Pankreasta oluşan kanser vücudun diğer bölgelerine yayıldığında doktorlar bunu 4. evre pankreas kanseri olarak sınıflandırır.
Pankreas, sindirim sistemini destekleyen ve vücudun kan şekerini düzenlemesine yardımcı olan bir organdır.
Pankreas kanserinin erken teşhisi zordur çünkü pankreas vücudun derinliklerinde bulunmaktadır. İnsanlarda tümör çok büyüyene veya kanser diğer organlara yayılana kadar genellikle hiçbir semptom görülmez.
2015 yılındaki araştırmalara göre, pankreas kanseri olan hastaların yaklaşık %53’ü kanser 4. evredeyken tanı almıştır.
4. Evre Pankreas Kanseri Nedir?
Doktorlar pankreas kanserini teşhis ederken, vücutta ne kadar kanser olduğunu ve pankreasın ötesine yayılıp yayılmadığını belirlemeyi amaçlar. Evreleme adı verilen bu süreç, kanserin ne kadar ciddi olduğunu ve hangi tedavilerin en iyi olduğunu göstermeye yardımcı olur.
Pankreas Kanserinin Evreleri
Evre 0: Kanser, pankreasın kanal hücrelerinin üst tabakasıyla sınırlıdır.
Evre 1: Kanser pankreas hücreleriyle sınırlıdır ve tümör 1,6 inçten büyük değildir, yaklaşık 4 santimetredir.
Evre 2: Tümör daha büyük olabilir. Veya kanser, üç lenf düğümüne yayılmış olabilir.
Evre 3: Kanser pankreasın dışında yakındaki kan damarlarına doğru büyüyor olabilir. Lenf bezlerine de yayılmış olabilir.
Evre 4: Kanser karaciğer veya akciğer gibi uzak bölgelere yayılmıştır.
Kanser uzak organlara yayıldığında, bu metastaz olarak bilinir. Kanserli hücreler, diğer organlarda büyümelerine rağmen hala pankreas hücreleridir.
Pankreas kanseri, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok alanda metastaz yapabilir:
- Karaciğer
- Karın
- Diyafram
- Adrenal bezler
- Akciğerler
- Kemikler
- Periton, karın bölgesini kaplayan doku
Bazen doktorlar kanserin evresini ancak ameliyat yaparak belirleyebilirler.
Kişinin bakış açısını belirlerken, sağlık hizmeti sağlayıcıları kanserin evresini ve kanserli hücrelerin ne kadar anormal olduğunu dikkate alır. Ayrıca kişinin genel sağlığını da dikkate alırlar.
Kanser diğer organlara yayıldığında, cerrahlar onu çıkaramaz veya tedavi edemez. Evre 4 kanser tedavisi, yaşam kalitesini iyileştirmek için ağrı ve diğer semptomları yönetmeyi içerir.
Belirtiler
Pankreas kanseri erken evrelerinde tipik olarak semptomlara neden olmadığı için erken teşhis edilmesi zor olabilir.
Daha ileri bir aşamada kanser, safra kesesi, karaciğer ve safra kanallarının işleyişini bozabilir. Bu durum;
- Kaşınan cilt
- Koyu idrar
- Soluk dışkı
- Karın ağrısı
- Ciltte ve göz beyazlarında sararma olan sarılığa neden olabilir.
Diğer spesifik olmayan semptomlar:
- Açıklanamayan kilo kaybı
- İştahsızlık veya yemekten hemen sonra doyma hissi
- Hazımsızlık
- Depresyon
- Kontrol edilmesi zor olan ani tip 2 diyabet başlangıcı
Tedavi Seçenekleri
Evre 4 pankreas kanseri için bir tedavi bulunmamakla birlikte, tedaviler bir kişinin semptomlarını yönetmesine ve yaşam kalitesini iyileştirmesine yardımcı olabilir.
Kemoterapi
Kemoterapi genellikle evre 4 pankreas kanseri için birinci basamak tedavidir. Kanser hücrelerini öldürmek için hedefe yönelik ilaçların kullanılmasını içerir. Amaç kişinin ömrünü uzatmak.
Doktor kemoterapiyi ya hap olarak ya da damardan uygular. Bu yöntem ile pankreastaki kanser hücreleri ve diğer organlara yayılmış olanları öldürebilir.
Evre 4 pankreas kanserini tedavi etmek için doktorlar genellikle gemsitabini (Gemzar) ya tek başına ya da diğer ilaçlarla birlikte kullanır.
Kemoradyoterapi
Evre 4 pankreas kanseri için kemoradyasyon adı verilen kemoterapi ve radyasyon tedavisinin bir kombinasyonunu önerilir.
Bununla birlikte, kemoradyoterapi genellikle akciğerler veya karaciğer gibi daha uzak organlara değil, pankreas yakınındaki organlara yayılmış kanseri tedavi eder.
Radyasyon tedavisi ayrıca ameliyattan önce veya sonra tümörleri küçültmeye yardımcı olabilir.
Palyatif Cerrahi
Ameliyat evre 4 pankreas kanserini tedavi edemezken, bazı prosedürler semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.
