Hamilelik sırasında vücut, büyüyen fetüsü desteklemek ve organları beslemek için daha fazla kan üretir. Hamilelikte demir eksikliği anemisi ile vücutta bu ihtiyaçları karşılayacak kadar demir bulunmaz.
Vücudun, tüm vücutta akciğerlerden oksijen taşıyan hemoglobin adı verilen kırmızı kan hücrelerinde bir protein üretmek için demire ihtiyacı vardır. Kişinin demir eksikliği anemisi varsa, kanı vücuttaki dokulara yeterince oksijen taşıyamaz ve yorgun ve halsiz hale gelebilir.
Doktorlar anemiyi düşük kırmızı kan hücresi sayısı, düşük hematokrit veya düşük hemoglobin konsantrasyonu olarak tanımlar.
Hamilelikte Demir Eksikliği Anemisi Belirtileri
Gebelikte demir eksikliği anemisi hem hamile kişi hem de gelişmekte olan fetüs üzerinde olumsuz etki yaratabilir.
Hamilelik döneminde demir eksikliği anemisi aşağıdaki semptomları gösterebilir:
- Yorgunluk
- Zayıflık
- Normalden daha solgun görünen cilt
- Sarımsı görünen cilt
- Düzensiz kalp atışları
- Kalp çarpıntısı
- Nefes alma zorlukları
- Uyku sorunları
- Baş dönmesi
- Bayılma
- Kırılgan tırnaklar
- Saç kaybı
- Baş ağrısı
Gebelikte Demir Eksikliği Anemisinin Nedenleri
Demir eksikliği anemisi hamilelik sırasında ortaya çıkar çünkü bir kişinin genel demir ihtiyacı hamile olmadığı zamandan önemli ölçüde daha fazladır.
Kişinin demir ihtiyacı, hamile kaldığında katlanarak artar. Bunun nedeni plasenta, fetüs ve ek kırmızı kan hücrelerinin demir gerektirmesidir. Ayrıca, vücut bebeğin doğumu sırasında demir kayıplarını telafi etmelidir.
Ortalama ağırlığın 55 kilogram olduğu varsayıldığında, hamile insanlar hamilelik boyunca yaklaşık 1000-1200 miligram (mg) demire ihtiyaç duyarlar. Bu miktarın yaklaşık 350 mg’ı fetal ve plasental büyüme için, 500 mg’ı ise kırmızı kan hücresi kütlesi artışı içindir.
Ayrıca doğum sırasındaki kan kaybı, kabaca 250 mg demir kaybından sorumludur. Kişinin demir alımı bu gereksinimleri karşılamıyorsa, demir eksikliği anemisi gelişebilir.
Ayrıca, insanların kronik yetersiz beslenme ve beslenme yetersizlikleri yaşadığı yerlerde %80’e varan demir eksikliği anemisi vakaları görülür.
Bu nedenle, düşük gelirli ülkelerde demir eksikliği anemisi en sık görülür. Bununla birlikte, orta ve yüksek gelirli ülkelerdeki insanlar da demir eksikliği anemisi yaşayabilir.
Gelişmekte olan ülkelerde, gastrointestinal parazitlerle ilişkili kan kaybı nedeniyle demir eksikliği de oluşabilir.
Hamilelikte Demir Eksikliği Anemisi Nasıl Tedavi Edilir?
Hamilelikte demir eksikliği anemisi tedavisi, kişinin semptomlarına ve genel sağlığına bağlı olabilir. Doktorlar ayrıca tedavilerini aneminin şiddetine göre de düzenleyebilirler.
Oral Demir Takviyesi
Oral demir takviyesi demir eksikliği anemisinin ilk basamak tedavisidir. Bu takviyeler 40-100 mg elementer demir içermelidir. Kişi genellikle her gün demir takviyesi alır. Sürekli salınan demir takviyeleri olmasına rağmen, vücut onları iyi emmez.
Demir emilimini en üst düzeye çıkarmak için, insanlar takviyelerini aç karnına portakal suyu gibi bir C vitamini formuyla almalıdır.
Ek olarak, aşağıdakiler dahil olmak üzere belirli maddeler tüketildikten 1 saat önce veya 2 saat sonra demir takviyesi alınmalıdır:
- Çay
- Kahve
- Süt
- Soya ürünleri
- Yumurta
- Kalsiyum
İntravenöz (IV) Demir
Doktorlar, aşağıdaki durumlarda oral demir takviyesini IV tedavisine geçirmeyi önerebilir:
- Oral demire cevap vermezse
- Oral demiri tolere etmezse
- Eki önerildiği gibi almıyorsa
- Zayıflık durumunda
- Kanama veya diğer sağlık koşulları nedeniyle hızlı tedavi gerekirse
- Önceden, IV demir formülasyonları, anafilaksi gibi potansiyel olarak ciddi yan etkilere neden oluyordu. Bu nedenle, doktorlar kullanımlarını sınırladı. Bununla birlikte, daha yeni IV demir tedavileri daha güvenlidir.
Demir Eksikliği Anemisini Önleme
Hamilelikte demir eksikliği anemisini önlemenin anahtarı, hamile kişinin ihtiyaçlarını karşılayacak kadar demir tüketmesini sağlamaktır. Sağlıklı, çeşitli bir diyet tercih edilmelidir ve bunu demir depolarının tükenmesini önlemeye yardımcı olmak için demir takviyeleri ile tamamlamalıdırlar.
Birçok hamile insan, takviyeli gıdalar ve diyet takviyeleri yoluyla bile diyetlerinde yeterli demir almaz. Örneğin, bazı araştırmalar 19-34 yaşındaki kadınların %40’ının yeterince demir tüketmediğini göstermektedir.
Uzmanlar hamilelikte toplam demir alımının en az 1000 mg olmasını önermektedir.
Ayrıca Ulusal Sağlık Enstitüleri, hamile kişilerin her gün en az 27 mg demir tüketmesini önermektedir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.
MedicalNewsToday. 2022. What to know about iron deficiency anemia in pregnancy.
Referanslar:
- Abu-Ouf, N. M., et al. (2015). The impact of maternal iron deficiency and iron deficiency anemia on child’s health.
- Anemia and pregnancy. (n.d.).
- Garzon, S., et al. (2020). Iron deficiency anemia in pregnancy: Novel approaches for an old problem.
- Iron. (2021).
- Iron deficiency anemia. (n.d.).
- James, A. H. (2021). Iron deficiency anemia in pregnancy.
- Malinowski, A. K., et al. (2021).
- Zhang, Q., et al. (2021). Adverse effects of iron deficiency anemia on pregnancy outcome and offspring development and intervention of three iron supplements.
