Fareler üzerinde yapılan çalışmalarının ardından, bilim adamları hafıza araştırmalarında yeni bir çığır açmışlardır. Bulgu, beynin uzun süreli hafızaya nasıl ulaştığını ve Alzheimer hastalığını ve diğer bunama nedenlerini araştırmak ve tedavi etmek için yeni yollar keşfedildi.
Las Vegas, Nevada Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, uzak hatıraların alınması sırasında anıları birleştirmek için birlikte çalışan iki beyin alanının farklı şekilde etkileşime girdiğini keşfetti.
İki beyin bölgesi, hipokampus ve anterior singulat kortekstir (ASK).
Konsolidasyon sırasında, hafıza bağımlılığı hipokampustan ASK’ye transfer olur.
Bununla birlikte, son çalışma, uzak bellek hatırlama sırasında ASK’nin öncülüğü aldığını ve hipokampusu yönlendirdiğini ortaya koymaktadır.
Yüksek lisans öğrencisi Ryan A. Wirt ve psikoloji profesörü James M. Hyman, Cell Reports belgesindeki bulgulara yol açan 4 yıllık laboratuvar ve analiz çalışmasını anlatıyor.
“Araştırmamız” diyor Hyman, “belirli demansların ve rahatsızlıkların neden uzun vadeli hatıraları hatırlamada sorunlara yol açtığını ve bu durumun geri kazanılmasını sağlayabilecek gelecekteki tedavilerin önünü açmaya yardımcı olabilecek yeni yolların önünü açtı.”
Hafıza Problemleri ve Bilişsel Bozulma
Hafıza sorunları, Alzheimer hastalığının ve diğer demans türlerinin önüne geçebilecek bir durum olan hafif bilişsel bozulmanın (HBB) temel bir belirtisidir.
Alzheimer Birliği’nin tahminlerine göre, HBB, 60’lı yaşların ortalarındaki kişilerin %15-20’sini etkiliyor.
Her ne kadar HBB belirtileri günlük hayatı bozacak kadar şiddetli olmasa da, belirtileri yaşayanlar ve çevresindeki insanlar değişiklikleri fark edeceklerdir.
İki tip MCI vardır: Amnestik (hafızayı etkiler); ve Amnestik Olmayan (düşünmeyi ve yargılamayı etkiler).
Amnestik HBB olan insanlar, son olaylar, konuşmalar ve önemli randevular gibi önceden hatırladıkları şeyleri unutmaya başlar.
Prof. Hyman, uzun süreli hatıraları hatırlama yeteneğini kaybetmenin, HBB’den Alzheimer hastalığını karakterize eden daha şiddetli bilişsel bozulmaya geçişinin “belirtisi” olduğunu açıklıyor.
Bellek konsolidasyonu konusundaki önceki araştırmalardan, Wirt’le ve Prof. Hyman zaten biliyordu ki bellek hatırlama, hipokampusu içeren beyin bölgesine daha az ve daha az bağımlı hale geldi.
Çalışmaların aynı zamanda ASK’yi içeren alanın “bağlamsal bilgi işleme ve uzaktan hatırlama ile ilgili olduğunu” gösterdiğini de not etmişlerdir.
Örneğin, hayvan deneylerinin ASK’deki nöronların “bağlamsal temsillerin nerede, ne zaman, ne, nasıl ve duygusal yönlerini kodladığını” gösterdiğini açıklıyorlar.
“Önemli olarak,” çalışma yazarlarını ekleyin “, bu bulgular hafıza erişimine kadar uzanıyor ve zamanla ASK’nin bağlamsal işlemedeki rolünün arttığını gösteriyor.”
Ancak bu önceki çalışmanın göstermediği şey, ASK ile hipokampus arasındaki etkileşimlerin “hatıralar daha uzak hale geldikçe değiştiği” idi.
Beyin Dalgalarının Senkronizasyonu
Bunu daha da keşfetmek için, farklı ortamlarda “farklı tutma aralıklarında” fareler koyuyorlar ve implante edilmiş elektrotlar kullanarak beyinlerinde elektriksel aktivite kaydettiler. Deneyler tamamlandıktan sonra hayvanların beyin dokusunu da incelediler.
ASK ve hipokampus konsolidasyon sırasında birlikte çalıştıklarında, aralarında beyin dalgaları senkronizasyonu olduğunu buldular.
Bununla birlikte, konsolidasyon ilerledikçe, hipokampüsteki “zengin çevre bağlamı temsillerine yol açan” ASK dalgalarının “gücü ve yaygınlığı” artar.
Hipokampusun ASKye, yaklaşık 2 hafta sonra uzun süreli hafıza çağırma sırasında sürmesi için güvendiği anlaşılıyor.
“Bu, hafıza alımı için yeni bir mekanizma ve geçmişi nasıl hatırladığımız konusundaki anlayışımızda önemli bir gelişme.” diyor James M. Hyman
Medical News Today, How do we recall the past? New mechanism revealed, 2019.
