Kardiyojenik Şok Nedir?
Kardiyojenik şok, kalp o kadar zarar gördüğünde, vücudun hayati organlarına yeterli kan sağlayamayacak şekilde oluşur. Kalbin vücuda yeterli miktarda besin pompalamamasının bir sonucu olarak kan basıncı düşer ve organlar bozulmaya başlayabilir.
Kardiyojenik şok nadirdir, ancak gerçekleştiğinde, ciddi bir tıbbi acil durumdur.
Bununla birlikte, kardiyojenik şok göz ardı edilir ve tedavi edilmezse, görünüm hala çok kötüdür. Bu durumun belirtilerinden herhangi birini yaşıyorsanız hemen doktorunuza veya 112’i aramalısınız.
Şok Belirtileri ve Semptomları
Kardiyojenik şokun belirtileri çok hızlı şekilde ortaya çıkabilir. Semptomlar aşağıdakileri içerebilir:
- karışıklık ve kaygı
- terleme ve soğuk ekstremiteler (parmak ve ayak parmakları)
- hızlı ama zayıf kalp atışı (taşikardi)
- düşük veya yok idrar çıkışı (oligurya)
- hiperventilasyona bağlı yorgunluk
- ani nefes darlığı
- koma, şoku durdurmak için zaman içinde alınmazsa
Bu semptomlardan herhangi birini yaşıyorsanız hemen 112’i aramak veya acil servise gitmek çok önemlidir. Durum ne kadar erken tedavi edilirse görünüm o kadar iyi olur.
Kardiyojenik Şok Nedenler Nelerdir?
Kardiyojenik şok, en sık olarak kalp krizinin bir sonucudur. Kalp krizi sırasında atardamarlardan kan akışı tamamen engellenir veya engellenir. Bu kısıtlama kardiyojenik şoka neden olabilir.
Kardiyojenik şoka neden olabilecek diğer durumlar şunlardır:
- pulmoner emboli (akciğerde bir arterin ani tıkanması)
- perikardiyal tamponad (kalbin çevresinde sıvı birikmesi, doldurma kapasitesini azaltır)
- ani kapak yetersizliği (kanın geri akmasına izin veren valflerin hasar görmesi)
- kalp duvarının yırtılması (artan basınç nedeniyle)
- kalp kasının düzgün çalışamama (veya bazı durumlarda)
- ventriküler fibrilasyon (alt odaların fibrilat veya titremesinin olduğu bir aritmi)
- ventriküler taşikardi (ventriküllerin çok hızlı döküldüğü bir aritmi)
Uyuşturucu aşırı dozları da kalbinizin kan pompalama yeteneğini etkileyebilir ve kardiyojenik şoka neden olabilir.
Risk faktörleri nelerdir?
Kardiyojenik şok için risk faktörleri şunları içerir:
- miyokard enfarktüsünün önceki öyküsü (kalp krizi)
- koroner arterlerde plak birikimi (kalbe kan veren arterler)
- uzun süreli kapak hastalığı (kalbin kapakçığını etkileyen hastalık)
Kardiyojenik Şok Nasıl Teşhis Edilir?
Kalp krizi geçiren bir kişi görürseniz veya kalp krizi geçireceğinize inanıyorsanız, derhal tıbbi yardım alın. Erken tıbbi yardım, kardiyojenik şoku önleyebilir ve kalbe olan zararı azaltabilir. Tedavi edilmezse durum ölümcül olabilir.
Kardiyojenik şoku teşhis etmek için doktorunuz fiziksel bir muayeneyi tamamlayacaktır. Muayene nabız ve tansiyon ölçer. Doktorunuz tanıyı doğrulamak için aşağıdaki testleri isteyebilir:
Kan Basıncı Ölçümü
Bu, kardiyojenik şok varlığında düşük değerler gösterecektir.
Kan Testleri
Kan testleri kalp dokusunda ciddi hasar olup olmadığını söyleyebilir. Oksijen değerlerinde bir düşüş olup olmadığını da söyleyebilirler. Kardiyojenik şok kalp krizi nedeniyle olsaydı, kanınızdaki normalden daha az oksijen ve kalp hasarına bağlı daha fazla enzim olacak.
Elektrokardiyogram (EKG)
Bu prosedür, kalbin elektriksel aktivitesini gösterir. Test, ventriküler taşikardi veya ventriküler fibrilasyon gibi aritmi (düzensiz kalp hızı) gösterebilir. Bunlar kardiyojenik şokun nedeni olabilir. Bir EKG’de ayrıca hızlı bir darbe gösterebilir.
Ekokardiyografi
Kalbin yapısının ve aktivitesinin bu ultrason görüntülemesi kan akışını gösteren bir görüntü sağlar. Kalbin hareketsiz bir kısmını gösterebilir (kalp krizinde olduğu gibi) veya kalbinizin kapaklarından birinde anormallik gösterebileceğini gösterebilir.
Swan-Ganz Kateter
Bu, pompalama aktivitesini göstermek için kalbe yerleştirilen özel bir pulmoner kateterdir. Bu sadece eğitimli bir Yoğun Bakım veya Kardiyolog tarafından yerleştirilmelidir.
Tedavi seçenekleri
Kardiyojenik şoku tedavi etmek için doktorunuz şokun nedenini bulmalı ve tedavi etmelidir. Kalp krizi nedeni ise doktorunuz size oksijen verebilir ve ardından tıkanıklığı gidermek için kalp kası besleyen atardamarlara bir kateter yerleştirir.
Aritmi altta yatan nedense, doktorunuz aritmiyi elektrik çarpmasıyla düzeltmeyi deneyebilir. Elektrik çarpması, defibrilasyon veya kardiyoversiyon olarak da bilinir. Doktor ayrıca kan basıncını iyileştirmek ve kalbinizin pompaladığı kan miktarını artırmak için ilaçlar ve sıvılar verebilir.
Kardiyojenik Şoku Önlemenin İpuçları
Kök nedenlerinin ortaya çıkmasını önlemek, kardiyojenik şoku önlemenin anahtarıdır. Bu, hipertansiyon, sigara, obezite ve yüksek kolesterol seviyelerini içerir. Daha önce kalp krizi geçirdiyseniz, doktorunuz kardiyojenik şokun önlenmesine yardımcı olabilecek ilaçlar verebilir.
Hipertansiyon veya önceki kalp krizi öyküsü olan kişiler kan basıncını kontrol altında tutmalı ve doktorlarının yönlendirdiği ilaçları kullanmalıdır. Obez insanlar düzenli olarak egzersiz yapmalı ve kilo vermeye çalışmalıdır. Kolesterolü yüksek insanlar diyetlerindeki yağ alımını azaltmalıdır. Sigara içenler sigarayı bırakmayı denemelidir. En önemlisi, bir kalp krizi veya kardiyojenik şokla ilişkili semptomlardan herhangi biriyle karşılaşırsanız derhal 112’i arayın veya acil servise gidin. Doktorlarınız kardiyojenik şokun önlenmesine yardımcı olabilir, ancak yalnızca tıbbi yardım almanız durumunda.
Kaynaklar:
Kumar, PJ (2005).Kumar & Clark klinik tıbbı (6. basım). Edinburgh: WB Saunders.
Majör Pulmoner Emboli ve Şok. Den 5 Nisan 2012 tarihinde alındı
Miyokard İnfarktüsünü Etkileyen Kardiyojenik Şok. Den 5 Nisan 2012 tarihinde alındı
Kardiyojenik şok. Den 5 Nisan 2012 tarihinde alındı
Kardiyojenik şok. Den 5 Nisan 2012 tarihinde alındı
