CA 19-9 Kan Testi (Pankreas Kanseri) Hakkında Bilinmesi Gerekenler

CA 19-9 Kan Testi Nedir?

Bu test, kandaki CA 19-9 (kanser antijeni 19-9) adı verilen bir proteinin miktarını ölçer. CA 19-9, bir tür tümör belirtecidir. Tümör belirteçleri, vücuttaki kansere yanıt olarak kanser hücreleri tarafından veya normal hücreler tarafından salgılanan maddelerdir.

Sağlıklı insanların kanlarında az miktarda CA 19-9 bulunur. Yüksek CA 19-9 seviyeleri genellikle pankreas kanserinin bir işaretidir. Ancak bazen, yüksek seviyeler diğer kanser türlerini veya siroz ve safra taşları dahil kanserli olmayan bozuklukları gösterebilir.

Yüksek CA 19-9 seviyeleri farklı şeyler ifade edebileceğinden, test tek başına kanseri taramak veya teşhis etmek için kullanılmamalıdır. Kanserin ilerlemesini ve kanser tedavisinin etkinliğini izlemeye yardımcı olmaktadır.

Ne İçin Kullanılır?

CA 19-9 kan testi şu amaçlarla kullanılabilir:

• Pankreas kanseri ve kanser tedavisini izlemek (CA 19-9 seviyesi genellikle kanser yayıldıkça yükselir ve tümörler küçüldükçe düşer)
• Tedaviden sonra kanserin geri dönüp dönmediğini görmek
• Başka testlerle birlikte kanseri doğrulamak veya kanser olmadığını teşhis etmek

CA 19-9 Testine Neden İhtiyacım Var?

Pankreas kanseri veya yüksek CA 19-9 seviyelerine bağlı başka bir kanser türü teşhisi konduysa, CA 19-9 kan testine ihtiyacınız olabilir. Bu kanserler arasında safra kanalı kanseri, kolon kanseri ve mide kanseri bulunur.

Sağlık uzmanınız, kanser tedavinizin işe yarayıp yaramadığını görmek için sizi düzenli olarak test edebilir. Ayrıca, kanserin geri gelip gelmediğini görmek için tedaviniz tamamlandıktan sonra da test edilebilirsiniz.

CA 19-9 Kan Testi Sırasında Ne Olur?

Bir sağlık uzmanı, küçük bir iğne kullanarak kolunuzdaki bir damardan kan örneği alacaktır. İğne takıldıktan sonra az miktarda kan bir test tüpüne veya şişesine alınacaktır. İğne girip çıktığında biraz batma hissedebilirsiniz. Bu genellikle beş dakikadan az sürer.

CA 19-9 Kan Testine Hazırlanmak İçin Herhangi Bir Şey Yapmam Gerekecek Mi?

CA 19-9 kan testi için özel bir hazırlığa ihtiyacınız yoktur.

Test İçin Herhangi Bir Risk Var Mı?

Kan testi yaptırmanın çok az riski vardır. İğnenin takıldığı yerde hafif ağrı veya morarma olabilir, ancak çoğu semptom hızla geçer.

Sonuçlar Ne Anlama Geliyor?

Pankreas kanseri veya başka bir kanser türü için tedavi görüyorsanız, tedaviniz boyunca birkaç kez test edilebilirsiniz. Tekrarlanan testlerden sonra sonuçlarınız şunları gösterebilir:

• CA 19-9 seviyeleriniz artıyorsa, tümörünüzün büyüdüğü ve / veya tedavinizin işe yaramadığı anlamına gelebilir.
• CA 19-9 seviyeleriniz düşüyorsa, tümörünüzün küçüldüğü ve tedavinizin işe yaradığı anlamına gelebilir.
• CA 19-9 seviyeleriniz artmadıysa veya azalmadıysa, hastalığınızın stabil olduğu anlamına gelebilir.
• CA 19-9 seviyeniz azalıp daha sonra arttıysa, tedavi gördükten sonra kanserinizin geri döndüğü anlamına gelebilir.

Kanseriniz yoksa ve sonuçlarınız normalden daha yüksek bir CA 19-9 seviyesi gösteriyorsa, aşağıdaki kanserli olmayan rahatsızlıklardan birinin işareti olabilir:

• Pankreasın kanserli olmayan bir şişmesi olan pankreatit
• Safra taşları
• Safra kanalı tıkanması
• Karaciğer hastalıkları
• Kistik fibrozis

Sağlık uzmanınız bu rahatsızlıklardan birine sahip olduğunuzdan şüphelenirse, teşhisi doğrulamak veya ekarte etmek için muhtemelen daha fazla test isteyecektir.

