Dishidrotik egzama, ellerde, parmaklarda ve ayaklarda küçük, yoğun kaşıntılı, sıvı dolu kabarcıkların oluşumuyla karakterize bir cilt rahatsızlığıdır. Bu durum genellikle avuç içlerinde, parmak kenarlarında ve ayak tabanlarında görülür. Dishidrotik egzama ayrıca pomfoliks olarak da bilinir ve nedeni tam olarak anlaşılamamış olsa da bazı tetikleyici faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Dishidrotik egzama tedavisi, belirtileri hafifletmeye ve cildin iyileşmesini teşvik etmeye odaklanır. Stres yönetimi teknikleri ve tetikleyici faktörlerden kaçınma, dishidrotik egzamanın yönetilmesinde önemli bir rol oynar. Şiddetli veya sürekli belirtiler yaşayan kişilerin, uygun tedavi planını belirlemek için bir dermatoloğa başvurması önemlidir.
Dishidrotik Egzamanın Nedenleri Nelerdir?
Dishidrotik egzamanın gelişimine katkıda bulunabilecek bazı faktörler şunlardır:
Stres: Yüksek stres seviyeleri, dishidrotik egzama flare-up’larının yaygın bir tetikleyicisidir.
Alerjiler: Alerjik reaksiyonlar veya duyarlılıklar, özellikle nikel gibi belirli metaller veya birtakım gıda alerjileri, egzama belirtilerini tetikleyebilir.
Ciltteki Nem Değişiklikleri: Aşırı terleme veya sık el yıkama gibi ciltteki nem değişiklikleri, egzama riskini artırabilir.
Kimyasallara Maruz Kalma: Deterjanlar, çözücüler, sabunlar ve temizlik ürünleri gibi belirli kimyasallara maruz kalma, cildi tahriş edebilir ve dishidrotik egzama gelişimini tetikleyebilir.
İklim ve Hava Koşulları: Sıcak, nemli hava veya soğuk, kuru hava gibi aşırı iklim koşulları egzama belirtilerini kötüleştirebilir.
Cilt Hasarı: Cilt bariyerinin hasar görmesi, mikroorganizmaların cilde daha kolay nüfuz etmesine ve egzama belirtilerinin tetiklenmesine yol açabilir.
Genetik Faktörler: Ailede egzama veya diğer atopik durumlar öyküsü olan kişilerde dishidrotik egzama gelişme riski daha yüksektir.
Kronik Cilt Hastalıkları: Var olan cilt hastalıkları, özellikle de diğer egzama türleri, dishidrotik egzama gelişimine zemin hazırlayabilir.
Dishidrotik Egzamanın Belirtileri Nelerdir?
Dishidrotik egzamanın belirtileri genellikle ani başlangıçlıdır ve şunları içerebilir:
- küçük, sıvı dolu kabarcıklar
- kaşıntı
- kızarıklık ve iltihap
- ciltte soyulma ve pullanma
- ağrı
- enfeksiyon riski
Dishidrotik Egzama Nasıl Teşhis Edilir?
Dishidrotik egzama teşhisi genellikle klinik bir değerlendirme ile konur:
Belirtilerin Süresi ve Şiddeti: Hastadan belirtilerin ne zaman başladığı ne kadar sıklıkta ve ne kadar şiddetli olduğu hakkında bilgi alınır.
Ailede Cilt Hastalıkları: Ailede atopik dermatit, astım veya alerjik rinit öyküsünün olup olmadığı sorgulanır.
Tetikleyiciler: Belirtileri tetikleyebilecek herhangi bir faktör hakkında bilgi toplanır.
Fiziksel Muayene: Dermatolog, avuç içleri, parmak kenarları, parmak araları ve ayak tabanları dahil olmak üzere, etkilenen bölgelerdeki cilt değişikliklerini inceleyecektir.
Yama Testi: Alerjik kontakt dermatit gibi durumları dışlamak için kullanılabilir.
Kültür Testleri: Eğer enfeksiyon belirtisi varsa, bakteriyel veya fungal enfeksiyonları dışlamak için yapılır.
Biyopsi: Çok nadiren, teşhis belirsiz olduğunda veya diğer cilt hastalıklarını dışlamak için ciltten küçük bir parça alınarak mikroskop altında incelenir.
