Araknoid kist, beyin veya omurilikte, araknoid adı verilen ince bir zar tabakasının içerisinde oluşan sıvı dolu bir kitledir. Araknoid zar, beyin ve omuriliği çevreleyen ve koruyan bir yapıdır. Kist, araknoid zarın iç kısmında oluştuğu için “araknoid” kist olarak adlandırılır.
Araknoid kistler genellikle doğuştan olabilir veya sonradan edinilebilir. Genellikle beyin veya omurilikte herhangi bir semptoma neden olmazlar ve rastlantısal olarak görüntüleme testleri sırasında keşfedilirler. Ancak bazı durumlarda, kist büyüdükçe veya basınç oluşturduğunda semptomlar ortaya çıkabilir.
Araknoid Kistin Nedenleri Nelerdir?
Araknoid kistlerin belirli bir nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, oluşumlarına katkıda bulunan bazı olası faktörler şunlar olabilir:
Doğumsal Anomaliler: Bazı araknoid kistler, doğum öncesi dönemde ortaya çıkan gelişim anomalileri sonucu oluşabilir.
Travma: Travmatik beyin yaralanması veya omurilik yaralanması, araknoid zarın hasar görmesine ve kist oluşumuna yol açabilir.
Enfeksiyonlar: Bazı enfeksiyonlar, özellikle beyin ve omurilik dokularını etkileyen enfeksiyonlar, araknoid kistlerin gelişimine neden olabilir.
Hidrosefali: Hidrosefali durumunda, beyin omurilik sıvısının normal dolaşımı engellenebilir ve bu da araknoid kistlerin oluşumuna katkıda bulunabilir.
İltihaplanma ve Reaksiyonlar: Bazı inflamatuar durumlar veya reaksiyonlar, araknoid zarın şişmesine veya hasar görmesine neden olabilir ve bu da kist oluşumuna yol açabilir.
Genetik Faktörler: Aile öyküsünde araknoid kistler veya diğer beyin veya omurilik anomalileri olan bireylerde, genetik faktörlerin rolü olabilir.
Araknoid Kistin Belirtileri Nelerdir?
Araknoid kistlerin semptomları şunlar olabilir:
- baş ağrısı
- baş dönmesi
- nörolojik belirtiler
- nöbetler
- bulanık görme veya çift görme
Araknoid Kist Nasıl Teşhis Edilir?
Araknoid kistler, genellikle görüntüleme testleri kullanılarak teşhis edilir. Bu testler arasında manyetik rezonans görüntüleme ve bilgisayarlı tomografi taramaları bulunur. Teşhis aşağıdaki adımları içerebilir:
Hasta Değerlendirmesi: Semptomları olan veya şüpheli araknoid kistler için hastanın öyküsünün ve semptomlarının ayrıntılı bir değerlendirmesi yapılır.
Görüntüleme Testleri: MRG veya BT taramaları, araknoid kistleri tanımlamak ve konumlarını belirlemek için kullanılır. Bu testler, beyin ve omurilikteki yapıların detaylı görüntülerini sağlar.
Bilgisayarlı Tomografi Taraması: BT taraması, araknoid kistleri tanımlamak için kullanılabilir. Bilgisayarlı tomografi, röntgen ışınlarını kullanarak kesitsel görüntüler elde eder.
Manyetik Rezonans Görüntüleme: Manyetik rezonans görüntüleme, güçlü manyetik alanlar ve radyo dalgaları kullanarak detaylı görüntüler elde eder.
Görüntüleme Eşliğinde Biyopsi: Nadir durumlarda, araknoid kistlerin teşhisi için bir biyopsi gerekebilir. Bu, kist içeriğinin analiz edilmesini ve kistin doğasının belirlenmesini sağlar.
Araknoid Kist Nasıl Tedavi Edilir?
Araknoid kistlerin tedavisi, semptomların varlığı, kistin boyutu ve konumu, hastanın yaş ve sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Semptomlar veya kistin boyutu ve yerine bağlı olarak, aşağıdaki tedavi seçenekleri kullanılabilir:
İzlem: Semptomsuz küçük kistlerin izlenmesi, hastanın durumunu gözlemek ve kistin büyüyüp büyümediğini belirlemek için gerekebilir. Bu izlem genellikle görüntüleme testleri kullanılarak yapılır.
İlaç Tedavisi: Kistlerin neden olduğu baş ağrısı veya diğer semptomları hafifletmek için ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar veya diğer semptomatik ilaçlar kullanılabilir.
Bulantılar: Baş dönmesi veya bulantı gibi semptomları kontrol altına almak için antiemetik ilaçlar reçete edilebilir.
Cerrahi Tedavi: Cerrahi müdahale, kistin tamamen veya kısmen çıkarılmasını içerebilir. Endoskopik veya açık cerrahi teknikler kullanılabilir.
Bilgisayarlı Tomografi veya Manyetik Rezonans Görüntüleme Rehberliğinde Kist Drenajı: Kistin içeriğinin boşaltılması için nadiren, görüntüleme eşliğinde bir iğne veya kateter kullanılarak kistin içine erişilebilir.
Araknoid Kistin Yönetimi Nasıl Olmalıdır?
Araknoid kistlerin yönetimi, hastanın semptomlarına, kistin boyutuna ve konumuna, hastanın genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak belirlenir:
Düzenli İzlem ve Takip: Bu izlem, kistlerin büyümesini veya semptomların gelişimini izlemek için yapılan periyodik görüntüleme testleri içerebilir.
Semptomların Yönetimi: Baş ağrısı, baş dönmesi veya bulantı gibi semptomları kontrol altına almak için ilaç tedavisi veya semptomatik tedaviler kullanılabilir.
Cerrahi Müdahale: Semptomları olan veya kistin büyüklüğü veya konumu nedeniyle komplikasyon riski taşıyan hastalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Bilgilendirme ve Psikososyal Destek: Hastalara ve ailelerine, araknoid kistlerin doğası, tedavi seçenekleri ve beklenen seyir hakkında detaylı bilgi verilmelidir.
Uzman İzleme ve Tedavi: Nörolojistler, nöroradyologlar, nöroşirürjistler ve diğer uzmanlar, hastaların en iyi şekilde yönetilmesine yardımcı olabilir.
