Aggrenox geçici iskemik atak (TIA) ya da serebrovasküler (CVA) durumlarında kullanılan reçeteli bir ilaçtır. Antiplatelet Ajanlar, Hematolojik adı verilen bir ilaç sınıfına aittir. Aggrenox tek başına veya diğer ilaçlarla birlikte kullanılabilir. Çocuklarda güvenli ve etkili olup olmadığı bilinmemektedir.
Aggrenox’un Olası Yan Etkileri Nelerdir?
Aggrenox, aşağıdakileri içeren ciddi yan etkilere neden olabilir:
- nefes almada zorluk
- yüzün, dudakların, dilin veya boğazın şişmesi
- yeni veya kötüleşen göğüs ağrısı, karın ağrısı
- baş dönmesi, işitme sorunları, kulak çınlaması
- kaşıntı, döküntü, ciltte veya gözlerde sararma (sarılık)
- iştah kaybı, şiddetli mide ekşimesi, mide bulantısı
- kanlı veya katranlı dışkı
- kan tükürmek, kahve telvesi gibi görünen kusmuk
- bilinç bulanıklığı, konfüzyon, hafıza sorunları
- şiddetli baş ağrısı, bayılma
Sizi rahatsız eden veya geçmeyen herhangi bir yan etkiniz varsa doktorunuza söyleyiniz.
Endikasyonları Nelerdir?
Aggrenox, beyinde geçici iskemi geçirmiş veya tromboz nedeniyle iskemik inmeyi tamamlamış hastalarda inme riskini azaltmak için endikedir.
Dozaj ve Kullanım Önerileri Nelerdir?
Aggrenox, aspirin ve dipiridamol tabletlerinin ayrı bileşenleri ile değiştirilemez. Aggrenox’un önerilen dozu, sabah ve akşam olmak üzere günde iki kez ağızdan verilen bir kapsüldür. Kapsüller çiğnenmeden bütün olarak yutulmalı, kapsüller ezilmemeli veya çiğnenmemelidir. Aggrenox aç veya tok karnına alınabilir.
İlk tedavi sırasında dayanılmaz baş ağrıları olması durumunda, yatmadan önce bir kapsüle ve sabahları düşük doz aspirine geçilmelidir. Bu rejimle ilgili herhangi bir sonuç verisi bulunmadığından ve tedavi devam ettikçe baş ağrıları daha az sorun haline geldiğinden, hastalar mümkün olan en kısa sürede, genellikle bir hafta içinde normal rejime dönmelidir.
Depolama Koşulları Nelerdir?
Aggrenox 20°C ila 25°C (68°F ila 77°F) arasında ve çocukların erişemeyeceği yerlerde saklanmalıdır; dışarıda 15°C ila 30°C (59°F ila 86°F) arasında bulunabilmektedir. Aşırı nemden korunmalı ve kuru tutulmalıdır.
Uyarılar ve Önlemler
Kanama Riski: Aggrenox kanama riskini artırır. Kanama için risk faktörleri, kanama riskini artıran diğer ilaçların kullanımını içerir.
Gastrointestinal (GI) Yan Etkiler: GI yan etkileri arasında mide ağrısı, mide ekşimesi, mide bulantısı, kusma ve büyük GI kanaması bulunur. Dispepsi gibi minör üst GI semptomları yaygın olmasına ve tedavi sırasında herhangi bir zamanda ortaya çıkabilmesine rağmen, doktorlar daha önce GI semptomlarının yokluğunda bile ülserasyon ve kanama belirtileri konusunda uyanık kalmalıdır. Hastalar GI yan etkilerinin belirti ve semptomları ve ortaya çıkarsa hangi adımların atılması gerektiği konusunda bilgilendirilmelidir.
Peptik Ülser Hastalığı: Mide mukozasında tahrişe ve kanamaya neden olabilen aktif peptik ülser hastalığı öyküsü olan hastalarda aspirin kullanmaktan kaçınılmalıdır.