Safra Kanalı Stent veya Baypas
Safra, sindirim sistemindeki yağları parçalar. Tıkanma nedeniyle safra birikmesi sarılığa ve iştah kaybına neden olabilir.
Tümör, safra kanalını bloke ettiğinde, cerrah safra akışını düzeltmeye yardımcı olmak için bir stent veya baypas kullanabilir.
Baypas işlemi, cerrahın kanalı ince bağırsağa bağlamasını içerir, böylece safra tıkanıklık çevresinden akabilir.
Alternatif olarak, cerrahlar, kanalı açık tutmak ve safra birikmesini önlemek için kanala küçük bir tüp, stent yerleştirebilir. Tümör büyür ve onu bloke ederse, sonunda stenti değiştirmeleri gerekebilir.
Gastrik Bypass Ameliyatı
Tümör, yiyeceklerin mideden ve bağırsaklardan geçmesini önleyebilir. Doktorlar buna mide çıkışı tıkanıklığı diyor.
Buna karşılık, cerrahlar genellikle mideyi bağırsağa farklı bir şekilde bağlayarak bir baypas oluşturabilir.
İlaçlar
Evre 4 kanserli tümörler ağrı ve rahatsızlığa neden olabilir. Doktorlar, opioid analjezikler ve sinirlere giden sinyalleri engelleyen diğer ilaçlar gibi ağrı kesici ilaçları reçete edebilir.
Kişinin ölümcül kansere sahip olmanın duygusal etkileriyle başa çıkmasına yardımcı olmak için doktorlar ayrıca şunları önerebilir:
- Anti-anksiyete ilaçları
- Antidepresanlar
- Uyku yardımcıları
Duygusal Destek
Evre 4 kanser teşhisi almak üzücü ve bunaltıcı olabilir. Öfke, korku ve keder gibi bir dizi duyguyu yaşamak normaldir. Bazı insanlar ayrıca kaygı, depresyon ve uyku güçlüğü yaşarlar.
Birçok kişi, aynı veya benzer deneyimlere sahip başkalarından oluşan bir destek ağına katılmanın, günlük işlerini yönetmelerine yardımcı olabileceğini düşünüyor.
Diğer duygusal destek biçimleri:
- Destekleyici arkadaşlar ve aile üyeleriyle konuşmak
- Duygular üzerinde çalışmak ve baş etme becerilerini öğrenmek için bir terapistle iletişime geçmek
- Pankreas kanseri ve 4. evre tanı hakkında bilgi edinme
- Mümkünse meditasyon, yaratıcı terapiler ve yoga gibi rahatlama teknikleri uygulamak
- Bir doktorun rehberliğinde egzersiz yapmak
- Bir veya daha fazla doktorla tıbbi tedavi seçeneklerini tartışmak
Özet
Evre 4 pankreas kanseri, pankreasın ötesine ve diğer organlara yayılmıştır.
Doktorlar bu aşamada kanseri tedavi edemezler ve tedaviler kişinin yaşam kalitesini iyileştirmeyi, semptomlarını hafifletmeyi ve ömrünü uzatmayı amaçlar. Yaş ve genel sağlık dahil olmak üzere birçok özel faktör, bir kişinin görünümünde rol oynar.
Evre 4 pankreas kanseri olan birçok kişi ve sevdikleri, ailesi, arkadaşları, sağlık uzmanları, kanser kuruluşları ve yerel veya ulusal destek grupları tarafından sağlanan desteklerden yararlanmalıdır.
MedicalNewsToday.What does it mean to have stage 4 pancreatic cancer?, 2020
Referanslar:
- de la Cruz, M. S. D., & Young, A. P. (2014). Diagnosis and management of pancreatic cancer.
https://www.aafp.org/afp/2014/0415/p626.html - Key statistics for pancreatic cancer. (n.d.).
https://www.cancer.org/cancer/pancreatic-cancer/about/key-statistics.html - Khanal, N., et al. (2015). Systemic therapy in stage IV pancreatic cancer: A population-based analysis using the National Cancer Data Base.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4480523/ - Pancreatic cancer stages. (n.d.).
https://www.cancer.org/cancer/pancreatic-cancer/detection-diagnosis-staging/staging.html - Pancreatic cancer survival rates. (2020).
https://www.pancan.org/facing-pancreatic-cancer/about-pancreatic-cancer/survival-rate/ - Pancreatic cancer survival rates. (2020).
https://www.cancer.org/cancer/pancreatic-cancer/detection-diagnosis-staging/survival-rates.html - Pancreatic cancer treatment — patient version. (2020).
https://www.cancer.gov/types/pancreatic/patient/pancreatic-treatment-pdq - Puckett, Y., & Garfield, K. (2020). Pancreatic cancer.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK518996 - Survival rates for pancreatic cancer. (2020).
https://www.cancer.org/cancer/pancreatic-cancer/detection-diagnosis-staging/survival-rates.html - Tas, F., et al. (2013). Prognostic factors in metastatic pancreatic cancer: Older patients are associated with reduced overall survival.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3916173/
