Vegan diyetler, sağlık açısından birçok fayda sunarken, bazı besin eksiklikleri riskini de beraberinde getirir. Özellikle B12 vitamini eksikliği, veganlar için ciddi bir sorun oluşturabilir. Bu nedenle, bitki temelli diyetlerde B12 takviyesinin sürekli olarak alınması gereklidir.
Sağlıklı bitki bazlı diyetler, insan sağlığı için birçok yarar sağlasa da, yanlış planlanmış diyetler vitamin ve mikro besin eksikliklerine yol açabilir. Bu makalede, yaklaşık 10 yıl önce vegan diyete geçen 30’lu yaşlarındaki sağlıklı bir adamın yaşadığı B12 eksikliği ele alınıyor. Bu birey, yıllar boyunca metilkobalamin takviyesi alarak B12 seviyelerini korudu. Ancak, 2023’ün sonlarında bilinmeyen sebeplerle B12 takviyesini bırakma kararı aldı. Takibinde, serum B12, homosistein ve holotranskobalamin (holo-TC) seviyeleri izlendi. 4 hafta sonra holo-TC ve B12 seviyelerinde azalma gözlendi ve 16 hafta sonra takviyeler yeniden başlatıldı. Homosistein seviyeleri ise 20 hafta sonra 18.2 μmol/L’ye yükseldi.
Vegan Diyetin Getirdiği Riskler
Vegan diyetler, sağlığa birçok fayda sağlayabilirken, B12 ve diğer mikro besinlerin eksikliği gibi riskleri de bulunmaktadır. B12 vitamini, enerji üretimi, sinir sistemi sağlığı ve DNA sentezi için hayati öneme sahiptir. Vegan diyetlerde B12 takviyesi kullanılmadığında, eksiklik belirtileri zamanla ortaya çıkabilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
B12 Eksikliği Belirtileri ve Takip
B12 vitamini eksikliği, yorgunluk, halsizlik, nörolojik problemlere ve homosistein seviyelerinde artışa neden olabilir. Bu vakada da görüldüğü gibi, B12 takviyesinin kesilmesinin ardından holo-TC ve B12 seviyeleri düşerken, homosistein seviyeleri yükseldi. Bu değişiklikler, bireyin sağlığını olumsuz etkileyebilecek duruma geldiği noktada takviyelere yeniden başlanması gerekti.
Öneriler
Vegan diyeti benimseyen bireyler için bazı somut ve değerli öneriler:
- Bitki bazlı diyetlere devam etmek isteyenler, düzenli olarak B12 takviyesi almalıdır.
- Serum B12 ve homosistein seviyeleri düzenli olarak kontrol edilmelidir.
- B12 eksikliği belirtileri fark edildiğinde hızlıca takviyelere başlanmalıdır.
- Beslenme planı oluşturulurken bir beslenme uzmanından destek alınmalıdır.
Bu vakadan çıkarılacak en önemli ders, B12 vitamini takviyesinin kesilmesinin kısa vadede tolere edilebileceği, ancak uzun vadede ciddi eksikliklere yol açabileceğidir. Vegan diyet yapan bireyler, sağlıklı kalmak için düzenli olarak B12 takviyesi almalıdır.
Orijinal Makale: Nutrition. 2024 May 7;125:112498. doi: 10.1016/j.nut.2024.112498. Online ahead of print.
