Kahve ve kolesterol hakkında birçok iddia bulunmaktadır. Açık olan bir şey var: kahve kolesterolü yükseltebilir, ancak bu durum kahvenin nasıl hazırladığına ve ne kadar içildiğine bağlıdır. Kafeine duyarlıysanız, kahve de sağlığınızı etkileyebilir.
Kolesterol Nedir?
Kolesterol, karaciğer tarafından üretilen mumsu bir maddedir. Vücutta doğal olarak bulunur.
Vücudun ürettiği kolesterole ek olarak, belirli yiyeceklerden de kolesterol alınır. Çok fazla LDL veya “kötü” kolesterol, kardiyovasküler hastalık riskini arttırır.
Kahve, birçok hayvansal ürün gibi kolesterol içermez. Bunun yerine kahve, vücudunuzun kolesterolü nasıl ürettiğini etkiler.
Kahve ve Kolesterol Arasındaki Bağlantı
Son on yılda yapılan birkaç çalışma, kahve ve kolesterol arasında bir bağlantı olduğunu göstermiştir.
Bir araştırmaya göre, cafestol ve kahweol gibi kahve yağlarının (diterpenler olarak bilinir) etkisi fazladır. Kahve yağları doğal olarak kafeinli ve kafeinsiz kahvede bulunur.
Araştırmalar, cafestol’un vücudun kolesterolü metabolize etme ve düzenleme yeteneğini etkilediğini göstermektedir. Kahve ve kolesterol üzerine yapılan kontrollü çalışmaların meta analizine göre, kahve yağları safra asitlerini ve nötr sterolleri azaltabilir.
Bu, kolesterolün artmasına neden olabilir. Araştırmacılar, cafestol’un “insan diyetinde tanımlanan en güçlü kolesterolü yükselten bileşik” olduğu sonucuna varmıştır.
Vücutta kahve metabolizmasını yavaşlatan genetik bir mutasyon varsa ve günde iki veya daha fazla fincan kahve içilmekteyse, kalp hastalığı riski daha yüksek olabilir.
Kahve Demlenmesi Neden Önemlidir?
Kahve yağları, en çok telvenin demleme sırasında su ile en uzun süre temas ettiği kahvelerde etkilidir. Kahve telvesinden sürekli olarak su geçirerek hazırlayan bir French pressin daha fazla kafeestol konsantrasyonuna sahip olduğu görülmüştür.
Öte yandan, Amerikan tarzı bir cezvede filtreli demleme, nispeten düşük seviyelere sahiptir, çünkü içecek yalnızca bir kez telveden geçirilir. Kafestolün çoğu filtrede kalır.
2007 yılında yapılan bir başka çalışmada, Türk usulü kaynatılmış kahve ve İskandinav usulü kaynatılmış kahvenin en fazla diterpen içeriğine sahip olduğu bulunmuştur. Hazır kahve ve damla demlenmiş kahve “ihmal edilebilir” miktarlara sahiptir ve espresso orta miktarlara sahiptir.
Araştırmalar, bir French pressin demleme yönteminden 4 hafta boyunca günde beş fincan kahve içmenin kan kolesterol düzeylerini yüzde 6 ila 8 oranında artırabildiğini göstermiştir.
Faydalar ve Riskler
Kahve İçmenin Faydaları
Günlük olarak önemli miktarlarda filtrelenmemiş veya French press kahvesi içmiyorsanız, yüksek kolesterol seviyeleri çok fazla endişe yaratmamalıdır. Aksine, kahve çok sayıda sağlık yararı sağlayabilir.
Kahve ile artan kalp hastalığı ve kanser riski arasında önemli bir bağlantı bulunmamaktadır. Bir bağlantı bulan daha önceki araştırmalar, sigara içmek ve egzersiz yapmamak gibi kahve içenlerde yaygın olan diğer yüksek riskli davranışları dikkate almıyordu.
Bununla birlikte araştırmalar, kahve tüketimi ile azalan ölüm oranı arasında bir bağlantı olduğunu göstermiştir.
