Kalsiyum Kan Testi Nedir?
Kalsiyum kan testi, kanınızdaki kalsiyum miktarını ölçer. Kalsiyum vücudunuzdaki en önemli minerallerden biridir. Sağlıklı kemikler ve dişler için kalsiyuma ihtiyacınız vardır. Kalsiyum ayrıca sinirlerinizin, kaslarınızın ve kalbinizin düzgün çalışması için de gereklidir. Vücudunuzun kalsiyumunun yaklaşık %99’u kemiklerinizde depolanır. Kalan %1’i ise kanda dolaşır. Kanda çok fazla veya çok az kalsiyum varsa, kemik hastalığı, tiroid hastalığı, böbrek hastalığı veya diğer tıbbi durumların bir işareti olabilir.
Kalsiyum Kan Testi Ne İçin Kullanılır?
İki tür kalsiyum kan testi vardır:
- Toplam kalsiyum
- İyonize kalsiyum
Toplam kalsiyum, anınızdaki belirli proteinlere eklenen kalsiyumu ölçer ve genellikle ‘Temel Metabolik Panel’ adı verilen rutin bir tarama testinin bir parçasıdır. Temel bir metabolik panel, kalsiyum dahil olmak üzere kandaki farklı mineralleri ve diğer maddeleri ölçen bir testtir. İyonize kalsiyum, bu proteinlerden bağlanmamış veya “serbest” olan kalsiyumu ölçer.
Neden Bir Kalsiyum Kan Testine İhtiyacınız Var?
Sağlık uzmanınız, düzenli kontrolünüzün bir parçası olarak veya anormal kalsiyum seviyeleri belirtileriniz varsa, kalsiyum kan testi içeren temel bir metabolik panel sipariş etmiş olabilir.
Yüksek kalsiyum seviyelerinin belirtileri şunlardır:
- Mide bulantısı ve kusma
- Daha sık idrara çıkma
- Artan susuzluk
- Kabızlık
- Karın ağrısı
- İştah kaybı
Düşük kalsiyum seviyelerinin belirtileri şunlardır:
- Dudaklarda, dilde, parmaklarda ve ayaklarda karıncalanma
- Kas krampları
- Kas spazmları
- Düzensiz kalp atışı
Kalsiyum seviyeleri yüksek veya düşük olan birçok kişide herhangi bir belirti görülmez. Kalsiyum seviyenizi etkileyebilecek önceden var olan bir rahatsızlığınız varsa, sağlık uzmanınız bir kalsiyum testi isteyebilir. Bu rahatsızlıklar şunlardır:
- Böbrek hastalığı
- Tiroid hastalığı
- Yetersiz beslenme
- Bazı kanser türleri
Kalsiyum Kan Testi Sırasında Ne Olur?
Bir sağlık uzmanı, küçük bir iğne kullanarak kolunuzdaki bir damardan kan örneği alacaktır. İğne takıldıktan sonra az miktarda kan bir test tüpüne veya şişesine alınacaktır. İğne girip çıktığında biraz batma hissedebilirsiniz. Bu genellikle beş dakikadan az sürer.
Kalsiyum Testine Hazırlanmak İçin Herhangi Bir Şey Yapmanız Gerekecek Mi?
Kalsiyum kan testi veya temel bir metabolik panel için özel bir hazırlığa ihtiyacınız yoktur. Sağlık uzmanınız kan örneğiniz için daha fazla test istemişse, testten birkaç saat önce yemek veya sıvı tüketmemeniz gerekebilir. Sağlık uzmanınız, uymanız gereken özel talimatlar olup olmadığını size bildirecektir.
Test İçin Herhangi Bir Risk Var Mı?
Kan testi yaptırmanın çok az riski vardır. İğnenin takıldığı yerde hafif ağrı veya morarma olabilir, ancak çoğu semptom hızla geçer.
Sonuçlar Ne Anlama Geliyor?
Sonuçlarınız normal kalsiyum seviyelerinin üzerinde görünüyorsa, şunları gösterebilir:
- Paratiroid bezlerinizin çok fazla paratiroid hormonu ürettiği bir durum olan hiperparatiroidizm
- Paget hastalığı, kemiklerinizin çok büyük, zayıf ve kırıklara eğilimli olmasına neden olan bir durum
- Kalsiyum içeren antiasitlerin aşırı kullanımı
- D vitamini takviyeleri veya sütten aşırı kalsiyum alımı
- Bazı kanser türleri
Sonuçlarınız normal kalsiyum seviyelerinin altında görünüyorsa, şunları gösterebilir:
- Hipoparatiroidizm, paratiroid bezlerinizin çok az paratiroid hormonu ürettiği bir durum
- D vitamini eksikliği
- Magnezyum eksikliği
- Pankreas iltihabı ( pankreatit )
- Böbrek hastalığı
Kalsiyum testi sonuçlarınız normal aralıkta değilse, mutlaka tedavi gerektiren bir tıbbi durumunuz olduğu anlamına gelmez. Diyet ve bazı ilaçlar gibi diğer faktörler kalsiyum seviyenizi etkileyebilir. Sonuçlarınızla ilgili veya laboratuvar testleri ve referans aralıkları hakkında sorularınız varsa, sağlık uzmanınızla görüşün.
