Kalp krizi, kalbi besleyen atardamarların aniden tıkanmasına bağlı olarak kalp kasının yeterince oksijen alamaması ve sonuçta kalp dokusunun hasara uğramasıdır.
Kalp kasını besleyen arter, bir kan pıhtısı tarafından engellendiğinde kan akımı kesilir. Kalp kasının bir kısmı hasar görürse, kişi göğüs ağrısı ve kalp kası dokusunun elektriksel dengesizliği yaşar.
Kalp Krizi Hakkında Kısa Kısa:
- Kalp krizi sırasında, kalp kası kan akışını kaybeder ve hasar görür.
- Göğüs rahatsızlığı ve ağrı sık görülen belirtilerdir.
- Erkek 45 yaşından büyük ve bir kadın 55 yaşından büyük olduğunda kalp krizi riski artar.
- Sigara içmek ve şişmanlık, özellikle risk altındaki yaş aralığında tehlikeli faktörlerdir.
- Göğüs ağrısı, kalp krizlerinin yaygın bir belirtisidir.
- Acil tıbbi müdahale gerektiren kalp krizinin açık belirtileri vardır.
Göğüs veya kollarda boyun, çene veya sırt yaran bir basınç, gerginlik, ağrı, sıkma veya acı hissi, kişinin kalp krizi geçirdiğinin bir işareti olabilir.
Aşağıdakiler, ortaya çıkabilecek kalp krizinin diğer olası işaret ve belirtileridir:
- Öksürme
- Mide bulantısı
- Kusma
- Ezici göğüs ağrısı
- Baş dönmesi
- Dispne denilen nefes darlığı
- Gri renk görünen yüz
- Hayatın sona erdiği yönündeki bir korku duygusu
- Genellikle kötü hissetmek
- Huzursuzluk
- Nemli ve terli hissetmek
- Değişen pozisyon kalp krizinin acısını hafifletmez. Bir insanın hissettiği ağrı, bazen gelip gidebilmesine rağmen, normalde sabittir.
Kalp Krizinin Uyarı İşaretleri
Kalp krizleri ölümcül olabildiğinden, bir krizin gerçekleştiğine dair uyarı işaretlerini tanımak çok önemlidir.
Yukarıda listelenen semptomların tümü kalp krizi ile ilişkili olsa da, Amerikan Kalp Birliği (AHA) tarafından bir atak için çok önemli bir işaret olarak listelenen dört uyarı işareti vardır. Bunlar şunlardır:
- Birkaç dakika süren veya iyileşen göğüste rahatsızlık, baskı, sıkma veya dolgunluk
- Kollarda, boyun, sırt, mide veya çenede ağrı veya rahatsızlık
- Ani nefes darlığı
Diğer belirtiler arasında soğuk ter, hasta veya mide bulantısı hissi veya baş dönmesi olabilir.
Bir kişinin bu semptomları olduğunda acil servisler derhal aranmalıdır.
Kalp Krizinin Komplikasyonları Nelerdir?
Kalp krizinden sonra meydana gelebilecek iki tür komplikasyon vardır. Birincisi hemen olur ve ikincisi daha sonra gerçekleşir.
Komplikasyonlar
Aritmi: kalbin düzensiz, çok hızlı veya çok yavaş atması durumudur.
Kardiyojenik şok: Kişinin kan basıncı aniden düşer ve kalp vücudun yeterince çalışması için yeterli kan sağlayamaz.
Hipoksemi: Kandaki oksijen seviyeleri çok düşük olur.
Akciğer ödemi: Akciğerlerde ve çevresinde sıvı birikir.
DVT veya derin ven trombozu: bacakların ve pelvisin derin damarları, damardaki kan akışını tıkayan veya kesen kan pıhtıları geliştirir.
Miyokard rüptürü: kalp krizi kalbin duvarına zarar verir, yani kalp duvarı rüptürü riski artar.
Ventriküler anevrizma: ventrikül olarak bilinen bir kalp odası bir çıkıntı oluşturur.
Daha Sonra Ortaya Çıkabilecek Komplikasyonlar
Anevrizma: skar dokusu hasarlı kalp duvarında birikir ve kan pıhtılaşması, düşük tansiyon ve anormal kalp ritimlerine yol açar.
Anjin: Kalbe yeteri kadar oksijen girmez ve göğüs ağrısına neden olur.
Konjestif kalp yetmezliği: kalp ancak çok zayıf şekilde çarparak bir kişinin yorgun ve nefessiz kalmasına neden olabilir.
Ödem: ayak bileklerinde ve bacaklarda sıvı birikir ve bunların şişmesine neden olur.
Erektil fonksiyon kaybı: Erektil disfonksiyon genellikle damar probleminden kaynaklanır. Ancak, aynı zamanda depresyonun bir sonucu olabilir.