Alkol Uyarısı: Aggrenox aspirin içerdiğinden, her gün üç veya daha fazla alkollü içki tüketen hastalara aspirin alırken kronik, ağır alkol kullanımının kanama riskleri hakkında bilgi verilmelidir.
Koroner Arter Hastalığı: Dipiridamol vazodilatör bir etkiye sahiptir. Altta yatan koroner arter hastalığı olan ve dipiridamol alan hastalarda göğüs ağrısı artabilir veya şiddetlenebilir. Aspirinin tekrarlayan miyokard enfarktüsünü (MI) veya anjina pektorisi önlemek için endike olduğu inme veya GİA hastaları için bu üründeki aspirin kardiyak endikasyonlar için yeterli tedavi sağlamayabilir.
Hipotansiyon: Dipiridamol, önceden var olan hipotansiyonu şiddetlendirebilen periferik vazodilatasyon üretir.
Gebelik: Hamilelik sırasında Aggrenox kullanımı ile ilgili yayınlanmış çalışmalardan ve pazarlama sonrası deneyimlerden elde edilen mevcut veriler, Aggrenox kullanımı ile majör doğum kusurları, düşük veya olumsuz maternal veya fetal sonuçlar arasında net bir ilişki belirlememiştir. Aggrenox, bir NSAID olan düşük doz aspirin içerir. Klinik olmayan veriler, dipiridamol ile kombine edildiğinde aspirine bağlı fetal toksisitede olası bir potansiyel artışı düşündürmektedir. Belirtilen popülasyon için majör doğum kusurları ve düşüklerin tahmini arka plan riski bilinmemektedir. Tüm gebeliklerin arka planında doğum kusuru, kayıp veya diğer olumsuz sonuçlar riski vardır. Dipiridamol ve düşük doz aspirin içeren Aggrenox, kanama riskini artırır. Annenin yüksek doz aspirin kullanımı doğumda aşırı kan kaybına, uzamış gebelik, uzamış doğum eylemi, prematüre bebeklerde intrakraniyal kanama, düşük doğum ağırlığı, ölü doğum ve neonatal ölüme neden olabilir.
Emzirme Dönemi: Düşük doz aspirin alan emziren kadınlarda yapılan bir klinik emzirme çalışmasından elde edilen verilere göre, metabolit salisilik asit insan sütünde düşük seviyelerde bulunur. Dipiridamol insan sütünde de bulunur. Aggrenox veya dipiridamolün anne sütüyle beslenen bebek veya süt üretimi üzerindeki etkileri hakkında bilgi yoktur. Aspirinin emzirilen bebek üzerindeki etkilerini belirlemek için yeterli bilgi yoktur ve aspirinin süt üretimi üzerindeki etkileri hakkında bilgi yoktur. Emzirmenin gelişimsel ve sağlıkla ilgili yararları, annenin Aggrenox’a olan klinik ihtiyacı ve Aggrenox’tan veya altta yatan anne durumundan anne sütüyle beslenen çocuk üzerindeki olası olumsuz etkilerle birlikte düşünülmelidir.
Pediatrik Kullanım: Aggrenox’un pediyatrik hastalarda güvenliği ve etkinliği araştırılmamıştır. Aspirin bileşeni nedeniyle bu ürünün pediatrik popülasyonda kullanılması önerilmez.
Geriatrik Kullanım: Bu popülasyon ve daha genç denekler arasında güvenlik veya etkililik açısından genel bir farklılık gözlenmemiştir ve bildirilen diğer klinik deneyimler, yaşlılar ve daha genç hastalar arasındaki yanıtlardaki farklılıkları belirlememiştir, ancak bazı yaşlı bireylerin daha fazla duyarlılığı göz ardı edilemez.
Şiddetli Karaciğer veya Şiddetli Böbrek Bozukluğu Olan Hastalar: Aggrenox, karaciğer veya böbrek yetmezliği olan hastalarda çalışılmamıştır. Şiddetli karaciğer veya şiddetli böbrek disfonksiyonu olan hastalarda Aggrenox gibi aspirin içeren ürünleri kullanmaktan kaçınılmalıdır.
