Cuma, Şubat 14, 2025

Bunlara da göz atın

İlgili içerikler

Hipergonadotropik Hipogonadizm Nedir?

Hipergonadotropik hipogonadizm (HH), seks organlarında üretim bozukluklarından kaynaklanan seks hormonlarındaki eksikliklerle karakterizedir. Bu durum, diğerlerinin yanı sıra düşük enerji, geç ergenlik, kısırlık, düşük cinsel dürtü ve adet görmeme gibi bir dizi semptoma neden olur.

Hipogonadizm Türleri Nelerdir?

Özünde hipogonadizm, sırasıyla kadın ve erkek cinsiyet hormonları olan östrojen ve testosteronun yetersiz üretimi ile tanımlanır. İki tür hipogonadizm vardır: HH veya birincil hipogonadizm ve ikincil veya merkezi hipogonadizm. Birincil hipogonadizm, hormon eksikliğinin cinsiyet bezlerindeki veya gonadlardaki (dişi yumurtalıklar ve erkek testisler) sorunlardan kaynaklandığı zamandır. Bu tip doğuştan, ameliyat veya kanser tedavilerinin sonucu veya otoimmün hastalıklar veya diğer bozukluklara bağlı olabilir. Sekonder hipogonadizm, hormon üretiminin beyin sinyallerindeki problemlerden kaynaklandığı zamandır. Hipogonadotropik hipogonadizm olarak da bilinen bu durumlarda, cinsiyet özelliklerini düzenleyen hipofiz bezinin ve hipotalamusun (hipofiz fonksiyonunu düzenleyen çevreleyen beyin bölgesi) aktivitesi bozulur.

Hipergonadotropik Hipogonadizm Nedenleri ve Risk Faktörleri Nelerdir?

Bu sınıf için risk faktörleri ve nedenleri şunları içerir:

  • anabolik steroid ve opioid kullanımı
  • kanser tedavileri
  • beyin ameliyatı
  • diğer genetik durumlar arasında prader-willi sendromu
  • insan immün yetmezlik virüsü ve diğer bazı enfeksiyonlar
  • obezite
  • hipofiz tümörleri

Hipergonadotropik Hipogonadizm Belirtileri Nelerdir?

Seks hormonlarının seviyeleri cinsiyetler arasında farklılık gösterir – yetersiz östrojen, yetersiz testosterondan bazı farklı belirtiler üretir. Yaşlandıkça seks hormonları da doğal olarak azalır. HH bu seviyeleri etkilediğinden, durumun belirtileri yaşınıza ve cinsiyetinize göre değişir.

Çocuklarda belirtiler:

  • gecikmiş ergenlik başlangıcı
  • yüz veya vücut kılı gelişiminin olmaması
  • boy kısalığı
  • az gelişmiş testisler ve penis
  • düzensiz adet dönemlerinin olmaması
  • kısırlık
  • düşük cinsel dürtü

Yetişkinlerde belirtiler: Yetişkinlerde HH, östrojen veya testosteron seviyelerinin etkilenip etkilenmediğine bağlı olarak farklı semptomlar üretir. Cisgender erkeklerde ve kadınlarda bu şunlara yol açar:

  • düşük veya hiç olmayan cinsel dürtü
  • yorgunluk ve düşük enerji
  • konsantrasyon zorluğu
  • saç kaybı
  • sıcak basmaları

Ek olarak, kadın cinsiyet hormonu östrojenin yetersiz seviyeleri şunlara neden olur:

  • anormal adet görme veya hiç adet görmeme
  • erken menopoz
  • kısırlık

Sistemde yeterli testosteron yoksa, cisgender erkekler şunları yaşayabilir:

  • jinekomasti
  • erektil disfonksiyon
  • düşük sperm sayısına bağlı kısırlık
  • kas kütlesi kaybı

Hipergonadotropik Hipogonadizm Nedenleri Nelerdir?

Hipergonadotropik hipogonadizme bağlı hormon seviyelerindeki azalmalar, gonadların (cinsel organlar) kendilerindeki bozukluklar nedeniyle meydana gelir. Sonuç olarak, testisler ve yumurtalıklar sırasıyla testosteron ve östrojen üretimini engelleyen yetersiz gonadotropik salıcı hormon (GnRH) salgılar. Bu, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi koşul nedeniyle olur:

  • Addison hastalığı
  • Tip 2 diyabet
  • Kanser için radyasyon tedavisi veya kemoterapi
  • Turner sendromu
  • Klinefelter sendromu
  • Kan dolaşımında çok fazla demir
  • inmemiş testisler
  • Karaciğer ve böbrek hastalıkları
  • Üreme organlarında cerrahi

Hipergonadotropik Hipogonadizm Nasıl Teşhis Edilir?

HH’den şüpheleniliyorsa, doğru tanıyı sağlamak için birkaç adım vardır:

Fiziksel muayene: Semptomların ve tıbbi öykünün değerlendirilmesine ek olarak, süreç için genel sağlığın fiziksel muayenesi de önemlidir. Cisgender kadınlarda da pelvik muayene olabilir.

