Elektrolit paneli nedir?
Elektrolitler, vücuttaki sıvı miktarını ve asit ve baz dengesini kontrol etmeye yardımcı olan elektrik yüklü minerallerdir. Ayrıca kas ve sinir aktivitesini, kalp ritmini ve diğer önemli işlevleri kontrol etmeye yardımcı olur.
Serum elektrolit testi olarak da bilinen elektrolit paneli, vücudun ana elektrolitlerinin seviyelerini ölçen bir kan testidir:
- Vücuttaki sıvı miktarını kontrol etmeye yardımcı olan sodyum, ayrıca sinirlerinizin ve kaslarınızın düzgün çalışmasına yardımcı olur.
- Klorür, vücuttaki sıvı miktarını da kontrol etmeye yardımcı olur. Ayrıca sağlıklı kan hacminin ve kan basıncının korunmasına yardımcı olur.
- Kalbinizin ve kaslarınızın düzgün çalışmasına yardımcı olan potasyum
- Bikarbonat, vücudun asit ve baz dengesini korumaya yardımcı olur. Ayrıca karbondioksitin kan dolaşımından geçmesinde önemli bir rol oynar.
Bu elektrolitlerden herhangi birinin anormal seviyeleri, böbrek hastalığı, yüksek tansiyon ve kalp ritminde yaşamı tehdit eden düzensizlik dahil olmak üzere ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir.
Elektrolit paneli ne için kullanılır?
Bir elektrolit paneli genellikle rutin bir kan taramasının veya kapsamlı bir metabolik panelin parçasıdır. Test ayrıca vücudunuzda sıvı dengesizliği veya asit ve baz seviyelerinde bir dengesizlik olup olmadığını öğrenmek için de kullanılabilir.
Elektrolitler genellikle birlikte ölçülür. Ancak bazen ayrı ayrı test edilirler. Sağlık uzmanı belirli bir elektrolit ile ilgili bir sorundan şüphelenirse ayrı testler yapılabilir.
Elektrolit paneline neden ihtiyaç olur?
Vücudunuzun elektrolitlerinin dengesiz olabileceğini gösteren semptomlarınız varsa bu teste ihtiyacınız olabilir. Bunlar şunları içerir:
- Bulantı ve-veya kusma
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
- Zayıflık
- Düzensiz kalp atışı (aritmi)
Elektrolit paneli testi nasıl uygulanır?
Elektrolit paneli testi, vücuttan alınan kan örneği ile yapılır.
Elektrolit paneli testi sonuçları ne anlama geliyor?
Sonuçlarınız, her elektrolit için ölçümleri içerecektir. Anormal elektrolit seviyelerine aşağıdakiler dahil birkaç farklı durum neden olabilir:
- Dehidrasyon
- Böbrek hastalığı
- Kalp hastalığı
- Diyabet
- Asidoz, kanda çok fazla asit bulunan bir durumdur. Mide bulantısı, kusma ve yorgunluğa neden olabilir.
- Alkaloz, kanda çok fazla baz bulunan bir durum. El ve ayak parmaklarında sinirlilik, kas seğirmesi ve karıncalanmaya neden olabilir.
Özel sonuçlarınız, hangi elektrolitin etkilendiğine ve seviyelerin çok düşük veya çok yüksek olup olmadığına bağlı olacaktır. Elektrolit seviyeleri normal aralıkta değilse, tedavi gerektiren tıbbi bir sorunu olduğu anlamına gelmez.
Elektrolit seviyelerini birçok faktör etkileyebilir. Bunlar, çok fazla sıvı almayı veya kusma veya ishal nedeniyle sıvı kaybetmeyi içerir . Ayrıca, antasitler ve tansiyon ilaçları gibi bazı ilaçlar anormal sonuçlara neden olabilir.
Elektrolit paneli hakkında bilinmesi gereken diğer durumlar
Sağlık uzmanı elektrolit panelinizle birlikte anyon aralığı adı verilen başka bir test isteyebilir. Bazı elektrolitler pozitif elektrik yüküne sahiptir. Diğerleri negatif elektrik yüküne sahiptir.
Anyon boşluğu, negatif yüklü ve pozitif yüklü elektrolitler arasındaki farkın bir ölçüsüdür. Anyon açığı çok yüksek veya çok düşükse, ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir.
Kaynak: MedlinePlus. Electrolyte Panel. 2020.
Referanslar
- Health Testing Centers [Internet]. Fort Lauderdale (FL): Health Testing Centers.com; c2019. Electrolyte Panel; [cited 2019 Oct 9]
- Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.; American Association for Clinical Chemistry; c2001–2019. Acidosis and Alkalosis; [updated 2018 Oct 12; cited 2019 Oct 9]
- Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.; American Association for Clinical Chemistry; c2001–2019. Bicarbonate (Total CO2); [updated 2019 Sep 20; cited 2019 Oct 9]
- Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.; American Association for Clinical Chemistry; c2001–2019. Electrolytes and Anion Gap; [updated 2019 Sep 5; cited 2019 Oct 9]
- National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Blood Tests; [cited 2019 Oct 9]
- UF Health: University of Florida Health [Internet]. Gainesville (FL): University of Florida Health; c2019. Electrolytes: Overview; [updated 2019 Oct 9; cited 2019 Oct 9]
- University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2019. Health Encyclopedia: Electrolytes; [cited 2019 Oct 9]
- UW Health [Internet]. Madison (WI): University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority; c2019. Chloride (CL): Test Overview; [updated 2019 Mar 28; cited 2019 Oct 9]
- UW Health [Internet]. Madison (WI): University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority; c2019. Electrolyte Panel: Topic Overview; [updated 2019 Mar 28; cited 2019 Oct 9]
- UW Health [Internet]. Madison (WI): University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority; c2019. Sodium (NA): in Blood: Test Overview; [updated 2019 Mar 28; cited 2019 Oct 9]
