Cuma, Mart 29, 2024

Bunlara da göz atın

İlgili içerikler

Bağışıklık Sisteminizi Kışa Hazırlamak İçin Doğal Öneriler

Bağışıklık sistemimiz bizi hastalıklara karşı korur. Özellikle kış döneminde artan grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklarla savaşta bağışıklık sistemimize çok iş düşer.

Yoğun stres, çevre kirliliği ve işlenmiş gıda tüketimi bizlerin bağışıklık sistemini etkileyerek zayıflatmaktadır. Ancak bunlar ne yazık ki şehir hayatının rutinleri. Kaçma şansımız pek yok. Üstüne bir de kapalı ortamlarda çalışma, toplu taşıma gibi faktörler eklenince kışın hasta olmamak gerçekten çok zor.

Peki bu faktörlerden kaçma şansımız yok diye, hastalıklara teslim mi olacağız? Elbette hayır!

Sizler için bağışıklık sisteminizi özellikle kışa girerken sonbahar ve kış aylarında destekleyebileceğiniz ve hastalıklara karşı bağışıklık sisteminizi güçlendirebilmeniz için alabileceğiniz takviyeleri bilimsel yayınlar ışığında derledik.

Beta-Glukan:

Beta-glukanlar doğal polisakkaritler olup hücre duvarının ana yapısal bileşenidirler. Bağışıklık sistemine etki ederler. Elde edilme kaynağına bağlı olarak çözünürlükleri, kütlesi, dallanma derecesi ve polimer yükü gibi özellikleri değişir. Bu özelliklerin değişmesi bağışıklık sistemine etkisini belirler. Bu nedenle her Beta-glukan iyi olmayabilir.

Beta-glukanlar hakkında en çok çalışma Beta Glukan (1,3) – (1,6) ile yapılmış. Bu çalışmalarda Beta Glukan (1,3) – (1,6)`nın bağışıklık sistemi üzerine olumlu etkileri gözlenmiştir.

2012 yılında Almanya`da yapılan bir çalışmada 100 katılımcıya 26 hafta süresince günlük 900 mg Beta Glukan (1,3) – (1,6) veya plasebo (yani aktif bileşen içermeyen ürün) verilmiştir (50/50). Çalışma sonucuna göre Beta Glukan (1,3) – (1,6) alanların %25 daha az hastalandığı gözlenmiştir. Hatta Beta Glukan (1,3) – (1,6) alan grupta hiç hastalanmayan 7 kişi varken, plasebo alan grupta sadece 1 kişi hiç hastalanmamıştır (1).

2013 yılında Almanya`da yapılan bir diğer çalışmada 146 katılımcıya 16 hafta süresince, günlük 900 mg Beta Glukan (1,3) – (1,6) veya plasebo (yani aktif bileşen içermeyen ürün) verilmiştir ve katılımcılar 24 hafta izlenmiştir. Çalışma sonucuna göre Beta Glukan (1,3) – (1,6) alanların %20 daha az hastalandığı gözlenmiştir (2).

Beta Glukan (1,3) – (1,6)`nın bağışıklık sistemine olumlu etki ettiği ve vücut direncinin arttığı gözlenmiştir (2,3). Özellikle bu etkinin çıkabilmesi için hastalık sezonu başlamadan önce Beta Glukan (1,3) – (1,6) alınması önerilmektedir (1,2).

Vitamin C

Vitamin C veya Askorbik Asit suda çözünen vitaminlerdendir. Vitamin C kollajen, karnitin ve sinirlerimizin çalışmasında kullanılan nörotransmiterlerin sentezi için çok önemlidir. Çoğu bitki ve hayvan Vitamin C veya askorbik asidi sentezleyebilir. Ancak insanlar sentezleyemezler. Suda çözündüğü içinde vücudumuzda depolayamayız. Bu nedenle sürekli olarak her gün beslenmemiz ile Vitamin C almamız gereklidir (4).

Vitamin C`yi en çok meyve ve sebzeleri tüketerek alabiliriz. Günlük 100-200 mg Vitamin C alımı önerilmektedir (4,5).

Günlük almamız gereken ve birçok biyolojik süreçte yer alan Vitamin C`nin önemli sağlık yararları da vardır. Öncelikle önemli bir antioksidan olan Vitamin C, anti-kanserojen yani kansere karşı koruyucu ve immünomodülatör yani bağışıklık sistemimizi düzenleyici etkileri de vardır (4).

