Karaciğer Fonksiyon Testleri Nelerdir?
Karaciğer fonksiyon testleri (karaciğer paneli olarak da bilinir), karaciğer tarafından yapılan farklı enzimleri, proteinleri ve diğer maddeleri ölçen kan testleridir. Bu testler karaciğerinizin genel sağlığını kontrol eder. Farklı maddeler genellikle tek bir kan numunesi üzerinde aynı anda test edilir ve aşağıdakileri içerebilir:
- Karaciğerde yapılan bir protein olan albümin
- Toplam protein. Bu test, kandaki toplam protein miktarını ölçer.
- ALP (alkalin fosfataz), ALT (alanin transaminaz), AST (aspartat aminotransferaz) ve gama-glutamil transpeptidaz (GGT). Bunlar karaciğer tarafından yapılan farklı enzimlerdir.
- Bilirubin , karaciğer tarafından üretilen bir atık ürün.
- Laktat dehidrojenaz (LD) , vücut hücrelerinin çoğunda bulunan bir enzimdir. Hücreler hastalık veya yaralanma nedeniyle hasar gördüğünde LD kana salınır.
- Protrombin zamanı (PT) , kanın pıhtılaşmasında rol oynayan bir protein.
Bu maddelerden bir veya daha fazlasının seviyeleri normal aralığın dışındaysa, bu bir karaciğer hastalığının işareti olabilir .
Diğer isimler: karaciğer paneli, karaciğer fonksiyon paneli, karaciğer profili hepatik fonksiyon paneli, LFT
Karaciğer Fonksiyon Testi Ne İçin Yapılır?
Karaciğer fonksiyon testleri çoğunlukla şu amaçlarla kullanılır:
- Hepatit gibi karaciğer hastalıklarının teşhisine yardımcı olmak
- Karaciğer hastalığının tedavisini izlemek. Bu testler, tedavinin ne kadar iyi çalıştığını gösterebilir.
- Bir karaciğerin siroz gibi bir hastalık tarafından ne kadar kötü hasar gördüğünü veya yaralandığını kontrol etmek
- Bazı ilaçların yan etkilerini izlemek
Neden Karaciğer Fonksiyon Testine İhtiyacınız Olabilir?
Karaciğer hastalığı semptomlarınız varsa, karaciğer fonksiyon testine ihtiyacınız olabilir. Bunlar şunları içerir:
- Sarılık , cildinizin ve gözlerinizin sararmasına neden olan bir durum
- Mide bulantısı ve kusma
- İshal
- Karın ağrısı
- Koyu renkli idrar
- Açık renkli dışkı
- Yorgunluk
Belirli risk faktörleriniz varsa bu testlere de ihtiyacınız olabilir. Aşağıdaki durumlarda karaciğer hastalığı için daha yüksek risk altında olabilirsiniz:
- Ailede karaciğer hastalığı öyküsü varsa
- Ne kadar içki içtiğinize dair kontrol sahibi olamadığınız alkol bozukluğu
- Bir hepatit virüsüne maruz kaldığınızı düşünüyorsanız
- Karaciğer hasarına neden olabilecek ilaçlar alıyorsanız
Karaciğer Fonksiyon Testi Sırasında Ne Olur?
Bir sağlık uzmanı, küçük bir iğne kullanarak kolunuzdaki bir damardan kan örneği alacaktır. İğne takıldıktan sonra az miktarda kan bir test tüpüne veya şişesine alınacaktır. İğne girip çıktığında biraz batma hissedebilirsiniz. Bu genellikle beş dakikadan az sürer.
Karaciğer Fonksiyon Testi Öncesi Herhangi Bir Şey Yapmanız Gerekir Mi?
Testten 10-12 saat önce oruç tutmanız (yemeyip içmemeniz) gerekebilir .
Karaciğer Fonksiyon Testi İçin Herhangi Bir Risk Var Mı?
Kan testi yaptırmanın çok az riski vardır. İğnenin takıldığı yerde hafif ağrı veya morarma olabilir, ancak çoğu semptom hızla geçer.
Sonuçlar Ne Anlama Gelir?
Karaciğer fonksiyon testi sonuçlarınızdan biri veya daha fazlası normal değilse, bu, karaciğerinizin hasar gördüğü veya düzgün çalışmadığı anlamına gelebilir. Karaciğer hasarına, aşağıdakiler dahil bir dizi farklı durum neden olabilir:
- Hepatit A
- Hepatit B
- Hepatit C
- Alkolizm içeren alkol kullanım bozukluğu .
- Karaciğer kanseri
- Diyabet
Sonuçlarınızla ilgili sorularınız varsa, sağlık uzmanınızla görüşün.
Karaciğer Fonksiyon Testleri Hakkında Bilmeniz Gereken Başka Bir Şey Var Mı?
Karaciğer fonksiyon testlerinizden herhangi biri normal değilse, sağlık hizmeti sağlayıcınızın belirli bir teşhisi onaylamak veya ekarte etmek için daha fazla teste ihtiyacı olabilir. Bu testler daha fazla kan testi ve / veya bir karaciğer biyopsisi içerebilir. Biyopsi, test için küçük bir doku örneğini alan bir prosedürdür.
Medlineplus, Liver Function Tests, 2020
Referanslar
- Cleveland Clinic [Internet]. Cleveland (OH): Cleveland Clinic; c2019. Liver Function Tests: Overview [cited 2019 Aug 26]; [about 3 screens].
- Cleveland Clinic [Internet]. Cleveland (OH): Cleveland Clinic; c2019. Liver Function Tests: Test Details [cited 2019 Aug 26]; [about 3 screens].
- Kids Health from Nemours [Internet]. Jacksonville (FL): The Nemours Foundation; c1995–2019. Blood Test: Liver Function Tests [cited 2019 Aug 26]; [about 3 screens].
- Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.; American Association for Clinical Chemistry; c2001–2019. Biopsy [updated 2017 Jul 10; cited 2019 Aug 26]; [about 2 screens].
- Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.; American Association for Clinical Chemistry; c2001–2019. Lactate Dehydrogenase (LD) [updated 2018 Dec 20; cited 2019 Aug 26]; [about 2 screens].
- Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.; American Association for Clinical Chemistry; c2001–2019. Liver Panel [updated 2019 May 9; cited 2019 Aug 26]; [about 2 screens].
- Mayo Clinic [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1998–2019. Liver Function Tests: About; 2019 Jun 13 [cited 2019 Aug 26]; [about 3 screens].
- Merck Manual Consumer Version [Internet]. Kenilworth (NJ): Merck & Co., Inc.; c2019. Liver Function Tests [updated 2017 May; cited 2019 Aug 26]; [about 2 screens].
- National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Blood Tests [cited 2019 Aug 26]; [about 3 screens].
- UF Health: University of Florida Health [Internet]. Gainesville (FL): University of Florida Health; c2019. Liver function tests: Overview [updated 2019 Aug 25; cited 2019 Aug 26]; [about 2 screens].
- University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2019. Health Encyclopedia: Liver Panel [cited 2019 Aug 26]; [about 2 screens].
- UW Health [Internet]. Madison (WI): University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority; c2019. Health Information: Liver Function Panel: Topic Overview [updated 2018 Jun 25; cited 2019 Aug 26]; [about 2 screens].
- UW Health [Internet]. Madison (WI): University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority; c2019. Health Information: Liver Function Tests: Exam Overview [updated 2018 Jun 25; cited 2019 Aug 26]; [about 2 screens].