Doz Aşımı Durumunda Neler Yapılmalıdır?
Dipiridamolün aspirine olan doz oranı nedeniyle, Aggrenox doz aşımında dipiridamol doz aşımı belirti ve semptomlarının baskın olması muhtemeldir. Gerçek veya şüphelenilen aşırı doz durumunda, tıbbi yardım alınmalıdır. Dipiridamolün bilinen hemodinamik etkilerine dayanarak, sıcaklık hissi, kızarma, terleme, huzursuzluk, güçsüzlük hissi ve baş dönmesi gibi semptomlar ortaya çıkabilir. Kan basıncında düşüş ve taşikardi de gözlenebilir.
Salisilat toksisitesi, akut yutma (aşırı doz) veya kronik zehirlenmeden kaynaklanabilir. Aspirin zehirlenmesinin şiddeti, kan salisilat düzeyi ölçülerek belirlenir. Ağır vakalarda, hipertermi ve hipovolemi, yaşama yönelik başlıca acil tehditlerdir. Yetişkinlerde tek bir öldürücü aspirin dozu kesin olarak bilinmemekle birlikte 30 g’da ölüm beklenebilir.
Doz aşımı tedavisi öncelikle hayati fonksiyonların desteklenmesi, ilaç eliminasyonunun arttırılması ve asit-baz bozukluklarının düzeltilmesinden oluşur. Hasta kendiliğinden kusmuş olsa bile, yuttuktan sonra mümkün olan en kısa sürede mide boşalması ve/veya lavaj yapmak düşünülmelidir. Lavaj ve/veya kusmadan sonra, alımdan bu yana 3 saatten az zaman geçmişse, aktif kömürün bir bulamaç olarak uygulanması faydalı olabilir. Kusma ve lavaj öncesi kömür emilimi yapılmamalıdır. Seri kan gazı ve serum pH ölçümleriyle asit-baz durumunu yakından takip edilmelidir. Sıvı ve elektrolit dengesi korunmalıdır. Replasman sıvısı intravenöz olarak uygulanmalı ve asidozun düzeltilmesi ile artırılmalıdır. Tedavi bir vazopresör kullanımını gerektirebilir. Hipoglisemiyi kontrol etmek için glukoz infüzyonu gerekebilir. Ksantin türevlerinin uygulanması, dipiridamol doz aşımının vazodilatör etkilerini tersine çevirebilir. Böbrek fonksiyonu normalse salisilatın alkali diürezini desteklemek için plazma elektrolitleri ve pH seri olarak izlenmelidir. Böbrek yetmezliği olan hastalarda veya yaşamı tehdit eden zehirlenme durumlarında, salisilik doz aşımını tedavi etmek için genellikle diyaliz gerekir; bununla birlikte, dipiridamol yüksek oranda proteine bağlı olduğundan, diyalizin dipiridamolü uzaklaştırması olası değildir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda değişim transfüzyonu endike olabilir.
Kontrendikasyonları Nelerdir?
Aggrenox, ürün bileşenlerinden herhangi birine karşı aşırı duyarlılığı olduğu bilinen hastalarda kontrendikedir.
Aspirin, nonsteroid antiinflamatuar ilaçlara (NSAID) alerjisi olduğu bilinen hastalarda ve astım, rinit ve nazal polip sendromu olan hastalarda kontrendikedir. Aspirin şiddetli ürtiker, anjiyoödem veya bronkospazma neden olabilir.
Reye sendromu riski nedeniyle viral enfeksiyonlu çocuklarda veya gençlerde aspirin kullanılmamalıdır.
Hareket Mekanizması
Aggrenox’un antitrombotik etkisi, dipiridamol ve aspirinin ilave antitrombosit etkilerinin sonucudur.
