Avrupa Komisyonu’nun talebi üzerine, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) Beslenme, Yeni Gıdalar ve Gıda Alerjenleri Paneli, E vitamini için tolere edilebilir üst alım düzeyinin (UL) yeniden değerlendirilmesine yönelik bilimsel bir görüş bildirdi. Panel, E vitamininin tek esansiyel formu olarak kabul edilen α-tokoferol üzerinde yoğunlaştı ve aşırı E vitamini alımının öncelikli olumsuz sağlık etkilerini inceledi. Özellikle kan pıhtılaşması üzerindeki etkiler ve buna bağlı olarak artan kanama riski, E vitamini için bir UL belirlemede kritik etki olarak kabul edildi.
EFSA, E vitamininin aşırı alımının kan pıhtılaşması ve kanama riskini artırdığına dair mevcut kanıtları inceledi. Bu incelemeler sonucunda, E vitamininin UL’si için yeni bir kanıt bulunmadı ve daha önce Gıda Bilim Komitesi tarafından belirlenen UL’lerin tüm yaş grupları için geçerli olduğu doğrulandı. Buna göre, yetişkinler için UL 300 mg/gün, 1-3 yaş arası çocuklar için 100 mg/gün, 4-6 yaş arası çocuklar için 120 mg/gün, 7-10 yaş arası çocuklar için 160 mg/gün, 11-14 yaş arası çocuklar için 220 mg/gün ve 15-17 yaş arası gençler için 260 mg/gün olarak belirlendi. Ayrıca, 4-6 aylık bebekler için 50 mg/gün ve 7-11 aylık bebekler için 60 mg/gün UL belirlendi.
UL’lerin Uygulama Alanı
UL’ler, α-tokoferolün tüm stereoizomerik formları için geçerlidir. Ancak, antikoagülan veya antiplatelet ilaçlar (örneğin aspirin) kullanan bireyler, kardiyovasküler hastalıkların ikincil önlenmesinde olan hastalar veya vitamin K malabsorpsiyon sendromlarına sahip hastalar için geçerli değildir. EFSA, Avrupa popülasyonlarında E vitamini UL’sinin aşılmasının olası olmadığını, ancak yüksek dozlarda E vitamini içeren gıda takviyelerini düzenli olarak kullananlar için bu durumun farklı olabileceğini belirtmiştir.
Gıda Takviyeleri ve Riskler
EFSA’nın değerlendirmeleri, yüksek dozda E vitamini içeren gıda takviyelerinin düzenli kullanımının, belirlenen UL’lerin üzerinde bir alıma neden olabileceğini ortaya koymuştur. Bu nedenle, özellikle gıda takviyesi kullanıcılarının E vitamini alımlarını dikkatle gözlemlemeleri önemlidir. EFSA, bu kullanıcı grubunun potansiyel riskleri ve faydaları dikkate alarak bilinçli kararlar vermesi gerektiğini vurgulamaktadır.
Öneriler
EFSA’nın belirlemelerine göre, E vitamini alımıyla ilgili dikkat edilmesi gereken önemli noktalar şunlardır:
- E vitamini takviyesi kullanmadan önce sağlık uzmanına danışılmalıdır.
- Gıda takviyelerinin etiketleri dikkatlice okunmalı ve önerilen doz aşılmamalıdır.
- Kanama riski taşıyan veya antikoagülan ilaç kullanan bireyler E vitamini alımını dikkatle yönetmelidir.
EFSA’nın belirlemeleri, E vitamini alımında güvenli sınırların korunması ve potansiyel sağlık risklerinin önlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Avrupa popülasyonlarının genel olarak bu sınırları aşma olasılığı düşük olsa da, bireysel farkındalık ve dikkat, sağlıklı bir yaşam için kritik öneme sahiptir.
Orijinal Makale: EFSA J. 2024 Aug 2;22(8):e8953. doi: 10.2903/j.efsa.2024.8953. eCollection 2024 Aug.
