Perşembe, Mart 28, 2024

Bunlara da göz atın

İlgili içerikler

Antibiyotik Nedir?

Antibiyotik nedir?

Öncelikle… Antibiyotik kullanımı gerçekten zorunlu mu sorusuna kesin bir, “evet” yanıtınız olmalıdır. Yani bu ilacı kullanmanızı bir hekim önermiş veya reçete etmiş olmalıdır.

Zaten Sağlık Bakanlığının yeni düzenlemeleri sonrası hekim reçetesi olmadan eczanelerden kendiliğinizden antibiyotiğe ulaşmanız da artık mümkün değildir. Ama yine de uyarı olarak söylemeliyim kendiliğinizden, eş-dost-akrabadan veya konu-komşudan “bu durum antibiyotik kullanmadan geçmeyecek” önerisini almış olmamalısınız çünkü akılcı olmayan antibiyotik kullanımı birçok sorunun nedenidir. Akıl dışı antibiyotik kullanımı tüm dünyada önemli bir sorundur ancak ülkemiz bu anlamda açık ara dünya birincisidir. Bu nedenle kullanacak olduğunuz antibiyotiğin “akılcı” olduğunun bilinmesi veya değerlendirilmesi şarttır.

Antibiyotikler günümüzde en çok kullanılan ilaçların başında yer almaktadır. Bütün insanlar ömrü boyunca bir kaç kez antibiyotik kullanmak zorunda kalabilir. Ancak çoğu zaman antibiyotikler konusunda bilinmesi gerekenleri (örneğin antibiyotik kullanımı zorunlu mu, antibiyotikler nasıl etki gösterirler, antibiyotikler nasıl ve ne süre kullanılmalıdır gibi soruların yanıtı) bilmeden yani körlemesine kullanır ve dahası tedavi olmayı isteriz. Antibiyotik kullanımı ile ilgili bilinmesi gerekenleri aşağıdaki yazımda bütün detaylarıyla birlikte bulacaksınız.

Antibiyotik Ne İşe Yarar?

Önce bu sözcüğün anlamına bir bakalım; antibiyotik “anti” yani karşıt ve “biyo” yani yaşam anlamlarına gelen iki kelimecikten oluşur ve “yaşam karşıtı” anlamına gelir. Yani yaşayan bir canlıyı yok eden, öldüren veya üremesini engelleyen etkenlere antibiyotik adı verilir. Burada hemen şunu belirtmem gerekir; hastalık etkeni mikroorganizmayı (mikrobu) öldüren bu maddeler aynı zamanda vücudumuzdaki “yararlı” (örneğin barsaklarımızda yaşayan ve bize çeşitli faydalar sağlayan) mikroorganizmaları da öldüreceğini bilmeliyiz. Antibiyotikler insanlarda ve hayvanlarda hastalık yapan mikroorganizmalara karşı kullanılan en önemli ilaçlardır. Ancak nasıl oluyor da anlamı “yaşam karşıtı” olan bir madde mikrobu öldürürken canlı olan insana veya hayvana zarar vermiyor? Bunun cevabı mikrop hücresinin yapısı ile insan ve hayvan hücrelerinin arasındaki farklardan kaynaklanmaktadır. Örneğin en çok bilinen antibiyotiklerden olan penisilin bakterinin hücre duvarının yapımını önleyerek ve var olan duvarın da yıkılmasını sağlayarak mikroorganizmalar üzerinde yıkıcı etkisini gösterir ve sonuç olarak dış etkenlere karşı korumasız kalarak ölmesine neden olur. Oysa insanlar ve hayvanlar çok hücreli canlılar oldukları için dış ortamlara karşı farklı koruma düzenekleri bulunmaktadır ve hücrelerinin etrafında hücre duvarı bulunmaz, Dolayısıyla da antibiyotik bizim hücrelerimizde neredeyse hiç etki gösteremez ama mikrobu yok ederek enfeksiyon hastalığının tedavi edilmesini sağlar.

Prof. Dr. Atilla Karaalp

Prof. Dr. Atilla Karaalp, Antibiyotikleri Nasıl Kullanmalıyım?, 2018

Popüler Gönderiler