Karaciğer lezyonları, karaciğerdeki hücrelerin anormal büyümeleridir. Bu tür tümörler veya kitleler çok yaygındır ve görüntüleme testlerinden geçen 40 yaş üstü kişilerin %30’unda saptanabilir. Karaciğer lezyonlarının çoğu iyi huyludur (kanserli değildir) ve genellikle tedavi gerektirmez. Ancak bazı durumlarda, karaciğer lezyonları bir hastalık veya kanser belirtisidir ve tedavi edilmelidir.
1- İyi Huylu Karaciğer Lezyonları
Bunlar karaciğerde oluşan kanserli olmayan kitlelerdir ve tipik olarak sağlık sorunlarına neden olmazlar. İyi huylu karaciğer lezyonlarının farklı türleri vardır.
- hepatik hemanjiyom
- fokal nodüler hiperplazi (fnh)
- benign hepatik kist
- hepatik adenomlar
İyi huylu karaciğer lezyonlarının tanısı genellikle tesadüfen konur. Çoğu zaman, lezyonlar manyetik rezonans görüntüleme (MRG) veya karın ağrısı veya ilgisiz bir sağlık sorunu için diğer görüntüleme testlerinde saptanır. Görüntülemeden lezyonun iyi huylu mu yoksa kanserli mi olduğunun net olmadığı durumlarda başka teşhis araçları kullanılabilir. Örneğin, tümördeki hücrelerin bir iğne ile çıkarılabilmesi ve test için bir laboratuvara gönderilebilmesi için bir biyopsi yapılabilir.
Çoğu zaman bu lezyonlar herhangi bir rahatsızlığa veya sağlık sorununa neden olmaz ve sağlık uzmanınız genellikle herhangi bir tedavi önermez. Nadir durumlarda, iyi huylu bir karaciğer lezyonu mide bulantısı veya karın rahatsızlığı gibi semptomlara neden olabilir ve cerrahi olarak çıkarılması önerilebilir. Bazı iyi huylu karaciğer lezyonlarının da yüksek bir yırtılma veya kanserli tümörlere dönüşme riski olabilir. Bu gibi durumlarda, sağlık uzmanınız muhtemelen cerrahi olarak çıkarılmasını önerecektir.
2- Malign Karaciğer Lezyonları
Karaciğerdeki lezyonların çoğu iyi huylu olmasına rağmen, bazı karaciğer lezyonları kanserlidir. Primer karaciğer kanserinin iki ana türü vardır (karaciğerde başlayan kanserler):
- Hepatoselüler karsinom (HCC)
- Fibrolamellar karsinom
- Kolanjiyokarsinom
Nadir karaciğer kanseri türleri arasında karaciğer anjiyosarkomu ve hepatoblastoma bulunur. Vücudun diğer bölgelerinden kaynaklanan kanserli tümörler karaciğere yayılabilir. Karaciğerde başlayan kanserli tümörler de vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Genellikle, karaciğer kanserinin yorgunluk, kasıtsız kilo kaybı, belirsiz karın ağrısı ve iştahsızlık gibi spesifik olmayan semptomları vardır. Safra tıkanıklığı varsa sarılık gelişebilir. Sarılık, cildin ve gözlerin beyazının sarı bir renk değişikliğidir. Diğer karaciğer kanseri semptomları, kasıtsız kilo alımı, ateş, mide bulantısı, kusma ve genel olarak kendini iyi hissetmemeyi içerir. Bazen idrar koyu bir renge sahip olabilir.
Kanserli karaciğer lezyonları geliştirme risk faktörlerinden bazıları şunlardır:
- hepatit B veya C enfeksiyonu
- siroz
- demir depolama hastalığı
- cinsiyet
- aflatoksin maruziyeti
Malign karaciğer lezyonları, çeşitli test türleri kullanılarak teşhis edilir. Sağlık uzmanınız karaciğer kanseri olduğunuzdan şüphelenirse, aşağıdakilerden herhangi biri istenebilir:
- Alfa-fetoprotein (AFP) tümör belirteci gibi kan testleri ve karaciğer fonksiyon testleri (LFT’ler)
- Ultrason, bilgisayarlı tomografi (CT) taraması ve MRI gibi görüntüleme testleri
Biyopsi, tümörden bazı doku veya hücrelerin cerrahi olarak çıkarılmasını ve daha ileri testler için bir laboratuvara gönderilmesini içerir. Kanserli karaciğer lezyonlarını tedavi etmek için farklı seçenekler mevcuttur:
- Tümörün cerrahi olarak çıkarılması
- Karaciğer nakli
- Ablasyon tedavisi
- Embolizasyon tedavisi
- Hedefe yönelik tedavi ilaçları
- Kemoterapi
- İmmünoterapi
Tümörün boyutuna, evresine ve türüne bağlı olarak, bu tedavilerin bir kombinasyonuna ihtiyacınız olabilir. Karaciğer kanserini önlemek için atabileceğiniz bazı somut adımlar şunlardır:
- Güvenli seks yaparak ve hepatite karşı aşılanarak hepatit B veya C enfeksiyonunu önleyin.
- Zaten hepatit B veya C’niz varsa, siroz ve karaciğer kanseri geliştirme riskinizi azaltmaya yardımcı olabilecek tedaviler hakkında sağlık uzmanınızla görüşün.
- Alkol alımınızı sınırlayın.
- Sigarayı bırakın.
Özet
Karaciğer lezyonları genellikle endişelenecek bir şey değildir. Bununla birlikte, karın ağrısı veya rahatsızlığı veya karaciğer kanseri semptomlarından herhangi birini yaşıyorsanız, sağlık uzmanınızı görmelisiniz. Ve bir görüntüleme testi sırasında karaciğer lezyonları kazara keşfedilirse, sağlık uzmanınız lezyonların önemini tartışabilecek ve tedavideki sonraki adımlarınıza rehberlik edebilecektir.
Kaynak
Verywell Health, What Are Liver Lesions?, 2022
Gore et al. Management of incidental liver lesions on CT: A white paper of the ACR Incidental Findings Committee. 2017.
Assy et al. Characteristics of common solid liver lesions and recommendations for diagnostic workup. 2009.
Lantinga. Evaluation of hepatic cystic lesions. 2013.