Dipiridamol, adenosinin trombositlere, endotel hücrelerine ve eritrositlere alımını in vitro ve in vivo olarak inhibe eder; inhibisyon, terapötik konsantrasyonlarda doza bağlı bir şekilde gerçekleşir. Bu mekanizma yoluyla, trombosit aktive edici faktör (PAF), kollajen ve adenosin difosfat (ADP) gibi çeşitli uyaranlara yanıt olarak trombosit agregasyonu inhibe edilir. Dipiridamol, çeşitli dokularda fosfodiesterazı (PDE) inhibe eder.
Dipiridamol karaciğerde, esas olarak, düşük farmakodinamik aktiviteye sahip monoglukuronidin birincil metaboliti olduğu glukuronik asit ile konjugasyon yoluyla metabolize edilir. Plazmada toplam miktarın yaklaşık %80’i ana bileşik ve %20’si monoglukuronid olarak bulunur. Glukuronid metabolitinin çoğu (yaklaşık %95), bazı enterohepatik dolaşım kanıtlarıyla birlikte safra yoluyla dışkıya atılır. Ana bileşiğin renal atılımı ihmal edilebilir düzeydedir ve glukuronid metabolitinin idrarla atılımı düşüktür (yaklaşık %5).
Aspirin, plazmada 20 dakikalık bir yarılanma ömrü ile hızla salisilik aside hidrolize olur. Aspirinin plazma seviyeleri, dozlamadan 2-2,5 saat sonra esasen saptanamaz düzeydedir ve doruk salisilik asit konsantrasyonları, aspirin uygulamasından 1 saat sonra ortaya çıkar. Salisilik asit esas olarak karaciğerde salisilürik asit, bir fenolik glukuronid, bir asil glukuronid ve bir dizi minör metabolit oluşturmak üzere konjuge edilir. Salisilat metabolizması doyurulabilirdir ve karaciğerin hem salisilürik asit hem de fenolik glukuronid oluşturma yeteneğinin sınırlı olması nedeniyle daha yüksek serum konsantrasyonlarında toplam vücut klirensi azalır. Toksik dozları takiben plazma yarı ömrü 20 saatin üzerine çıkabilir. Asetilsalisilik asidin eliminasyonu, Aggrenox ile birinci dereceden kinetiği takip eder ve 0,33 saatlik bir yarı ömre sahiptir. Salisilik asidin yarı ömrü 1,71 saattir. Her iki değer de yaklaşık 2-3 saatlik bir yarılanma ömrü belirten daha düşük dozlarda literatürden elde edilen verilerle uyumludur. Daha yüksek dozlarda, salisilik asidin eliminasyonu, 6 saat veya daha yüksek görünen yarılanma ömrü ile sıfır dereceli kinetiği takip eder. Değişmemiş ilacın renal atılımı, idrar pH’ına bağlıdır. İdrar pH’ı 6,5’in üzerine çıktığında, serbest salisilatın renal klirensi <%5’ten >%80’e yükselir. İdrarın alkalileştirilmesi salisilat doz aşımının yönetiminde anahtar bir kavramdır. Terapötik dozları takiben, idrarla yaklaşık %10’u salisilik asit olarak ve %75’i salisilürik asit olarak fenolik ve asil glukuronidler olarak atılır.
Güvenli ve Etkili Kullanım İçin Gerekli Bilgiler Nelerdir?
İlaçlar bazen hasta bilgilerinde listelenen amaçlar dışında reçete edilir. Aggrenox reçete edilmediği bir durumda kullanılmamalı ve aynı semptomlara sahip olsalar bile başkalarına verilmemelidir.
Aggrenox’un satışı Türkiye’de yoktur ancak aspirin müstahzarlarının satışı bulunmaktadır. ASPİRİN Tablet 100 mg (çocuklar için) 20 tabletlik ambalaj perakende satış fiyatı 26,99 TL ve ASPİRİN Tablet 500 mg 20 tabletlik ambalaj perakende satış fiyatı 43,13 TL’dir. Aspirin tablet Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından geri ödenmektedir.
Kaynak: Aggrenox (Aspirin, Extended-Release Dipyridamole Capsules) Drug, 2021