Bunlara ek olarak vücudumuzun yapı taşlarından olan kolajen sentezlenmesi, yara iyileşmesi ve demir emilimini arttırması gibi başka önemli faydaları da vardır (6).

Vitamin C`nin bağışıklık sistemine olan etkisinin doğrudan bağışıklık sistemimizin hücreleri üzerinden olduğu düşünülmektedir. Araştırmacılar Vitamin C`nin bağışıklık sistemimizin önemli hücreleri olan T-Hücreleri ve B-Hücrelerini harekete geçirdiğini belirtmektedirler. B-Hücreleri virüs veya bakteri gibi zararlı bir mikro-organizma gördüğünde bağışıklık sistemini harekete geçiren ve mikro-organizmaları durduran salgılar sentezlerken, T-Hücreleri de bu salgıları takip ederek mikro-organizmaları yok ederler. İşte Vitamin C’nin B ve T Hücrelerinin üretilmesinde ve çalışma sürecinde önemli katkıları olduğu belirtilmektedir (5).

Propolis

Propolis, bal arıları tarafından bitki bölümlerinden, tomurcuklardan ve eksüdalardan toplanan maddelerden üretilen doğal reçineli bir karışımdır. Propolis mekanik özellikleri nedeniyle arılar tarafından kovanlarının yapımında ve onarımında kullanılır. Böylece kovanlarını hem büyük yılan, kertenkele gibi hayvanlara karşı bariyer oluştururken, hem de zararlı mikro-organizmalardan da korurlar (7).

Arıların kovanlarını korumak için ürettikleri Propolisin önemi günümüzde gittikçe anlaşılır hale gelmiştir. Araştırmacılar Propolisin anti-mikrobiyal etkisi ile soğuk algınlığı ve grip benzeri enfeksiyonlarda fayda sağlayabileceğini belirtmektedirler (7).

2016 yılında yapılmış bir çalışmada araştırmacılar 45 kişilik kontrol grubu olan, toplam 135 katılımcı ile Propolisin bağışıklık sistemi üzerine etkisini değerlendirmişlerdir. Araştırma sonucunda Propolisin DNA hasarını engellediği ve bağışıklık sistemini desteklediği gözlenmiştir (8).

Japonya`da yapılan çalışmada da Propolis`in bağışıklık sistemini uyaran IgG ve IgM gibi maddelerin salınmasını arttırdığı ve bağışıklık sistemini güçlendirdiği belirtilmiştir (9).

Anti-oksidan, anti-inflamatuvar, anti-bakteriyel, anti-viral ve anti-fungal (mantar) etkileri olan Propolisin günlük alımı birçok uzman tarafından önerilmektedir (10).

Çinko

1960’larda çinko eksikliği keşfedildikten sonra, Çinkonun bağışıklık sistemimiz için gerekli olduğu anlaşıldı. Çinko iyonları hücre içi düzenlemede rol oynar. Çinko ile hücreler özellikle bağışıklık sistemini aktifleyecek sinyaller gönderebilir. Anti-inflamatuar ve anti-oksidan etkisi de olan Çinko vücudumuz için önemli bir eser elementtir (11).

Çinko vücudumuzun fonksiyonlarını yapabilmesi için çalışan birçok enzimin çalışma süreci için gereklidir. Çinko eksikliği durumunda birçok hastalık ortaya çıkabilir.  Şiddetli çinko eksikliği, bağışıklık fonksiyonunu baskı altına alır ve hatta hafif ila orta dereceli çinko eksikliği, bağışıklık hücrelerinin (B ve T hücreleri) fonksiyonlarını bozabilir. Düşük çinko seviyesine sahip bireylerde, bağışıklık hücrelerinin yeterince üretilmediği gösterilmiştir. Çinko eksikliğinin yaşlılarda ve çocuklarda zatürree ve diğer enfeksiyonlara karşı vücudun korumasız kalmasına neden olabileceği düşünülmektedir (12).

Çinko hücresel fonksiyonun ve metabolizmanın birçok yönden düzenlenmesi için gerekli olduğundan, eksikliği durumunda bağışıklık sistemi, büyüme, üreme fonksiyonu ve beyin gelişimi gibi birçok vücut fonksiyonu olumsuz yönde etkilenebilir (13).