Kalsiyum Kan Testi Hakkında Bilmeniz Gereken Başka Bir Şey Var Mı?
Kalsiyum kan testi kemiklerinizde ne kadar kalsiyum olduğunu size söylemez. Kemik sağlığı, kemik yoğunluğu taraması veya ‘Dexa Taraması’ adı verilen bir tür röntgen ile ölçülebilir. Dexa taraması, kalsiyum ve kemiklerinizin diğer yönleri de dahil olmak üzere mineral içeriğini ölçer.
Kaynak: MediPlus, Calcium Blood Test, 2020
Referanslar
- Hinkle J, Cheever K. Brunner & Suddarth’s Handbook of Laboratory and Diagnostic Tests. 2nd Ed, Kindle. Philadelphia: Wolters Kluwer Health, Lippincott Williams & Wilkins; c2014. Calcium, Serum; Calcium and Phosphates, Urine; 118–9 p.
- Lab Tests Online [Internet]. American Association for Clinical Chemistry; c2001–2017. Calcium: The Test [updated 2015 May 13; cited 2017 Mar 30]; [about 4 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/understanding/analytes/calcium/tab/test
- Lab Tests Online [Internet]. American Association for Clinical Chemistry; c2001–2017. Calcium: The Test Sample [updated 2015 May 13; cited 2017 Mar 30]; [about 3 screens]. Available from: https://labtestsonline.org/understanding/analytes/calcium/tab/sample
- National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Types of Blood Tests [updated 2012 Jan 6; cited 2017 Mar 30]; [about 4 screens]. Available from: https://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/bdt/types
- National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; What Are the Risks of Blood Tests? [updated 2012 Jan 6; cited 2017 Mar 30]; [about 6 screens]. Available from: https://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/bdt/risks
- National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; What Do Blood Tests Show? [updated 2012 Jan 6; cited 2017 Mar 30]; [about 7 screens]. Available from: https://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/bdt/show
- National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; What To Expect with Blood Tests [updated 2012 Jan 6; cited 2017 Mar 30]; [about 5 screens]. Available from: https://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/bdt/with
- NIH National Osteoporosis and Related Bone Diseases National Resource Center [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Questions and Answers about Paget’s Disease of Bone; 2014 Jun [cited 2017 Mar 30]; [about 2 screens]. Available from: https://www.niams.nih.gov/Health_Info/Bone/Pagets/qa_pagets.asp
- Merck Manual Consumer Version [Internet]. Kenilworth (NJ): Merck & Co. Inc.; c2017. Hypercalcemia (High Level of Calcium in the Blood) [cited 2017 Mar 30]; [about 2 screens]. Available from: http://www.merckmanuals.com/home/hormonal-and-metabolic-disorders/electrolyte-balance/hypercalcemia-high-level-of-calcium-in-the-blood
- Merck Manual Consumer Version [Internet]. Kenilworth (NJ): Merck & Co. Inc.; c2017. Hypocalcemia (Low Level of Calcium in the Blood) [cited 2017 Mar 30]; [about 2 screens]. Available from: http://www.merckmanuals.com/home/hormonal-and-metabolic-disorders/electrolyte-balance/hypocalcemia-low-level-of-calcium-in-the-blood
- Merck Manual Consumer Version [Internet]. Kenilworth (NJ): Merck & Co. Inc.; c2017. Overview of Calcium’s Role in the Body [cited 2017 Mar 30]; [about 2 screens]. Available from: http://www.merckmanuals.com/home/hormonal-and-metabolic-disorders/electrolyte-balance/overview-of-calcium-s-role-in-the-body
- University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2017. Health Encyclopedia: Bone Density Test [cited 2017 Mar 30]; [about 2 screens]. Available from: https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?ContentTypeID=92&ContentID=P07664
- University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2017. Health Encyclopedia: Calcium [cited 2017 Mar 30]; [about 2 screens]. Available from: https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=19&contentid;=Calcium
- University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2017. Health Encyclopedia: Calcium (Blood) [cited 2017 Mar 30]; [about 2 screens]. Available from: https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=167&contentid;=calcium_blood