Dishidrotik Egzama Nasıl Tedavi Edilir?
Dishidrotik egzama, tedavisi genellikle semptomları hafifletmeye, ciltteki iltihabı azaltmaya ve enfeksiyon riskini minimize etmeye odaklanır:
Kortikosteroid Kremler ve Merhemler: İltihabı ve kaşıntıyı azaltmak için etkilenen bölgelere uygulanır.
Kalsinörin İnhibitörleri: Tacrolimus ve pimekrolimus gibi ilaçlar, kortikosteroidlerin uygun olmadığı durumlar için alternatiflerdir.
Nemlendiriciler: Cildi nemli tutmak ve bariyer fonksiyonunu güçlendirmek için yoğun nemlendiriciler düzenli olarak kullanılmalıdır.
Ağızdan Alınan İlaçlar: Şiddetli vakalarda veya topikal tedavilere yanıt vermeyen durumlarda, ağız yoluyla alınan kortikosteroidler veya immünsüpresif ilaçlar reçete edilebilir.
Fototerapi: Ultraviyole ışık tedavisi, özellikle diğer tedavilere dirençli vakalarda kullanılabilir.
Stres Yönetimi: Stres, dishidrotik egzama belirtilerini tetikleyebileceğinden, stres yönetimi tekniklerinin öğrenilmesi faydalı olabilir.
Cildi Koruma: Ellerinizi sık sık yıkamaktan kaçının ve koruyucu eldivenler kullanarak kimyasallara ve tahriş edici maddelere maruziyeti sınırlayın.
Soğuk Kompres: Kaşıntıyı ve rahatsızlığı azaltmak için etkilenen bölgelere soğuk kompres uygulayın.
Kısa ve Serin Duşlar veya Banyolar: Sıcak su, cildi kurutabilir ve kaşıntıyı artırabilir.
Gıda Alerjileri ve Duyarlılıkları: Bir diyetisyenle çalışarak tetikleyici gıdaları belirlemek ve diyetinizi buna göre ayarlamak faydalı olabilir.
Dishidrotik Egzamanın Yönetimi Nasıl Olmalıdır?
Dishidrotik egzamanın yönetimi, semptomların hafifletilmesi, cilt sağlığının korunması ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesi üzerine odaklanmalıdır:
Topikal Kortikosteroidler: İltihabı ve kaşıntıyı hafifletmek için kullanılır.
Nemlendiriciler: Cildi nemli tutmak ve cilt bariyerini güçlendirmek için düzenli olarak kullanılmalıdır.
Kalsinörin İnhibitörleri: İltihabı azaltmak ve kortikosteroidlere bir alternatif olarak kullanılabilir.
Ağızdan Alınan İlaçlar: Şiddetli vakalarda ağızdan kortikosteroidler veya immünsüpresif ilaçlar gerekebilir.
Fototerapi: Belirli durumlarda, ultraviyole ışık tedavisi semptomları kontrol altına almak için önerilebilir.
Stres Yönetimi: Yoga, meditasyon ve nefes egzersizleri gibi stres yönetimi teknikleri, flare-up’ları önlemeye yardımcı olabilir.
Cildi Koruma: Koruyucu eldivenler kullanarak kimyasallarla ve suyla teması sınırlayın.
Soğuk Kompres: Kaşıntı ve rahatsızlığı azaltmak için etkilenen bölgelere soğuk kompres uygulayın.
Kaçınılması Gereken Tetikleyiciler: Alerjenler, tahriş edici maddeler ve terleme gibi bilinen tetikleyicilerden kaçının.
Kısa ve Serin Duşlar veya Banyolar: Cildi kurutabilecek sıcak suyun kullanımından kaçının ve cildinizi nazikçe kurulayın.
Beslenme: Potansiyel gıda alerjileri veya hassasiyetleri konusunda dikkatli olun ve gerekirse bir diyetisyenle çalışın.
Düzenli İzleme ve Uygun Ayarlamalar: Semptomlarınızı ve tedaviye yanıtınızı düzenli olarak değerlendirin ve doktorunuzla iletişimde kalın.
Psikolojik Destek: Psikolojik destek veya danışmanlık, stresle başa çıkmada yardımcı olabilir.
