Atopik dermatit (AD) (Egzama) kuru, kaşıntılı cilt ile tanımlanan kronik bir cilt hastalığıdır.
AD genellikle daha geniş bir cilt rahatsızlığı grubunu ifade eden egzama olarak adlandırılır. “Dermatit” derinin durumunu ifade eder ve “atopik” alerjik reaksiyonların neden olduğu hastalıklar ile ilgilidir.
Atopik bir hastalık olarak AD, saman nezlesi ve astım ile aynı sınıftadır.
Atopik Dermatit Türleri Nelerdir?
Tüm egzama tipleri kaşıntı ve kızarıklığa neden olur, ancak AD en ciddi ve kronik egzama türüdür. Diğer egzama türleri şunlardır:
- El egzaması
- Sadece cilt belirli maddelerle temas ettiğinde ortaya çıkan kontakt dermatit
- Didrotik egzama, yalnızca parmaklarda, avuç içi ve ayak tabanlarında bulunan kabarık bir egzama şekli
Doktorlar ve araştırmacılar egzamanın nasıl oluştuğunu ve neden bu kadar çok insanı etkilediğini daha iyi anlamak için çalışıyorlar. Şu anda bu yaygın hastalığın bilinen bir tedavisi yok.
Atopik Dermatitin Belirtileri Nelerdir?
AD’nin primer semptomu genellikle kırmızı döküntüye dönüşen kuru, kaşıntılı cilttir.
Semptomlar şiddetlendiğinde, AD, kırmızı, kaşıntılı bir döküntü haline gelir. Birçok farklı fiziksel ve iç faktör egzamanın şiddetlenmesini tetikleyebilir. Ortaya çıkan iltihaplanma kan akışının artmasına ve kaşınma dürtüsüne sebep olur.
Egzama semptomları, acı veren kaşıntı-çiziklenme döngüsünün bir parçasıdır. Kaşıntı-çizilme döngüsünü başlatan fiziksel ve psikolojik bileşenlerle mücadele etmek zor. Kaşıma o sırada iyi hissettirir ancak daha fazla iltihaplanma ve hatta cilt enfeksiyonlarına yol açabilir.
AD, kişinin yaşına bağlı olarak farklı belirtiler sunar.
Bebeklerde belirtiler şunlardır:
- Kuru, kaşıntılı, pullu cilt
- Kafa derisi veya yanaklarda döküntü
- İltihaplı olabilecek kabarcıklı döküntü
Bu semptomları olan bebekler, kaşıntılı cilt nedeniyle uyumakta zorluk çekebilir. AD’li bebekler ayrıca çizilmeye karşı cilt enfeksiyonları geliştirebilir.
Çocuklardaki belirtileri de şunlardır:
- Dirsek, diz veya her ikisinin kırışıklıkları
- Döküntü bölgesinde cildin pullu lekeleri
- Hafifletilmiş veya kararmış cilt lekeleri
- Kalın, kösele cilt
- Aşırı kuru ve pullu cilt
- Özellikle göz çevresi ve boyundaki kızarıklıklar
Yetişkinlerde semptomlar ise şunlardır:
AD olarak çocuk sahibi olan yetişkinler, kolayca tahriş olan renksiz bir cilde sahip olabilir.
Kim Atopik Dermatit Riski Altındadır?
Yaklaşık 31 milyon insanın egzaması ve 17.8 milyon insanın AD’si var.
Ulusal Egzama Derneği’nden (NEA) elde edilen istatistikler, AD ve egzamanın ne kadar yaygın olduğunu göstermektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde çocukluk çağı prevalansı yüzde 10,7’dir. AD’li üç çocuktan yaklaşık bir tanesi orta ile şiddetli formdadır. Yetişkinler için, prevalans yüzde 10,2’ye kadar çıkabilmektedir.
Amerikan Dermatoloji Akademisi’ne (AAD) göre, AD’li kişilerin yüzde 90’ı 5 yaşından önce alıyor. Bir çocuğa sahip olmadıklarında, AD’ye tanı konması nadirdir.
AD’nin genetik bir bileşeni var gibi gözüküyor. AD’li kişilerde tipik olarak AD, alerji veya astımdan etkilenen bir aile üyesi bulunur.
Atopik Dermatit Neden Olur?
AD’nin kesin nedeni bilinmemektedir. AD bulaşıcı değildir, bu nedenle döküntüyü başkasına geçiremezsiniz.
