Perşembe, Mart 28, 2024

Bunlara da göz atın

İlgili içerikler

Fitosteroller Nedir?

Bitki kaynaklı steroller veya stanlollere genel olarak fitosterol denir.

Tarihin başlangıcında toplayıcı insan beslenme düzenleri, muhtemelen, 1 g / gün kadar fitosterollerden zengindi. Fakat tipik modern diyet bugün fitosterollerde nispeten düşüktür.  Diyette alınan fitosteroller az emilirler ve kan konsantrasyonları düşük olma eğilimindedir.  Enterositlere absorbe olduktan sonra, fitosteroller ATP’ye bağlanan taşıyıcı ABCG5 / G8 ile aktif olarak bağırsak lümenine atılır.(1)

Fitosteroller Vücudumuzda Ne İşe Yarar?

Fitosteroller, kolesterolü dışkıdan uzaklaştırarak diyet kolesterolünün bağırsakta emilimine müdahale eder. Ayrıca dışkıdaki safra kolesterolünün atılmasını kolaylaştırırlar. Birçok klinik çalışma, fitosterol zenginleştirilmiş gıdalardaki fitosterollerin günlük olarak tüketilmesinin serum düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterolü önemli ölçüde düşürebildiğini göstermiştir. Oral kullanımlarının hiperkolesterolemi tedavisinde faydası olabileceği ifade edilmektedir. Kanser hücrelerinin apoptozisini hızlandırabileceği belirtilmiştir (2,3)

Fitosteroller Hangi Gıdalardan Alabiliriz?

Fitosterollerin iyi besin kaynakları, rafine edilmemiş bitkisel yağlar, tam tahıllar, fındık, tohumlar ve bakliyatları içerir. Fitosteroller eklenmiş gıdalar ve içecekler şu anda dünya genelinde birçok ülkede mevcuttur. (2,3).  

Fitosterollerin Topikal Kullanımı Var Mıdır?

Fitorsterollerin topikal kullanımı mevcuttur. Almanya`da yapılan çalışmada güneşlenmeye karşı topikal fitosterol ve seramid kullanımının iritasyon ve stimülasyonu azalttığı gösterilmiştir.(4) İtalya`da yapılan çalışmada topikal fitosterollerin cilt bariyerinin sağlanmasında etkili olabileceği rapor edilmiştir. (5) Norveç Gıda Güvenlik Enstitüsüne göre fitosterollerden Beta-Sitosterol ün topikal kullanımı ile cilt bakımı sağlanırken ve güneş kremi, nemlendirici, vücut yıkama ve yaşlanmayı önleyici kozmetik preparatlarda kullanılabilir. (6)

Fitosteroller Zararlı Mıdır?

Etkisi olan her madde gibi fitosterollerinde istenmeyen etkileri vardır. Farelerde yapılan çalışmalarda maksimum doz beta-sitosterolün LD50 >2 gm/kg olabileceği rapor edilmiştir. Burada yola çıkarak günlük alınabilecek dozajın 40 mg/kg∙BW/gün olabileceği belirtilmiştir. İnsanlarda İstenmeyen Etki Gözlenmeyen Seviyenin 4200 mg/kg∙BW/gün; Margin of Safety (MOS) – Güvenlik Aralığının sistemik ve kozmetik kullanımda sırasıyla 210 mg/kg∙BW/gün ve 8.3 mg/kg∙BW/gün olduğu belirtilmiştir. Yüksek dozlarda fitosterol kullanımının kardiyovasküler risk olabileceği belirtilmesine rağmen toksikoloji çalışmalarının kısıtlı olduğu belirtilmiştir. Ancak mevcut günlük tüketimle bu miktarların alınması çok zordur.

Kaynaklar:

  1. Oregon State University, Linus Pauling Institute, Micronutient Information Center, Phytosterols http://lpi.oregonstate.edu/mic/dietary-factors/phytochemicals/phytosterols
  2. Dong S1, Zhang R2, Ji YC3, Hao JY4, Ma WW5, Chen XD6, Xiao R7, Yu HL8. Soy milk powder supplemented with phytosterol esters reduced serum cholesterol level in hypercholesterolemia independently of lipoprotein E genotype: a random clinical placebo-controlled trial. Nutr Res. 2016 Aug;36(8):879-84. doi: 10.1016/j.nutres.2016.05.006. Epub 2016 May 24
  3. Bradford PG1, Awad AB. Modulation of signal transduction in cancer cells by phytosterols. Biofactors. 2010 Jul-Aug;36(4):241-7
  4. Almanya`da yapılan çalışmada güneşlenmeye karşı topikal fitosterol ve seramid kullanımının iritasyon ve stimülasyonu azalttığı gösterilmiştir.1
  5. İtalya`da yapılan çalışmada topikal fitosterollerin cilt bariyerinin sağlanmasında etkili olabileceği rapor edilmiştir.2
  6. Norveç Gıda Güvenlik Enstitüsüne göre fitosterollerden Beta-Sitosterol ün topikal kullanımı ile cilt bakımı sağlanırken ve güneş kremi, nemlendirici, vücut yıkama ve yaşlanmayı önleyici kozmetik preparatlarda kullanılabilir.3
  7. Muhammad Shahdaat Bin Sayeed,1,* Selim Muhammad Rezaul Karim,2,3 Tasnuva Sharmin,3 and Mohammed Monzur Morshed4  Critical Analysis on Characterization, Systemic Effect, and Therapeutic Potential of Beta-Sitosterol: A Plant-Derived Orphan Phytosterol Medicines (Basel). 2016 Dec; 3(4): 29

Popüler Gönderiler