Libido kaybı: Özellikle erkeklerde cinsel dürtü kaybı olabilir.
Perikardit: Kalbin astarı iltihaplanır ve ciddi göğüs ağrısına neden olur.
Doktorun meydana gelebilecek bu komplikasyonların herhangi birini kontrol etmek için kalp krizi geçirdikten sonra birkaç ay boyunca hastayı izlemesi ve takip etmesi önemlidir.
Kalp Krizinde Tedavi
Kalp krizi sırasında ana tedavilerden biri kardiyo-pulmoner resüsitasyon (kalp masajı) ve defibrilatör (şok cihazı) kullanılmasıdır.
Defibrilatör kalp krizi sırasında etkili olabilir.
Kalp krizi geçiren birine ne kadar hızlı davranılırsa, başarı şansı o kadar artar. Bu günlerde, çoğu kalp krizi etkili bir şekilde ele alınabilir.
Bununla birlikte, kişinin hayatta kalmasının büyük ölçüde hastaneye ne kadar çabuk ulaştıklarına bağlı olduğunu hatırlamak çok önemlidir.
Kişinin kalp krizi geçmişi varsa, doktoruyla tedavi planları hakkında konuşması gerekir.
Kalp Krizi Sırasında Yapılan Tedaviler
Bazen kalp krizi geçiren biri nefes alamayabilir. Bu durumda, kardiyo-pulmoner resüsitasyon veya CPR hemen başlatılmalıdır. Bu süreç şunlardır:
- Manuel göğüs kompresyonları
- Defibrilatör
Filmlerde gösterildiği gibi önce şok uygulaması veya hava verilmesinden ziyade manuel göğüz kompresyonu (kalp masajı) yapılarak kan akımının sağlanması hedeflenir.
Kalp Krizinden Sonraki Tedaviler
Çoğu insan kalp krizinden sonra birkaç çeşit ilaca veya tedaviye ihtiyaç duyacaktır. Bu önlemlerin amacı gelecekteki kalp krizi geçirmeyi önlemektir. Bunlar şunları içerebilir:
- Aspirin ve diğer antiplateletler
- Beta engelleyiciler
- ACE (anjiyotensin dönüştürücü enzim) inhibitörleri
- Statinler
- Anjiyoplasti
- KABG veya koroner arter bypass grefti
Kalp Krizinin Tanımı
Kalp krizi, genellikle kanın pıhtılaşması sonucu kalbe giden kanın tıkandığı acil tıbbi bir durumdur.
Kalp krizi için kullanılan diğer terimler miyokard enfarktüsü, kalp enfarktüsü ve koroner trombozdur. Enfarktüs, bir bölgeye kan akışı kesildiğinde ve o bölgedeki doku öldüğü zamandır.
Kalp krizi genellikle kalp durmasının karmaşık halidir. Her ikisi de tıbbi acil durumlar olsa da, kalp krizi kalbe giden bir arter tıkanmasıdır ve kalp durması kalbin vücuda kan pompalamasını durduran bir kalp krizi içerir. Kalp krizi kalp durmasına neden olabilir.
Kalp Krizini Önleme
Kalp krizini önlemenin en iyi yolu sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olmaktır. Sağlıklı yaşam için önlemler şunları içerir:
- Sigara içmemek
- Dengeli, sağlıklı bir diyet yemek
- Bol bol egzersiz yapmak
- Bol miktarda kaliteli uyku uyumak
- Diyabeti kontrol altında tutmak
- Alkol alımını düşük tutmak
- Kan kolesterolünü optimum seviyelerde tutmak
- Kan basıncını güvenli bir seviyede tutmak
- Sağlıklı vücut ağırlığını korumak
- Mümkünse stresi önlemek
- Stresi yönetmeyi öğrenmek
İnsanların kalp krizinin uyarı işaretleri hakkında daha fazla bilgi edinmesi de yararlı olabilir.
Kalp Krizi Teşhisi
Herhangi bir doktor, hemşire veya sağlık uzmanı, kalp krizi geçirebileceğinden şüphelenirse doğrudan hastaneye birini gönderir. Bir kez orada, dahil olmak üzere çeşitli testler yapılabilir:
- EKG veya elektrokardiyografi
- Kardiyak enzim testleri
- Göğüs röntgeni
- Kalp krizinden kurtulmak aşamalı bir süreç olabilir. Kalp krizinin ciddiyetine ve kişinin yaşı gibi diğer faktörlere bağlıdır.
kişinin iyileşmesi şunları içerebilir:
Fiziksel aktiviteye devam edilmesi: iyileşen bir kalp krizi geçiren hastanın aktif kalması çok önemlidir. Ancak, uzman onlar için herhangi bir egzersiz programı tasarlamalıdır.
