Fareler üzerinde yapılan yeni bir araştırmaya göre, insanların bazen kas kütlesi oluşturmak için bir diyete yardımcı olarak satın aldığı, sağlık takviyesi mağazalarının sattığı protein içecekleri, aslında uzun vadede sağlık için güvenli olmayabilir.
Ticari olarak temin edilebilen birçok fitness protein tozu, temel olarak yüksek seviyelerde dallı zincirli amino asitler (BCAA’lar) içeren peynir altı suyu proteinlerinden oluşur.
İstatistiksel raporlar, yalnızca 2017 yılında, küresel peynir altı suyu proteini pazarının yaklaşık 9,4 milyar dolarlık bir finansal değere sahip olduğunu ve bunun 2023 yılına kadar yaklaşık 14,5 milyar dolara çıkabileceğini öne süren tahminlerle gösteriyor.
Lösin, valin ve izolösin adı verilen üç temel amino asit olan BCAA’lar, vücut geliştirme ile ilgilenen insanlarda kas kütlesini artırmaya yardımcı olmak içindir, ancak bazı bilim adamları bu iddianın gereksiz olduğuna inanmaktadır.
Şimdi, farelerde yapılan araştırmalar daha da ileri gidiyor ve BCCA içeren protein bakımından yüksek, ancak diğer temel besin maddelerinde nispeten düşük bir diyetin uzun vadeli sağlık ve yaşam süresi üzerinde birçok olumsuz etkisi olabileceğini öne sürüyor.
Avustralya’daki Sidney Üniversitesi’nden araştırmacılar, aşırı yüksek seviyelerde BCAA tüketmenin ruh hali üzerinde olumsuz etkileri olabileceğini, yemek yeme isteğine ve kilo alımına yol açabileceğini ve hatta bir kişinin ömrünü kısaltabileceğini bulmuşlardır.
BCAA’lar Ana Hormon Üretimini Etkiler Mi?
Doğa Metabolizması dergisinde ortak ve yazar olan Samantha Solon-Biet, “Protein oranı yüksek ve karbonhidrat oranı düşük diyetlerin üreme işlevi için faydalı olduğu gösterilmiş olsa da orta geç yaşta sağlığa zararlı etkileri oldu ve ayrıca kısalmış bir yaşam süresine yol açtı.” diyor. “Bu yeni araştırmanın gösterdiği şey, amino asit dengesinin önemli olduğudur – en iyi amino asit dengesini elde ettiğinizden emin olmak için protein kaynaklarını çeşitlendirmek en iyisidir.”
Araştırmacılar, yüksek oranda karbonhidrat ve düşük yağ içeren yemleri tüketen farelerde yüksek BCAA diyetinin etkilerini test ettiler.
Çok fazla BCAA alan kemirgenlerin kanlarında bu amino asitlerin yüksek seviyelerine sahip olduğunu buldular. Burada, bu amino asitler, daha sonra bir hormon ve nörotransmitter olan serotoninin türetildiği bir alfa-amino asit olan triptofanın işlevini etkiledi.
Yardımcı yazar Prof. Dr. Stephen Simpson, “BCAA’ların takviyesi, kanda yüksek seviyelerde BCAA’larla sonuçlandı ve bu, triptofan ile beyne taşınmak için rekabet etti.” diyor. “Triptofan,” diye açıklıyor, “ruh halini iyileştiren etkileri ve uykuyu desteklemedeki rolü nedeniyle genellikle ‘mutluluk kimyasalı’ olarak adlandırılan serotonin hormonunun tek öncüsüdür. Ancak serotonin bundan daha fazlasını yapıyor ve sorun burada yatıyor.”
Araştırmacılar, kandaki BCAA’lar ve triptofan arasındaki rekabetin, beyinde normalden düşük serotonin seviyelerine yol açtığını ve bunun da istenmeyen sonuçlara yol açtığını buldular.
Prof. Dr. Simpson, “Bu daha sonra beyindeki serotonin seviyelerini düşürdü ve bu da iştahı artırmak için güçlü bir sinyaldi.” diyor ve ekliyor: “Aşırı BCAA alımının neden olduğu serotonin azalması, farelerimizde aşırı yemeye yol açtı ve fareler aşırı obez hale geldi ve daha kısa hayatlar yaşadı.”
Araştırmacılar bu kötü etkileri, yaşamları boyunca normal BCAA miktarının iki katı besledikleri bir grup farede gördüler.
Bu nedenle Sydney Üniversitesi Yaşam ve Çevre Bilimleri Okulu’ndan olan ve mevcut araştırmaya dahil olmayan diyetisyen ve halk sağlığı beslenme uzmanı Rosilene Ribeiro, insanların günlük yaşamlarında sağlıkları için istenmeyen sonuçlardan kaçınmak için farklı protein kaynaklarını dengelemeyi hedeflemeleri gerektiğini tavsiye ediyor.
