Elektronik sigaraların (EC) yaygınlaşması, hafıza üzerindeki olumsuz etkileriyle bilim dünyasının dikkatini çekiyor. Elektronik sigaraların, oksidatif stres yoluyla hafıza fonksiyonlarına zarar verdiği, bunun sonucunda hafıza bozukluklarına yol açabildiği belirtiliyor. Bu bağlamda, antioksidan özellikleriyle bilinen C vitamini (VitC) üzerinde yapılan araştırmalar önemli sonuçlar ortaya koyuyor. Özellikle VitC’nin, serbest radikalleri etkisiz hale getirerek hücreleri koruma kapasitesi, bu çalışmalarda ön plana çıkıyor. Peki, VitC’nin elektronik sigara kaynaklı hafıza bozukluklarını önleyip önleyemeyeceği sorusu, son çalışmalarda yanıt buluyor.
Araştırma Yöntemi ve Bulgular
Son çalışmada, VitC’nin elektronik sigara kaynaklı hafıza bozukluklarını önleyici potansiyeli, sıçan modelleri üzerinde değerlendirildi. Denekler, haftada beş gün boyunca dört hafta süresince elektronik sigaraya maruz bırakıldı. Aynı zamanda, deneklere günde 100 mg/kg vücut ağırlığı oranında VitC verildi. Çalışmanın sonunda, Radial Arms Su Labirenti kullanılarak mekansal öğrenme ve hafıza değerlendirildi. Ayrıca, hipokampus dokularında oksidatif stres biyomarker seviyeleri ölçüldü.
Sonuçlar ve Değerlendirme
Araştırmanın bulguları, elektronik sigaranın hem kısa hem de uzun vadeli hafıza üzerinde olumsuz etkiler yarattığını gösterdi. Bu etkiler, GPx, SOD, GSH, GSH/GSSG oranı ve BDNF seviyelerinin düşmesiyle ilişkilendirildi. Ancak, VitC verilmesi, bu negatif etkileri önleyerek oksidatif stres biyomarker seviyelerini ve BDNF’yi restore etti.
Pratik Çıkarımlar
Elektronik sigara kullanımının zararlarını en aza indirmek için aşağıdaki adımlar önerilebilir:
- Elektronik sigara kullanımından kaçının veya sınırlandırın.
- Günlük diyetinize antioksidan bakımından zengin gıdalar ekleyin.
- Hafıza sağlığını desteklemek için düzenli olarak C vitamini alın.
Sonuç olarak, elektronik sigara kullanımı, hafıza üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratabilir. Ancak, C vitamini takviyesi, bu olumsuzlukları önlemekte etkili olabilir. Bu bulgular, hem hafıza sağlığını koruma hem de genel sağlık açısından önem taşımaktadır.
Orijinal Makale: Curr Neuropharmacol. 2025 Feb 6. doi: 10.2174/011570159X341759250119141806. Online ahead of print.
