Kalsitonin Testi Nedir?
Bu test, kanınızdaki kalsitonin seviyesini ölçer. Kalsitonin, boğazın yakınında bulunan küçük, kelebek şeklindeki bir bez olan tiroidiniz tarafından üretilen bir hormondur. Vücudun kalsiyumu nasıl kullandığını kontrol etmeye yardımcı olur. Kalsitonin bir tür tümör belirtecidir. Tümör belirteçleri, vücuttaki kansere yanıt olarak kanser hücreleri veya normal hücreler tarafından üretilen maddelerdir.
Kanda çok fazla kalsitonin bulunması, medüller tiroid kanseri (MTC) adı verilen bir tür tiroid kanserinin işareti olabilir. Yüksek seviyeler, MTC almak için sizi daha yüksek risk altına sokabilecek diğer tiroid hastalıklarının bir işareti olabilir. Bunlar şunlardır:
- Tiroiddeki hücrelerin anormal büyümesine neden olan C hücre hiperplazisi
- Multipl endokrin neoplazi tip 2 (MEN 2) (endokrin sistemdeki tiroid ve diğer bezlerdeki tümörlerin büyümesine neden olan nadir, kalıtsal bir hastalıktıR)
Endokrin sistem, vücudunuzun enerjiyi nasıl kullandığı ve yaktığı (metabolizma) dahil olmak üzere çeşitli önemli işlevleri kontrol eden bir bez grubudur.
Ne İçin Kullanılır?
Kalsitonin testi genellikle şu amaçlarla kullanılır:
- C hücre hiperplazisi ve medüller tiroid kanserinin teşhisine yardımcı olmak
- Medüller tiroid kanseri tedavisinin işe yarayıp yaramadığını öğrenmek
- Medüller tiroid kanserinin tedaviden sonra geri dönüp dönmediğini öğrenmek
- Ailede çoklu endokrin neoplazi tip 2 (MEN 2) öyküsü olan kişileri taramak (Bu hastalığın aile öyküsü, sizin medüller tiroid kanseri geliştirme riskinizi artırabilir)
Neden Bir Kalsitonin Testine İhtiyacınız Var?
Aşağıdaki durumlarda bu teste ihtiyacınız olabilir:
- Medüller tiroid kanseri tedavisi olmak (Test, tedavinin işe yarayıp yaramadığını gösterebilir)
- Kanserin geri gelip gelmediğini görmek için tedaviyi tamamlamış olmak
- MEN 2’nin aile geçmişine sahip olmak
Kanser teşhisi konmadıysa, ancak tiroid hastalığı belirtileri varsa da bu teste ihtiyacınız olabilir. Belirtileri şunlardır:
- Boynunuzun önünde bir yumru
- Boynunuzdaki şişmiş lenf düğümleri
- Boğazınızda ve / veya boynunuzda ağrı
- Yutma sorunu
- Ses kısıklığı gibi sesinizde değişiklik
Kalsitonin Testi Sırasında Ne Olur?
Bir sağlık uzmanı, küçük bir iğne kullanarak kolunuzdaki bir damardan kan örneği alacaktır. İğne takıldıktan sonra az miktarda kan bir test tüpüne veya şişesine alınacaktır. İğne girip çıktığında biraz batma hissedebilirsiniz. Bu genellikle beş dakikadan az sürer.
Teste Hazırlanmak İçin Herhangi Bir Şey Yapmanız Gerekecek Mi?
Testten birkaç saat önceden yemek veya sıvı tüketmemeniz gerekebilir. Sağlık uzmanınız, bunun gerekip gerekmediğini ve uymanız gereken özel talimatlar olup olmadığını size bildirecektir.
Test İçin Herhangi Bir Risk Var Mı?
Kan testi yaptırmanın çok az riski vardır. İğnenin takıldığı yerde hafif ağrı veya morarma olabilir, ancak çoğu semptom hızla geçer.
Sonuçlar Ne Anlama Geliyor?
Kalsitonin seviyeleriniz yüksekse, C hücresi hiperplaziniz veya medüller tiroid kanseriniz olduğu anlamına gelebilir. Tiroid kanseri için zaten tedavi görüyorsanız, yüksek seviyeler tedavinin işe yaramadığı veya tedaviden sonra kanserin geri döndüğü anlamına gelebilir. Göğüs, akciğer ve pankreas kanserleri de dahil olmak üzere diğer kanser türleri de yüksek seviyelerde kalsitonine neden olabilir.
Seviyeleriniz yüksekse, sağlık uzmanınız tanı koymadan önce muhtemelen daha fazla teste ihtiyacınız olacaktır. Bu testler tiroid taraması ve / veya biyopsi içerebilir. Tiroid taraması, tiroid bezine bakmak için ses dalgalarını kullanan bir görüntüleme testidir. Biyopsi, bir sağlık uzmanının test için küçük bir doku veya hücre parçasını çıkardığı bir prosedürdür.
Kalsitonin seviyeleriniz düşükse, kanser tedavinizin işe yaradığı veya tedaviden sonra kansersiz olduğunuz anlamına gelebilir.
Sonuçlarınızla ilgili veya laboratuvar testleri ve referans aralıkları hakkında sorularınız varsa sağlık uzmanınızla görüşün.
Kalsitonin Testi Hakkında Bilmeniz Gereken Başka Bir Şey Var Mı?