Kuşburnu

Kuşburnu, her geçen gün hayatımıza daha çok giren geleneksel tıpta yeri olan önemli bir bitkidir. Kurutulmuş kuşburnu ve tohumlar ilaç yapmak için birlikte kullanılır. Meyvesinde Vitamin C (askorbik asit) başta olmak üzere anti-oksidan bileşikler bolca bulunur (14, 15).

Geleneksel tıpta özellikle böbrek hastalıkları başta olmak üzere, bağışıklık sistemini güçlendirmek, ishal, ateş ve soğuk algınlığının önlenmesi ve tedavisinde kullanımı vardır (14).

Peki Hepsini Nereden Bulabilirim?

Yazımızda sizin için kış ayları gelirken grip ve soğuk algınlığına karşı bağışıklık sistemimizi güçlendirebilmek için bize yardımcı olacak Beta Glukan (1,3) – (1,6), Vitamin C, Propolis, Çinko ve Kuşburnu hakkında bilimsel bilgileri derledik.

Bunların hepsini ayrı ayrı bulmak ve uygun şekilde hazırlayıp içmek veya yemek zor olabilir. Bu nedenle Eczanelerde özellikle Beta Glukan (1,3) – (1,6) başta olmak üzere Vitamin C, Propolis, Çinko ve Kuşburnu içeren günde tek doz alınabilecek ürünler olduğunu belirtmek isteriz.

Lütfen bu ürünleri alırken doktorunuza ve eczacınıza danışınız. Özel bir durumunuz veya hastalığınız varsa lütfen bunu doktorunuz ve eczacınız ile görüşünüz. Bağışıklık sistemi çok önemli ve çok hassastır.

Referanslar

  1. Graubaum et al. A Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Nutritional Study Using an Insoluble Yeast Beta-Glucan to Improve the Immune Defense System, Food and Nutrition Sciences, 2012, 3, 738-746
  2. Auinger et al. Yeast (1,3)-(1,6)-beta-glucan helps to maintain the body’s defence against pathogens: a double-blind, randomized, placebocontrolled, multicentric study in healthy subjects, Eur J Nutr (2013) 52:1913–1918
  3. Stier et al. Immune-modulatory effects of dietary Yeast Beta-1,3/1,6-D-glucan, Nutrition Journal 2014, 13:38
  4. Naidu et al. Vitamin C in human health and disease is still a mystery ? An overview, Nutrition Journal 2003, 2:7
  5. Carr et al. Vitamin C and Immune Function. Nutrients. 2017 Nov 3;9(11)
  6. FAO/WHO Expert Consultation On Human Vitamin And Mineral Requirements, 2004.
  7. Wagh V. Propolis: A Wonder Bees Product and Its Pharmacological Potentials, Advances in Pharmacological Sciences Volume 2013, Article ID 308249
  8. Ebeid et al. Assessment of the radioprotective effect of propolis in breast cancer patients undergoing radiotherapy. New perspective for an old honey bee product, Journal of Radiation Research And Applied Sciences,2016.
  9. Takagi et al. Immune Activation and Radioprotection by Propolis, The American Journal of Chinese Medicine, Vol. 33, No. 2, 231–240
  10. AL-Ani et al. Antimicrobial Activities of European Propolis Collected from Various Geographic Origins Alone and in Combination with Antibiotics, Medicines 2018, 5, 2
  11. Wessel et al. Zinc as a Gatekeeper of Immune Function, Nutrients 2017, 9, 1286
  12. National Institutes of Health, Zinc : Fact Sheet for Health Professionals, 2019
  13. King et al. Biomarkers of Nutrition for Development (BOND)—Zinc Review–5, The Journal of nutrition 146.4 (2015): 858S-885S.
  14. WebMD, Rose Hip, 2019
  15. Nagatomo et al. Rosehip Extract Inhibits Lipid Accumulation in White Adipose Tissue by Suppressing the Expression of Peroxisome Proliferator-activated Receptor Gamma, Prev Nutr Food Sci. 2013 Jun; 18(2): 85–91.
Önceki İçerik
Sonraki İçerik

Popüler Gönderiler