Antibiyotiklerin bağırsak mikrobiyotasına olan etkileri ve bu etkilerin probiyotiklerle geri döndürülüp döndürülemeyeceği, günümüzde önemli bir araştırma konusu haline gelmiştir. Son yapılan araştırmalar, geniş spektrumlu antibiyotiklerin bağırsak mikrobiyotasını bozarak beyin fonksiyonlarını etkileyebileceğini göstermektedir. Bu araştırmada, CD 1 cinsi erkek fareler kullanılarak antibiyotiklerin bağırsak ve beyin üzerindeki etkileri incelenmiş ve probiyotiklerin bu etkileri geri döndürebilme potansiyeli değerlendirilmiştir.
Antibiyotikler dört hafta süreyle günde iki kez ağız yoluyla verilmiş ve bu süre sonunda farelerin toplam bakteri sayısında önemli bir azalma gözlemlenmiştir. Bu azalma, bağırsaklardaki TLR4 ve p-p38 MAPK yollarının yukarı düzenlenmesine yol açmıştır. Antibiyotik verilen farelerde, beyindeki BDNF seviyelerinde azalma, uzamsal ve uzun süreli hafızada bozulma ve depresyon benzeri davranışlar tespit edilmiştir.
Antibiyotik ve Bağırsak Mikrobiyotası
Araştırmada, antibiyotiklerin bağırsak mikrobiyotasını ciddi şekilde bozduğu ve bu bozulmanın bağırsak epitel bariyerini olumsuz etkilediği bulunmuştur. Bağırsaklardaki sıkı bağlantı proteinleri ZO-1, claudin ve occludin’in gen ekspresyonlarında azalma gözlemlenmiştir. Bu bozulma, bağırsak inflamasyonunu artırarak beyin fonksiyonlarını da etkilemiştir.
Probiyotiklerin Etkisi
Probiyotiklerin antibiyotiklerle birlikte verilmesi, bağırsak mikrobiyotasında olumlu değişikliklere yol açmış ve bağırsak bariyer fonksiyonlarını kısmen geri kazandırmıştır. Probiyotikler, BDNF seviyelerini artırmış, PI3K/Akt1/Bcl2 yolunu yukarı düzenlemiş ve bağırsak inflamasyonunu azaltmıştır. Bu değişiklikler, farelerin hafıza ve keşif davranışlarında iyileşme sağlamıştır.
Somut Çıkarımlar
• Antibiyotiklerin uzun süreli kullanımı, bağırsak mikrobiyotasını bozarak beyin fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir.
• Probiyotiklerin antibiyotiklerle birlikte kullanımı, bağırsak ve beyin üzerindeki olumsuz etkileri azaltabilir.
• Bağırsak inflamasyonu ve sıkı bağlantı proteinlerinin düzenlenmesi, beyin sağlığı için kritik öneme sahiptir.
• Hafıza ve keşif davranışları, bağırsak mikrobiyotasının durumuna bağlı olarak değişebilir.
Sonuç olarak, bağırsak mikrobiyotası ile beyin fonksiyonları arasındaki ilişki, probiyotiklerin bu süreçteki potansiyel rolü ile birlikte daha iyi anlaşılmaktadır. Antibiyotiklerin uzun süreli kullanımı, bağırsak bariyerini bozarak beyin fonksiyonlarını etkileyebilir ve probiyotikler bu etkileri kısmen geri döndürebilir.
Orijinal Makale: Physiol Behav. 2024 Jun 24:114621. doi: 10.1016/j.physbeh.2024.114621. Online ahead of print.