Sonuçlarınızla ilgili veya laboratuvar testleri ve referans aralıkları hakkında sorularınız varsa sağlık uzmanınızla görüşün.

CA 19-9 Testi Hakkında Bilmem Gereken Başka Bir Şey Var Mı?

CA 19-9 test yöntemleri ve sonuçları laboratuvardan laboratuvara değişebilir. Kanser tedavisini izlemek için düzenli olarak test yaptırıyorsanız, sağlık uzmanınızla tüm testleriniz için aynı laboratuvarı kullanma hakkında konuşmak isteyebilirsiniz, böylece sonuçlarınız tutarlı olacaktır.

Kaynak: MedlinePlus, CA 19-9 Blood Test, 2020

Referanslar

1. Allina Health [Internet]. Minneapolis: Allina Health; CA 19-9 Measurement [updated 2016 Mar 29; cited 2018 Jul 6]; [about 3 screens]. Available from: https://www.allinahealth.org/CCS/doc/Thomson%20Consumer%20Lab%20Database/49/150320.html
2. American Cancer Society [Internet]. Atlanta: American Cancer Society Inc.; c2018. Pancreatic Cancer Stages [updated 2017 Dec 18; cited 2018 Jul 6]; [about 6 screens]. Available from: https://www.cancer.org/cancer/pancreatic-cancer/detection-diagnosis-staging/staging.html
3. Cancer.Net [Internet]. Alexandria (VA): American Society of Clinical Oncology; 2005–2018. Pancreatic Cancer: Diagnosis; 2018 May [cited 2018 Jul 6]; [about 3 screens]. Available from: https://www.cancer.net/cancer-types/pancreatic-cancer/diagnosis
4. Hinkle J, Cheever K. Brunner & Suddarth’s Handbook of Laboratory and Diagnostic Tests. 2nd Ed, Kindle. Philadelphia: Wolters Kluwer Health, Lippincott Williams & Wilkins; c2014. Cancer Tumor Markers (CA 15-3 [27, 29], CA 19-9, CA-125, and CA-50); 121 p.
5. Johns Hopkins Medicine [Internet]. Johns Hopkins Medicine; Health Library: Pancreatic Cancer Diagnosis [cited 2018 Jul 6]; [about 3 screens]. Available from: https://www.hopkinsmedicine.org/healthlibrary/conditions/adult/digestive_disorders/pancreatic_cancer_diagnosis_22,pancreaticcancerdiagnosis
6. Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.: American Association for Clinical Chemistry; c2001–2018. Cancer Antigen 19-9 [updated 2018 Jul 6; cited 2018 Jul 6]; [about 2 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/tests/cancer-antigen-19-9
7. Mayo Clinic: Mayo Medical Laboratories [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1995–2018. Test ID: CA19: Carbohydrate Antigen 19-9 (CA 19-9), Serum: Clinical and Interpretive [cited 2018 Jul 6]; [about 4 screens]. Available from: https://www.mayomedicallaboratories.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/9288
8. National Cancer Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; NCI Dictionary of Cancer Terms: CA 19-9 [cited 2018 Jul 6]; [about 3 screens]. Available from: https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/search?contains=false&q=CA+19-9
9. National Cancer Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Tumor Markers [cited 2018 Jul 6]; [about 4 screens]. Available from: https://www.cancer.gov/about-cancer/diagnosis-staging/diagnosis/tumor-markers-fact-sheet
10. National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Blood Tests [cited 2018 Jul 6]; [about 3 screens]. Available from: https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/blood-tests
11. Pancreatic Cancer Action Network [Internet]. Manhattan Beach (CA): Pancreatic Action Network; c2018. CA 19-9 [cited 2018 Jul 6]; [about 3 screens]. Available from: https://www.pancan.org/facing-pancreatic-cancer/diagnosis/ca19-9/#what
12. University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2018. Health Encyclopedia: Lab Tests for Cancer [cited 2018 Jul 6]; [about 2 screens]. Available from: https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=85&contentid=p07248; www.uwhealth.org/health/topic/medicaltest/breast-cancer-brca-gene-test/tu6462.html#tu646