Medüller tiroid kanseri tedavisi görüyorsanız veya tedavi gördüyseniz, muhtemelen tedavinin başarılı olup olmadığını görmek için düzenli olarak test yapılacaktır. Ailenizde çoklu endokrin neoplazi tip 2 öyküsü varsa düzenli kalsitonin testleri de yaptırabilirsiniz. Test, C hücresi hiperplazisini veya medüller tiroid kanserini olabildiğince erken bulmaya yardımcı olabilir. Kanser erken bulunduğunda tedavisi daha kolaydır.
Kaynak: MediPlus, Calcitonin Test, 2020
Referanslar
- American Cancer Society [Internet]. Atlanta: American Cancer Society Inc.; c2018. Tests for Thyroid Cancer [updated 2016 Apr 15; cited 2018 Dec 20]; [about 4 screens]. Available from: https://www.cancer.org/cancer/thyroid-cancer/detection-diagnosis-staging/how-diagnosed.html
- American Cancer Society [Internet]. Atlanta: American Cancer Society Inc.; c2018. What Is Thyroid Cancer? [updated 2016 Apr 15; cited 2018 Dec 20]; [about 4 screens]. Available from: https://www.cancer.org/cancer/thyroid-cancer/about/what-is-thyroid-cancer.html
- American Thyroid Association [Internet]. Falls Church (VA): American Thyroid Association; c2018. Clinical Thyroidology for the Public [cited 2018 Dec 20]; [about 2 screens]. Available from: https://www.thyroid.org/patient-thyroid-information/ct-for-patients/vol-3-issue-8/vol-3-issue-8-p-11-12
- Hormone Health Network [Internet]. Endocrine Society; c2018. The Endocrine System [cited 2018 Dec 20]; [about 3 screens]. Available from: https://www.hormone.org/hormones-and-health/the-endocrine-system
- Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.: American Association for Clinical Chemistry; c2001–2018. Calcitonin [updated 2017 Dec 4; cited 2018 Dec 20]; [about 2 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/tests/calcitonin
- Mayo Clinic [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1998–2018. Thyroid cancer: Diagnosis and treatment; 2018 Mar 13 [cited 2018 Dec 20]; [about 4 screens]. Available from: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/thyroid-cancer/diagnosis-treatment/drc-20354167
- Mayo Clinic [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1998–2018. Thyroid cancer: Symptoms and causes; 2018 Mar 13 [cited 2018 Dec 20]; [about 3 screens]. Available from: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/thyroid-cancer/symptoms-causes/syc-20354161
- Mayo Clinic: Mayo Medical Laboratories [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1995–2018. Test ID: CATN: Calcitonin, Serum: Clinical and Interpretive [cited 2018 Dec 20]; [about 4 screens]. Available from: https://www.mayocliniclabs.com/test-catalog/Clinical+and+Interpretive/9160
- National Cancer Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; NCI Dictionary of Cancer Terms: biopsy [cited 2018 Dec 20]; [about 3 screens]. Available from: https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/search?contains=false&q=biopsy
- National Cancer Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; NCI Dictionary of Cancer Terms: calcitonin [cited 2018 Dec 20]; [about 3 screens]. Available from: https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/calcitonin
- National Cancer Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; NCI Dictionary of Cancer Terms: multiple endocrine neoplasia type 2 syndrome [cited 2018 Dec 20]; [about 3 screens]. Available from: https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/multiple-endocrine-neoplasia-type-2-syndrome
- National Cancer Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Thyroid Cancer-Patient Version [cited 2018 Dec 20]; [about 4 screens]. Available from: https://www.cancer.gov/types/thyroid
- National Cancer Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Tumor Markers [cited 2018 Dec 20]; [about 4 screens]. Available from: https://www.cancer.gov/about-cancer/diagnosis-staging/diagnosis/tumor-markers-fact-sheet
- National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Blood Tests [cited 2018 Dec 20]; [about 3 screens]. Available from: https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/blood-tests
- National Organization for Rare Disorders [Internet]. Danbury (CT): NORD-National Organization for Rare Disorders; c2018. Multiple Endocrine Neoplasia Type 2 [cited 2018 Dec 20]; [about 3 screens]. Available from: https://rarediseases.org/rare-diseases/multiple-endocrine-neoplasia-type
- UF Health: University of Florida Health [Internet]. Gainesville (FL): University of Florida Health; c2018. Calcitonin blood test: Overview [updated 2018 Dec 19; cited 2018 Dec 20]; [about 2 screens]. Available from: https://ufhealth.org/calcitonin-blood-test
- UF Health: University of Florida Health [Internet]. Gainesville (FL): University of Florida Health; c2018. Thyroid ultrasound: Overview [updated 2018 Dec 19; cited 2018 Dec 20]; [about 2 screens]. Available from: https://ufhealth.org/thyroid-ultrasound
- University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2018. Health Encyclopedia: Calcitonin [cited 2018 Dec 20]; [about 2 screens]. Available from: https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=167&contentid=calcitonin
- UW Health [Internet]. Madison (WI): University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority; c2018. Health Information: Boosting Your Metabolism: Topic Overview [updated 2017 Oct 9; cited 2018 Dec 20]; [about 2 screens]. Available from: https://www.uwhealth.org/health/topic/special/boosting-your-metabolism/abn2424.html