Kahve ayrıca aşağıdaki gibi hastalıklara karşı koruma ile ilişkilendirilmiştir:
- 2 tip diyabet
- karaciğer hastalığı
- Parkinson hastalığı
- depresyon
Uyarılar ve Riskler
Belki de kahvenin etkileriyle ilgili en alakalı sorulardan bazıları enerjisinde ve ruh halini artıran öğesinde yatmaktadır: kafein. Sonuçta, çoğumuzun ilk etapta kahve içmesinin nedeni budur.
Kafein bir uyarıcıdır. Çok fazla şey titremeye, uykusuzluğa, baş ağrısına, mide rahatsızlığına ve endişeye neden olabilir. Bazı insanlar özellikle kafeinin etkilerine karşı hassastır. Bu insanlar, ne kadar kahve içtiklerini sınırlamak veya kafeinsiz kahveye geçmek isteyebilirler.
Kafein, aşağıdaki gibi bazı koşulları kötüleştirebilir:
- uykusuzluk hastalığı
- kaygı
- depresyon
- yüksek tansiyon
- aritmi gibi kalp sorunları
- böbrek sorunları
- kronik mide sorunları
Önceden kalsiyum sorunları olan ve çok miktarda kafein içen yaşlı kadınların osteoporoz riskinin daha yüksek olabileceğine dair bazı kanıtlar vardır.
Kafein, bazı ilaçlar veya şifalı bitkilerle etkileşime girebilir. Aşağıdakileri alırsanız dikkatli kullanın:
- siproflaksin ve norfloksasin gibi kinolon antibiyotikleri
- teofilin gibi astım ilaçları
- depresyon ilaçları
- antikoagülan ilaçlar
- dekonjestanlar dahil uyarıcı ilaçlar
- ekinezya
- kafein içeren kilo verme hapları
- kafein içeren ağrı kesiciler
Kafein sadece kahvede bulunmaz. Aynı zamanda siyah çay, yeşil çay, çikolata, enerji içecekleri ve hatta bir tür kuru çayda bulunur.
Özet
Kahve dünya çapında en popüler içeceklerden biridir. Kahvenin kolesterolü artırması konusunda endişelenmek için bir neden olsa da paniğe gerek yoktur.
Kahvenizi damlatarak hazırlayarak ve ölçülü olarak Fransız veya haşlanmış kahve ve espressonun tadını çıkararak riski azaltabilirsiniz.
Yüksek kolesterolünüz varsa, ölçülü olarak damlama kahvesi içebilirsiniz. Herhangi bir endişeniz varsa doktorunuzla iletişime geçiniz.
Kaynak: Healthline. Coffee and Cholesterol: Is There a Link?. 2021
Referanslar
- Costa J, et al. (2010). Caffeine exposure and the risk of Parkinson’s disease: A systematic review and meta-analysis of observational studies.
- Crippa A, et al. (2014). Coffee consumption and mortality from all causes, cardiovascular disease, and cancer: A dose-response meta-analysis.
- Gross G, et al. (1997). Analysis of the content of the diterpenes cafestol and kahweol in coffee brews.
- How coffee raises cholesterol. (2007).
- Jee S, et al. (2001). Coffee consumption and serum lipids: A meta-analysis of randomized controlled clinical trials.
- Kennedy OJ, et al. (2016). Systematic review with meta‐analysis: Coffee consumption and the risk of cirrhosis.
- Mellbye FB, et al. (2017). Cafestol, a bioactive substance in coffee, has antidiabetic properties in KKAY mice.
- Rapuri PB, et al. (2001). Caffeine intake increases the rate of bone loss in elderly women and interacts with vitamin D receptor genotypes.
- Ricketts ML, et al. (2007). The cholesterol-raising factor from coffee beans, cafestol, as an agonist ligand for the farnesoid and pregnane X receptors.
- Wang L, et al. (2016). Coffee and caffeine consumption and depression: A meta-analysis of observational studies.
