Cuma, Şubat 14, 2025

Bunlara da göz atın

İlgili içerikler

Fulminan Hepatit Nedir?

Fulminan hepatit, nedene bağlı olarak karaciğerinizin günler veya haftalar içinde çok hızlı bir şekilde bozulmaya başlamasıdır. Bu ani karaciğer yetmezliği, daha önce stabil karaciğer hastalığı olan veya hiç karaciğer problemi yaşamamış kişilerde olabilir. Bunun “fulminan karaciğer yetmezliği” veya “akut karaciğer yetmezliği” olarak da adlandırıldığını duyabilirsiniz. Hızla hayatı tehdit edici hale gelebilir. Siz veya bir yakınınız herhangi bir belirti gösterirse hemen tıbbi yardım alın.

Fulminan Hepatit Nedenleri Nelerdir?

Hücreleri hasar görür ve çalışmayı durdurursa karaciğeriniz başarısız olabilir. Fulminan hepatite çoğunlukla şunlar neden olur:

Aşırı dozda asetaminofen: Bu ağrı kesici reçetesiz ve reçeteli birçok ilaçta bulunur. Çok büyük bir doz almak, karaciğerinizin hızla bozulmasına neden olabilir. Birkaç gün üst üste önerilen miktardan fazlasını alırsanız aynı şey olabilir. Siz veya tanıdığınız biri çok fazla asetaminofen aldıysa hemen acil servisi arayın.

Viral hepatit: Hepatit A, B, C, D veya E dahil olmak üzere belirli virüslerden kaynaklanan enfeksiyon, ani karaciğer yetmezliğine yol açabilir.

Fulminan hepatitin bazı daha az yaygın nedenleri şunlardır:

Reçeteli ilaçlar: Bazı antibiyotikler, kanser ilaçları ve diğer ilaçlar, karaciğer yetmezliğine yol açan karaciğer hasarına neden olabilir.

Belirli virüsler: Örneğin Epstein-Barr virüsü veya herpes simpleks virüsü fulminan hepatite neden olabilir.

Otoimmün hepatit: Bu, bağışıklık sisteminiz karaciğer hücrelerine saldırıp zarar verdiğinde olur.

Kanser: Karaciğerde başlayan veya karaciğere yayılan tümörler karaciğerin iflas etmesine neden olabilir.

Damar sorunları: Budd-Chiari sendromu adı verilen karaciğerdeki damarların bir hastalığı, karaciğer yetmezliğine yol açabilecek tıkanıklıklara neden olur.

Mantar zehirlenmesi: “Ölüm Başlığı Mantarı” olarak da adlandırılan yabani mantar Amanita phalloides’i yemek çok tehlikelidir. Yemek için güvenli görünebilir. Ancak karaciğere zarar veren çok güçlü toksinleri vardır.

Wilson hastalığı: Bu bozukluk, bakırın karaciğerinizde ve diğer organlarınızda birikmesine izin verir. Çok fazla bakır tehlikeli olabilir.

Kava, ma huang (efedra) ve karakafes gibi bazı bitkisel ürünler karaciğer yetmezliğine neden olabilir. Çoğu durumda, doktorlar fulminan hepatitin nedenini bulamamaktadır.

Fulminan Hepatit Belirtileri Nelerdir?

İlk başta, bunlar şunları içerebilir:

  • İyi hissetmemek
  • Yorgunluk
  • Mide bulantısı
  • Mide rahatsızlığı veya ağrısı

Daha da kötüye giderse, belirtiler şunları içerir:

  • Cildinizin veya gözbebeklerinizin sararması
  • Kafa karışıklığı
  • Uyku hali
  • Kişiliğinizde veya davranışınızda, örneğin daha sinirli veya şaşırmış olmak gibi değişiklikler
  • Daha kolay kanama veya morarma
  • Mide şişmesi

Fulminan Hepatit Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorunuz tıbbi geçmişinizi, geçmişte herhangi bir ilaç kullanımınızı ve toksinlere maruz kalıp kalmadığınızı soracaktır. Ayrıca hepatit semptomlarını kontrol edecek ve zihinsel olarak ne kadar uyanık olduğunuzu test edeceklerdir. Fulminan hepatitin nedenini teşhis etmeye ve bulmaya yardımcı olmak için doktorunuz şunları isteyebilir:

Kan ve idrar testleri: Sonuçlar karaciğerinizin ne kadar iyi çalıştığını gösterebilir. Doktorunuz ayrıca kanınızın pıhtılaşmasının ne kadar sürdüğünü görmek için bir test yapacaktır. Fulminan hepatitiniz olduğunda, kan olması gerektiği kadar hızlı pıhtılaşmaz.