AD’nin temel anlayışı, iltihabın ciltte çok fazla iltihap hücresinin varlığından kaynaklanmasıdır. Ayrıca AD’li kişilerin normal ciltle karşılaştırıldığında tehlikeye girmiş bir cilt bariyeri olduğuna dair kanıtlar vardır.
Değişmiş cilt bariyeri nedeniyle, AD’li insanlar daha kuru cilde sahiptir. AD cildi su kaybına ve tahriş edici maddelerin girişine daha yatkındır. Bütün bunlar kırmızı, kaşıntılı kızarıklıkların gelişmesine yol açar.
AD alevlenmelerinizi neyin tetiklediğini öğrenmeniz gerekir, ancak genel yaşam tarzı ve çevresel tetikleyiciler şunlardır:
- Uzun, sıcak duşlar veya banyolar
- Kazıma
- Ter
- Sıcaklık
- Soğuk, kuru hava
- Sabunlar, deterjanlar ve temizleyiciler
- Yün ve sentetik kumaşlar
- Fiziksel tahriş edici maddeler (kir, kum, duman)
- Alerjenler (polen, tehlike, toz)
- Yorucu egzersiz
- Stres
Atopik Dermatit Nasıl Tedavi Edilir?
AD için bilinen bir tedavi yoktur. Doğru tedaviyi bulmak kaşıntı ve rahatsızlığı azaltmak için önemlidir. Cildi sakinleştirmek stresi azaltır ve cilt enfeksiyonlarına yol açan aşırı çizilmeleri önler.
Tedavi seçenekleri reçetesiz satılan cilt bakımı, reçeteli ilaçlar ve yaşam tarzı değişikliklerinden farklılık gösterir.
En iyi koruyucu önlem cildi nemlendirmektir. Bu, cilt bariyerinin işlevini geliştirir. Daha sağlıklı cilt daha az iltihaplanır ve alerjenlere ve tahriş edicilere karşı daha iyi bir bariyer sağlar.
Her gün banyo ve nemlendirme cildinizi nemlendirmenin en basit yoludur. Banyodan birkaç dakika sonra nemlendirici uygulamak önemlidir.
Ne Zaman Doktora Görünmelisin?
İlk teşhisi almak için birinci basamak doktorunuzu veya bir dermatologu görmelisiniz. Bir doktor etkili bir tedavi planı oluşturmanıza yardımcı olabilir ve tetikleyicilerinizi anlamanıza yardımcı olabilir.
AD nedeniyle stresli hissediyorsanız veya uyuyamıyorsanız doktorunuzla konuşun. Aşağıdakiler gibi bakteriyel cilt enfeksiyonu belirtileri görürseniz derhal doktorunuzu arayın:
- Döküntü çevresinde ağrı, şişlik, hassasiyet veya ısı
- Döküntüden uzanan kırmızı çizgiler
- Deriden akıntı
- Ateş
Atopik Dermatit Klinik Görünüm
Tetikleyicilerinizi öğrenerek ve cildinize iyi bakarak, AD parlamalarının sıklığını ve şiddetini azaltabilirsiniz. İlk tedavi planınız işe yaramasa bile, deneyebileceğiniz birçok farklı şey vardır. Siz ve doktorunuz, sizin ve cildiniz için uygun olan bir kombinasyonu bulmak için birlikte çalışabilirsiniz.
Kaynak: Healthline, What Is Atopic Dermatitis?, 2016.
Referanslar:
- Atopic dermatitis. (n.d.)
nationaleczema.org/eczema/types-of-eczema/atopic-dermatitis-2/ - Atopic dermatitis: Diagnosis and treatment. (2015)
aad.org/public/diseases/eczema/atopic-dermatitis - Atopic dermatitis: Overview. (2015)
aad.org/public/diseases/eczema/atopic-dermatitis - Atopic dermatitis: Signs and symptoms. (2015)
aad.org/public/diseases/eczema/atopic-dermatitis - Atopic dermatitis: Who gets and causes. (2015)
aad.org/public/diseases/eczema/atopic-dermatitis - Eczema. (n.d.)
nationaleczema.org/eczema/ - Types of eczema. (n.d.)
nationaleczema.org/eczema/types-of-eczema/ - Van Onselen, J. (2013). Why does eczema itch? Retrieved from
nationaleczema.org/why-does-eczema-itch/ - What sets off AD? (n.d.)
nationaleczema.org/eczema/types-of-eczema/atopic-dermatitis-2/what-sets-off-ad
