Bağırsak Bakterileri ve Multipl Skleroz Arasında İlişki Var Mıdır?
Bağırsak bakterilerinin ürettiklerinin araştırılması sonucunda, mikrobiyonun nörolojik durumlardaki rolü ve beyindeki iltihap sürecinde nasıl etki gösterdiğine dair yeni bilgiler edinilmektedir.
Son zamanlardaki araştırmalara göre, bağırsak bakterileri, sağlık ve hastalıkta, fizyolojinin hemen hemen her alanında rol oynamaktadır.
Bağırsak bakterilerinin, diyabetten obeziteye, depresyondan şizofreniye kadar her şeyde rol oynadığı gösterilmiştir.
Boston’daki Brigham ve Kadın Hastanesinden Quintana ve ekibi geçtiğimiz günlerde oldukça prestijli Nature dergisinde bağırsak-beyin bağlantısının hücresel düzeyde nasıl çalışabileceğini gösteren bir makale yayınladılar. Bulgular, multipl skleroz (MS) de dahil olmak üzere birçok nörolojik durum için önemli bilgiler içermektedir.
Quintana ve ekibi, hem hayvan modellerini hem de insan hücrelerini kullanarak, beyin, bağırsak ve bağışıklık sistemi arasındaki üç yönlü etkileşimler üzerine çalışmışlardır.
Bulgular bağırsakların, merkezi sinir sistemi yerleşik hücrelerinin beyinde nasıl etki gösterdiğini açık bir şekilde ortaya koymuştur.
Mikroglia ve astrositler
Çalışmaya göre bağırsak bakterilerinin beyinde bulunan mikroglia ve astrosit denen sinir hücreleri üzerine etkileri bulunuyor.
Mikroglia; merkezi sinir sisteminin bağışıklık yanıtında önemli bir oyuncudur; ölü ve hasarlı hücrelerin ortadan kaldırılmasında rol alır.
Astrositler; sinir hücrelerine destek sağlayan hücrelerdir.
Daha önce yapılan çalışmalarda bağırsaktaki mikroorganizma ürünlerinin beyin iltihabını nasıl etkileyebileceği açıklanmıştı fakat, multipl skleroz fare modeli kullanılarak yapılan bu yeni çalışmada, bağırsakta bulunan bakteri ürünlerinin iltihabı azaltmak için doğrudan mikroglia üzerindeki etki mekanizması ilk kez gösterilmiştir.
Daha spesifik olarak, triptofan denilen bir aminoasit yıkılırken bağırsak bakterileri tarafından üretilen yan ürünlerin mikroglia üzerinden beyindeki iltihabı azalttığı gösterilmiştir. Hindi, peynir ve nohut dahil olmak üzere birçok gıdada bulunan bu aminoasit beyindeki iltihabi reaksiyonları azaltıcı yönde etki gösterebilir. Çalışmanın bulgularına göre bu amino asidin parçalanma ürünleri, kan-beyin bariyerini geçerek sinir yıkımına karşı koruma sağlayan bir iltihap önleyici yolu aktive edebilir.
Araştırmacılar multipl sklerozlu insanların beyin dokusuna da bakmış ve benzer moleküller ve yollar bulmuşlardır. Bu yolların Alzheimer hastalığı ve glioblastom denen bir beyin tümöründe de rol aldığı gösterilmiştir.
Bu bulgular, MS ve diğer nörolojik hastalıklar için yeni tedavilerin geliştirilmesinde araştırmacılara yol gösterici olacaktır.
Medical News Today, Gut bacteria offer clues to multiple sclerosis, May 2018