Karaciğer taramaları: Görüntüleme testleri, doktorunuzun karaciğerde hasar, damar sorunları, tümörler veya diğer sorunlar olup olmadığını kontrol etmesine olanak tanır. Ultrason, MRI veya CT taraması alabilirsiniz.

Karaciğer biyopsisi: Doktorunuz kontrol için karaciğer dokunuzdan küçük bir parça alacaktır.

Fulminan Hepatit Nasıl Tedavi Edilir?

Muhtemelen bir hastanenin yoğun bakım ünitesine gireceksiniz. Ani karaciğer yetmezliğinin tedavisi nedene bağlıdır. Aşağıdakilerden herhangi birini içerebilir.

Panzehirler: Bu, zehirin etkisini ortadan kaldırmak için kullanılan bir ilaç türüdür. Karaciğeriniz aşırı dozda asetaminofen nedeniyle aniden bozulmaya başlarsa, doktorunuz etkileri durdurmak için size N-asetilsistein adı verilen bir panzehir verebilir. Bu ilaç, akut karaciğer yetmezliğinin diğer nedenlerinin tedavisine de yardımcı olabilir. Diğer panzehirler, mantar zehirlenmesinin etkilerini tersine çevirmeye ve karaciğer hasarını azaltmaya yardımcı olabilir.

Hepatit tedavisi için ilaçlar: Doktorlar bazı viral hepatit formlarını tedavi etmek için antiviral ilaçlar kullanırlar. Örneğin, karaciğerinizin iflas etmesinin nedeni hepatit B ise, antiviral bir ilaç virüsle savaşabilir. Herpes simpleks virüsü fulminan hepatite neden oluyorsa, diğer antiviraller yardımcı olabilir. Sebep otoimmün hepatit ise steroid alabilirsiniz.

Karaciğer nakli: Diğer tedaviler karaciğerinizin tekrar çalışmasını sağlayamazsa, yeni bir karaciğere ihtiyacınız olabilir. Karaciğer nakli için onay alırsanız, adınız organ bağışı için bekleme listesine alınır. En acil ihtiyacı olan insanlar listenin başında gelir. Karaciğer nakli sırasında, bir cerrah hasarlı karaciğerinizi alır ve bir donörden alınan sağlıklı bir karaciğerle değiştirir. Bilim adamları, karaciğer nakli ihtiyacını azaltabilecek veya geciktirebilecek yeni tedaviler araştırıyorlar.

Doktorunuz ayrıca belirtilerinizi ve sahip olduğunuz yan etkileri de tedavi edecektir. Bu bakım şunları içerebilir:

  • Beyniniz üzerindeki baskıyı azaltan ilaçlar
  • Enfeksiyonları kontrol etmek için testler
  • Kanamayı önleyen ilaçlar

Fulminan Hepatit Nasıl Önlenebilir?

Bazı durumlarda, yapabilirsiniz. Fulminan hepatitin en yaygın iki nedeni asetaminofen doz aşımı ve viral hepatittir. Şansınızı düşürmeye yardımcı olmak için Asetaminofen’i belirtildiği gibi alın. Önerilen doz için etiketi kontrol edin ve bundan fazlasını almayın. Başkalarının kan ve vücut sıvılarıyla temastan kaçının. Bu, bir hepatit virüsü ile enfekte olma şansınızı azaltabilir. Gelişmekte olan ülkeleri ziyaret ederseniz, yerel musluk suyundan kaçınmalısınız. Ve dünyanın bazı bölgelerinde daha yaygın olan hepatit A ve hepatit B’yi önlemek için aşılar mevcuttur.

Kaynak

WebMD, What Is Fulminant Hepatitis?, 2022

Nephrology Dialysis Transplantation: “Fulminant hepatic failure: etiology and indications for liver transplantation.”

UpToDate: “Acute liver failure in adults: Etiology, clinical manifestations, and diagnosis” and “Some drugs, herbal products, and toxins associated with acute liver failure.”

Mayo Clinic: “Acute Liver Failure.”

Popüler Gönderiler