Kanda Fosfat Testi Nedir?
Kanda fosfat testi, kanınızdaki fosfat miktarını ölçer. Fosfat, mineral fosfor içeren elektrik yüklü bir parçacıktır . Fosfor, güçlü kemikler ve dişler oluşturmak için mineral kalsiyum ile birlikte çalışır .
Normalde böbrekler kandaki fazla fosfatı filtreler ve uzaklaştırır. Kanınızdaki fosfat seviyeleri çok yüksek veya çok düşükse, böbrek hastalığının veya başka ciddi bir bozukluğun belirtisi olabilir .
Diğer isimler: fosfor testi, P, PO4, fosfor-serum
Kanda Fosfat Testi Ne İçin Yapılır?
Kanda fosfat testi şu amaçlarla kullanılabilir:
- Böbrek hastalığını ve kemik bozukluklarını teşhis etmek ve izlemek
- Paratiroid bozukluklarını teşhis etmek . Paratiroid bezleri boyunda yer alan küçük bezlerdir. Bezler kandaki kalsiyum miktarını kontrol eden hormonları üretir. Bez, bu hormonları çok fazla veya çok az üretirse ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Kan testinde bazen bir fosfat, kalsiyum ve diğer mineral testleri ile birlikte istenir.
Neden Kanda Fosfat Testine İhtiyacınız Olabilir?
Böbrek hastalığı veya paratiroid bozukluğu semptomlarınız varsa bu teste ihtiyacınız olabilir. Bunlar şunları içerir:
- Yorgunluk
- Kas krampları
- Kemik ağrısı
Ancak bu rahatsızlıkları olan birçok insanın semptomları yoktur. Bu nedenle sağlayıcınız, sağlık geçmişinize ve kalsiyum testlerinin sonuçlarına göre böbrek hastalığınız olabileceğini düşünürse bir fosfat testi isteyebilir. Kalsiyum ve fosfat birlikte çalışır, bu nedenle kalsiyum seviyeleriyle ilgili sorunlar, fosfat seviyelerinde de sorunlar anlamına gelebilir. Kalsiyum testi genellikle rutin bir kontrolün parçasıdır.
Kanda Fosfat Testi Sırasında Ne Olur?
Bir sağlık uzmanı, küçük bir iğne kullanarak kolunuzdaki bir damardan kan örneği alacaktır. İğne takıldıktan sonra az miktarda kan bir test tüpüne veya şişesine alınacaktır. İğne girip çıktığında biraz batma hissedebilirsiniz. Bu genellikle beş dakikadan az sürer.
Fosfat Testi Öncesi Herhangi Bir Şey Yapmanız Gerekecek Mi?
Bazı ilaçlar ve takviyeler fosfat seviyelerini etkileyebilir. Sağlık uzmanınıza, aldığınız reçeteli ve reçetesiz satılan ilaçlar hakkında bilgi verin. Sağlayıcınız, testinizden birkaç gün önce onları almayı bırakmanız gerekip gerekmediğini size bildirecektir.
Fosfat Testi İçin Herhangi Bir Risk Var Mı?
Kan testi yaptırmanın çok az riski vardır. İğnenin takıldığı yerde hafif ağrı veya morarma olabilir, ancak çoğu semptom hızla geçer.
Sonuçlar Ne Anlama Geliyor?
Fosfat ve fosfor terimleri, test sonuçlarında aynı anlama gelebilir. Dolayısıyla sonuçlarınız fosfat seviyeleri yerine fosfor seviyelerini gösterebilir.
Testiniz yüksek fosfat / fosfor seviyelerine sahip olduğunuzu gösteriyorsa, aşağıdakilerden herhangi birine sahip olduğunuz anlamına gelebilir:
- Böbrek hastalığı
- Paratiroid bezinizin yeterince paratiroid hormonu üretmediği bir durum olan hipoparatiroidizm
- Vücudunuzda çok fazla D vitamini
- Beslenmenizde çok fazla fosfat
- Diyabetin yaşamı tehdit eden bir komplikasyonu olan diyabetik ketoasidoz
Testiniz düşük fosfat / fosfor seviyelerine sahip olduğunuzu gösteriyorsa, aşağıdakilerden herhangi birine sahip olduğunuz anlamına gelebilir:
- Paratiroid bezinizin çok fazla paratiroid hormonu ürettiği bir durum olan hiperparatiroidizm
- Yetersiz beslenme
- Alkolizm
- Osteomalazi, kemiklerin yumuşamasına ve deforme olmasına neden olan durum. Bu duruma bir D vitamini eksikliği sebep olur. Bu durum çocuklarda meydana geldiğinde, buna raşitizm denir .
Fosfat / fosfor seviyeleriniz normal değilse, tedavi gerektiren bir tıbbi durumunuz olduğu anlamına gelmez. Beslenmeniz gibi diğer faktörler sonuçlarınızı etkileyebilir. Ayrıca çocukların fosfat seviyeleri genellikle daha yüksektir çünkü kemikleri hala büyümektedir. Sonuçlarınızla ilgili sorularınız varsa, sağlık uzmanınızla görüşün.
Kanda Fosfat Testi Hakkında Bilmeniz Gereken Başka Bir Şey Var Mı?
Sağlık hizmeti sağlayıcınız, kanda fosfat testi yerine veya buna ek olarak idrar testinde bir fosfat isteyebilir.
Medlineplus, Phosphate in Blood, 2020
Referanslar
- Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.; American Association for Clinical Chemistry; c2001–2019. Calcium; [updated 2018 Dec 19; cited 2019 Jun 14]; [about 2 screens].
- Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.; American Association for Clinical Chemistry; c2001–2019. Osteomalacia; [updated 2017 Jul 10; cited 2019 Jun 28]; [about 3 screens].
- Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.; American Association for Clinical Chemistry; c2001–2019. Parathyroid Diseases; [updated 2018 Jul 3; cited 2019 Jun 14]; [about 2 screens].
- Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.; American Association for Clinical Chemistry; c2001–2019. Phosphorus; [updated 2018 Dec 21; cited 2019 Jun 14]; [about 2 screens].
- Merck Manual Consumer Version [Internet]. Kenilworth (NJ): Merck & Co. Inc.; c2019. Overview of Phosphate’s Role in the Body; [updated 2018 Sep; cited 2019 Jun 14]; [about 2 screens].
- National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Blood Tests; [cited 2019 Jun 14]; [about 3 screens].
- National Kidney Foundation [Internet]. New York: National Kidney Foundation Inc., c2019. A to Z Health Guide: Phosphorus and Your CKD Diet; [cited 2019 Jun 14]; [about 3 screens].
- UF Health: University of Florida Health [Internet]. Gainesville (FL): University of Florida Health; c2019. Phosphorus blood test: Overview; [updated 2019 Jun 14; cited 2019 Jun 14]; [about 2 screens].
- University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2019. Health Encyclopedia: Phosphorus; [cited 2019 Jun 14]; [about 2 screens].
- UW Health [Internet]. Madison (WI): University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority; c2019. Phosphate in Blood: Results; [updated 2018 Nov 6; cited 2019 Jun 14]; [about 8 screens].
- UW Health [Internet]. Madison (WI): University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority; c2019. Phosphate in Blood: Test Overview; [updated 2018 Nov 6; cited 2019 Jun 14]; [about 2 screens].
- UW Health [Internet]. Madison (WI): University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority; c2019. Phosphate in Blood: Why It Is Done; [updated 2018 Nov 6; cited 2019 Jun 14]; [about 3 screens].