İşe dönüş: birinin işe dönmesi için uygun zaman, kalp krizinin ciddiyeti ve yaptıkları iş türü gibi çeşitli faktörlere bağlıdır.Yeterince dinlenip iyileşmek hayati önem taşır.
Depresyon dönemi: kalp krizi geçiren birçok kişi kısa bir süre sonra depresyon geçirebilir. Depresyonda ya da endişeli hissedenler doktorlarına söylemeliler.
Tekrar araba kullanma: uzmanlar bir kişinin kalp krizinden sonra en az 4 hafta araç kullanmamasını tavsiye eder.
Erektil disfonksiyon: erkeklerin yaklaşık üçte biri kalp krizinden sonra ereksiyon olamama veya devam etmede sorun yaşar. Erektil disfonksiyonu olan erkeklerin doktorlarıyla konuşmaları önemlidir, çünkü çoğu durumda ilaç tedaviyi geri alabilir.
Uzmanlar, cinsel aktivitenin kişinin başka bir kalp krizi geçirme riskini artırmadığını söylüyor.
Kalp Krizi Nedenleri
Aşağıdaki faktörler artmış kalp krizi riski ile ilişkilidir:
Yaş: Kalp krizleri bir erkeğin 45 yaşın üzerinde olduğu ve bir kadının 55 yaşın üzerinde olması daha muhtemeldir.
Anjina: Bu, kalbe oksijen ya da kan akışı olmadığından göğüs ağrısına neden olur.
Yüksek kolesterol düzeyleri: Bunlar, arterlerde kan pıhtılaşması olasılığını artırabilir.
Diyabet: Bu kalp krizi riskini artırabilir.
Diyet: Örneğin, büyük miktarlarda doymuş yağ tüketmek kalp krizi olasılığını artırabilir.
Genetik: Bir kişi daha yüksek kalp krizi riski alabilir.
Kalp ameliyatı: Bu daha sonra kalp krizine yol açabilir.
Hipertansiyon: Yüksek tansiyon kalpte gereksiz yere zorlayabilir.
Obezite: Aşırı kilolu olmak kalbe baskı yapabilir.
Önceden kalp krizi geçirmiş olmak: daha önce geçirilmiş kalp krizinin olması önemli bir risk faktörüdür
Sigara: Sigara içenler, sigara içmeyenlere göre çok daha yüksek risk altındadır.
HIV: HIV pozitif olan kişilerde yüzde 50 daha yüksek risk var.
İş stresi: Vardiyalı çalışanlar veya stresli işlerde çalışanlar daha yüksek kalp krizi riskiyle karşı karşıya kalabilirler.
Fiziksel hareketsizlik kalp krizi riskinde bir faktördür ve ne kadar aktif insanlar olursa kalp krizi geçirme riskleri o kadar düşük olur.
Genelde, meydana geldiğinde, kalp krizine tek bir faktör yerine bir kombinasyon faktörü neden olur.
Makalemizi okuduysanız Demi Lovato’dan “Heart Attack” şarkısını dinleyin ve kalp krizinden uzak durun.
MedicalNewsToday, How to spot and treat a heart attack, 2017
Referanslar
Heart attack. (2016, November 10). Retrieved from https://www.nhs.uk/conditions/heart-attack/
Life after a heart attack. (2015, January 27). Retrieved from https://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/heartattack/lifeafter
MacIntyre, C. R., Heywood, A. E., Kovoor, P., Ridda, I., Seale, H., Tan, T., … & Dwyer, D. (2013). Ischaemic heart disease, influenza and influenza vaccination: A prospective case control study. Heart, 99(24), 1843-1848. Retrieved from http://heart.bmj.com/content/early/2013/09/24/heartjnl-2013-304320.short
National Institutes of Health. (2012, September 4). Silent heart attacks are common and predict risk of death, MRI diagnosis shows [Press release]. Retrieved from https://www.nih.gov/news-events/news-releases/silent-heart-attacks-are-common-predict-risk-death-mri-diagnosis-shows
Tang, W. H. W., Wang, Z., Levison, B. S., Koeth, R. A., Britt, E. B., Fu, X., … & Hazen, S. L. (2013, April 25). Intestinal microbial metabolism of phosphatidylcholine and cardiovascular risk. New England Journal of Medicine, 368(17), 1575-1584. Retrieved from http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1109400#t=article
Warning signs of a heart attack. (2016, September 29). Retrieved from http://www.heart.org/HEARTORG/Conditions/HeartAttack/WarningSignsofaHeartAttack/Warning-Signs-of-a-Heart-Attack_UCM_002039_Article.jsp#
Watch: What’s the difference between a heart attack and a cardiac arrest? (n.d.). Retrieved from https://www.bhf.org.uk/heart-matters-magazine/medical/heart-attack-and-cardiac-arrest
