Akciğer kanseri için semptomlar ve risk faktörleri erkekler ve kadınlar arasında benzerdir, ancak oranlar farklılık göstermektedir.
Amerikan Kanser Derneği’ne (ACS) göre, akciğer kanseri cilt kanserini saymazsak erkeklerde ve kadınlarda en yaygın ikinci türdür. Her iki cinsiyet için de kansere bağlı ölümlerin önde gelen nedenidir.
Amerikan Akciğer Derneği, akciğer kanseri oranlarının son 41 yılda erkeklerde %35 azaldığını, ancak kadınlarda oranların %87 arttığını bildirmiştir.
Semptomlar
Erkekler ve kadınlar, aşağıdakileri içerebilen çok benzer akciğer kanseri semptomları yaşarlar:
- nefes darlığı
- hırıltılı solunum
- ses kısıklığı
- yorgunluk
- kalıcı, kötüleşen bir öksürük
- yutma güçlüğü
- iştahsızlık
- kilo kaybı
- devam eden göğüs ağrısı
- kan tükürme
- zatürree veya bronşit gibi tekrarlayan akciğer enfeksiyonları
Bu semptomları yaşayan herkes bir doktora görünmelidir.
Risk Faktörleri
Akciğer kanseri için risk faktörleri erkekler ve kadınlar arasında benzerdir. Bunlar:
- Sigara içmek
- pasif içicilik
- asbest, duman veya radona maruz kalma
- ailede akciğer kanseri öyküsü
- akciğer kanseri dahil kişisel bir akciğer hastalığı öyküsü
- zayıf bir diyet
Sigara içmek ve pasif içicilik, akciğer kanseri için en önemli risk faktörleri olmaya devam etmektedir.
Genetik ve Hormonal Farklılıklar
Göğüs ve Kalp Damar Cerrahisi Seminerlerinde yayınlanan bir 2014 araştırması, bazı genlerin ve hormonların kadınlarda akciğer kanseri ölüm oranının artmasına katkıda bulunduğunu önermektedir.
Genetik
Araştırmacılar, kadınlar ve erkekler arasındaki farklı akciğer kanseri oranlarını açıklayabilecek birkaç gen belirlediler. Bir kişi bu genlerin bazılarını miras alabilirken, tütüne maruz kalma diğerlerini harekete geçirebilmektedir.
KRAS
KRAS bir gendir ve içindeki herhangi bir mutasyon kanserli tümörlerin daha hızlı büyümesine neden olabilir. Bir mutasyon, tümörlerin yayılma olasılığını da artırabilir.
Bir araştırma, KRAS mutasyonlarının östrojen, kadın cinsiyet hormonu ve diğer hormonlara maruz kaldıktan sonra akciğer kanseri büyümesini daha agresif hale getirebileceğini öne sürmektedir.
GRPR
Bir araştırma, mide salgılayan peptid reseptörü (GRPR) aktivitesini kanser hücresi büyümesi ile ilişkilendirir.
Bu reseptör kadınlarda daha aktiftir ve östrojene maruz kalma etkilerini artırabilir.
EGFR
Epidermal büyüme faktörü (EGFR), akciğer kanseri olan kişilerde sıklıkla bulunan bir proteindir. EGFR üreten gendeki mutasyonlar, kadınlarda erkeklerden önemli ölçüde daha yaygındır.
HER2, birçok adenokarsinom vakasında bulunan EGFR gen grubunun bir parçasıdır. HER2, akciğer kanseri olan kadınlar arasında daha kötü hayatta kalma oranlarıyla bağlantılıdır.
Östrojen
Araştırmacılar, erkek ve kadınlardan alınan akciğer kanseri hücrelerinde östrojen reseptörleri buldular.
Akciğer kanseri gelişiminde genler ve hormonlar hakkındaki aynı 2014 yılı çalışması, östrojenin tümör hücrelerinin büyümesini teşvik ettiğini öne sürmüştür. Ayrıca östrojeni bloke eden tedavilerin kanseri baskılayıcı etkilerini de göstermiştir.
Östrojene uzun süre maruz kalmak akciğer kanseri riskini etkileyebilir. Östrojen seviyelerini etkileyebilecek faktörler şunları içerir:
- varsa gebelik sayısı
- ilk adet kanaması yaşı
- menopozun başladığı yaş
Tedavi
Akciğer kanseri için doğru tedaviler, kanserin teşhis sırasındaki aşamasına bağlıdır.
Bir cerrah genellikle yayılmamış küçük tümörleri çıkarabilir. Bazı doktorlar, ameliyatı desteklemek ve kanserli hücrelerin kalmamasını sağlamak için kemoterapi veya radyasyon tedavisi önerebilir.
Akciğer kanseri önemli ölçüde yayıldıysa, ameliyat genellikle bir seçenek değildir. Bu aşamada, doktor, komplikasyonları kontrol etmeye ve ağrı ve rahatsızlığı azaltmaya yardımcı olmak için radyasyon tedavisi önerebilir.
Geleneksel olarak, doktorların akciğer kanserini erkeklerde ve kadınlarda nasıl tedavi ettiği konusunda hiçbir fark yoktur.
Bununla birlikte, akciğer kanserinin hormonal ve genetik yönlerini araştıran araştırmalar, kadınlarda erkeklerden daha etkili olabilecek yeni tedavilere yol açmıştır.
Ayrıca, belirli proteinleri veya reseptörleri hedef alan ilaçların, sigara içmeyen kadınlarda akciğer kanserinin tedavisinde daha etkili olduğu görülmektedir.
Özet
Belirtiler benzer olmakla birlikte, kanser ve kansere bağlı ölüm oranları erkeklerde ve kadınlarda farklıdır. Hastalık riskini azaltmak için daha fazla araştırma gereklidir.
Akciğer kanseri kötü prognoza sahiptir.
ACS, teşhisten sonra bir kişinin yaşam beklentisini tahmin etmek için 5 yıllık hayatta kalma oranlarını kullanır. Bu rakam, belirli bir kanser türü ve evresi olan bir kişinin tanı konulduktan sonra en az 5 yıl yaşama olasılığını ifade etmektedir.
Küçük hücreli olmayan akciğer kanseri olan kişiler için, 5 yıllık genel hayatta kalma oranı %23’tür. Küçük hücreli akciğer kanseri olan kişiler için genel hayatta kalma oranı %6’dır.
Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek ve sigaradan kaçınmak, herkesin akciğer kanserine yakalanma riskini azaltmasına yardımcı olabilir.
Kaynak: MedicalNewsToday. What are the signs of lung cancer in women?. 2021
Referanslar
- Key statistics for lung cancer. (2019).
- Lung cancer fact sheet. (2018).
- Non-small cell lung cancer survival rates. (2019).
- North, C. M., & Christiani, D. C. (2014). Women and lung cancer: What’s new?
- Small cell lung cancer survival rates. (2019).