Hormon seviyesi testleri: Kandaki iki gonadotropin, folikül uyarıcı hormon (FSH) ve luteinize edici hormon (LH) düşük seviyeleri, HH belirtileridir. Cisgender kadınlarda ve kızlarda östrojen seviyeleri ölçülecek, cisgender erkeklerde ise testosteron izlenecektir.

Kan testleri: Hipogonadizmin nedenlerini izole etmek için kanınız ayrıca eritrositoz (kan dolaşımındaki yüksek kırmızı kan hücreleri veya RBC’ler) veya yüksek demir belirtileri için test edilebilir. Kromozomal sorunları (karyotip olarak adlandırılır) veya konjenital durumları değerlendirmek için genetik testler de yapılabilir.

Diğer testler: Teşhis ayrıca hipofiz bezi ve tiroid fonksiyonunun, sperm sayımlarının, kromozomal analizin ve prolaktin hormonunun (süt üretiminde yer alan hormon) seviyesinin değerlendirilmesini içerebilir.

Hipergonadotropik Hipogonadizm Nasıl Tedavi Edilir?

Hipergonadotropik hipogonadizmi tedavi etmenin birincil yolu, hormon seviyelerini değiştirmeyi ve yenilemeyi amaçlayan terapilerdir:

Östrojen replasman tedavisi: HH’li cisgender kadınlar ve kızlar için, bazen progesteronun (başka bir seks hormonu) yanında östrojen reçete edilir. Menopoz için de kullanılan bu tedavi cilt yamaları, kremler, vajinal halkalar veya haplar şeklinde gelir. Etkili olmasına rağmen, kullanım rahim kanseri, kan pıhtılaşması ve felç riskini artırır.

Testosteron replasman tedavisi: Cisgender erkeklerde ve erkek çocuklarda testosteron doğrudan değiştirilebilir. Östrojen tedavisinde olduğu gibi, enjeksiyonlar, kremler, burun spreyleri, haplar, yamalar ve hatta deriye implante edilen bir pelet dahil olmak üzere çeşitli şekillerde iletilebilir. Bununla birlikte, bu tedavi doğurganlığı etkileyebilir.

Diğer tedaviler: HH’nin bir sonucu olarak cinsel isteği düşük olan kadınlar için, bir öncü hormon ve en yaygın dolaşımdaki steroidlerden biri olan düşük dozlarda testosteron veya dehidroepiandrosteron (DHEA) endike olabilir. Ek olarak, erkekler için alternatif formülasyonlar, başka bir hormon olan dihidrotestosteronu içerebilir veya testosteron üretimini teşvik edebilen insan koryonik gonadotropin (hCG) uygulamasını içerebilir.

Hipergonadotropik hipogonadizm kronik olabilse de, duruma yönelik tedaviler onu başarılı bir şekilde yönetebilir. Tedavi gören çoğu insan dolu dolu ve aktif bir yaşam sürer, ancak ilaçlarınızı almayı bırakırsanız semptomlar geri gelebilir. Tedaviniz boyunca, nasıl hissettiğiniz konusunda doktorunuza açık olduğunuzdan emin olun ve herhangi bir terslik olup olmadığını onlara bildirin.

Hipergonadotropik Hipogonadizm Yönetimi Nasıl Olmalıdır?

Hipergonadotropik hipogonadizm ile yaşamak için kritik olan, her şeyden önce, yardıma ihtiyacınız olduğunda bilmektir. Aşağıdakileri yaşarsanız doktorunuzu arayın:

  • Meme büyümesi ve/veya sütlü meme akıntısı (erkeklerde)
  • Sıcak basmaları (kadınlarda)
  • Düşük cinsel dürtüler
  • İktidarsızlık veya erektil disfonksiyon
  • Vücut kıllarının kaybı
  • Adet eksikliği
  • Hamile kalma sorunları

HH cinsel işlevi etkileyebileceği ve ergenliği geciktirebileceği için ruh sağlığı üzerinde de önemli bir etkisi olabilir. Her ne kadar zor olsa da, etkilenmişse cinsel hayatınız konusunda sağlayıcınızla açık olmaya çalışın. Bazıları için bireyselleştirilmiş ve hatta grup danışmanlığı yardımcı olabilir.

Özet

Hipergonadotropik hipogonadizm semptomları zorlayıcı olabilse de, bu durum etkili bir şekilde yönetilebilir ve tedavi edilebilir. Sağlık uzmanlarınızın yanı sıra sevdiklerinizin de desteğini almaktan korkmayın. Birlikte çalışarak, HH ile hayatta kalmaya ve gerçekten gelişmeye hazır olacaksınız.

Kaynak

Verywell Health, What Is Hypergonadotropic Hypogonadism?, 2021

National Institutes of Health. Hypogonadism.

Cleveland Clinic. Low sex drive (hypogonadism): symptoms, treatment.

Viswanathan, Eugster. Etiology and treatment of hypogonadism in adolescents.

Önceki İçerik
Sonraki İçerik

Popüler Gönderiler