Kolostrum Sütü Nedir?
Kolostrum, anne sütü salınmadan önce insanlar, inekler ve diğer memeliler tarafından üretilen bir meme sıvısıdır.
Çok besleyicidir ve enfeksiyonlarla ve bakterilerle savaşan proteinler olan yüksek düzeyde antikor içerir.
Kolostrum bebeklerde ve yeni doğan hayvanlarda sağlıklı büyümeyi destekler, ancak araştırmalar inek kolostrum takviyesi almanın bağışıklık sistemini teşvik edebileceğini, enfeksiyonlarla mücadeleye yardımcı olabileceğini ve bağırsak sağlığını yaşam boyu iyileştirebileceğini göstermektedir.
Bu makale, inek kolostrum takviyelerinin beslenmesini, yararlarını ve olası olumsuz yönlerini gözden geçirmektedir.
Kolostrum, anne sütü üretimi başlamadan önce yeni doğurmuş olan memeliler tarafından salınan sütlü bir sıvıdır.
Büyümeyi teşvik eden ve bebeklerde hastalıkla savaşan önemli bir besin kaynağıdır, ancak yaşamın diğer aşamalarında da – ek olarak – tüketilebilir.
Tüm memeliler kolostrum üretse de, takviyeler genellikle ineklerin kolostrumundan yapılır. Bu takviye inek kolostrumu olarak bilinir.
İnek kolostrumu insan kolostrumuna benzer – vitaminler, mineraller, yağlar, karbonhidratlar, hastalıklarla savaşan proteinler, büyüme hormonları ve sindirim enzimleri bakımından zengindir (1).
İnek kolostrum takviyeleri son yıllarda popülerdir, çünkü bağışıklığı teşvik edebilir, enfeksiyonla savaşabilir ve bağırsak sağlığını iyileştirebilir (2, 3).
Bu takviyeler için ineklerdeki kolostrum pastörize edilir ve haplarla veya sıvılarla karıştırılabilecek tozlar halinde kurutulur. İnek kolostrumu tipik olarak açık sarı bir renge ve ayranı andıran ince bir tada ve kokuya sahiptir.
Özet
Kolostrum, memelilerin memelerinden doğum yaptıktan sonra salınan süt benzeri bir sıvıdır. Bebek büyümesini destekleyen besin değeri yüksektir, ancak başka yararlar da sağlayabilir. Takviyeler tipik olarak inek kolostrumundan yapılır.
Kolostrum Sütü Son Derece Besleyicidir
İnek kolostrumu son derece besleyicidir ve normal sütten daha fazla besin içerir.
Özellikle, protein, yağ, karbonhidrat, magnezyum, B vitaminleri ve A, C ve E vitaminleri inek sütünden daha yüksektir (1).
Kolostrum makro besinler, vitaminler ve mineraller bakımından zengin olmakla birlikte, iddia edilen sağlık yararları çoğunlukla aşağıdakileri içeren spesifik protein bileşikleriyle bağlantılıdır:
Laktoferrin: Laktoferrin, vücudunuzdaki bakteri ve virüslerin neden olduğu enfeksiyonlar da dahil olmak üzere enfeksiyonlara karşı bağışıklık tepkisi içeren bir proteindir (4, 5, 6).
Büyüme faktörleri: Büyüme faktörleri büyümeyi teşvik eden hormonlardır. İnek kolostrumu özellikle iki protein bazlı hormon, insülin benzeri büyüme faktörleri 1 ve 2 veya IGF-1 ve IGF-2 (1) için yüksektir.
Antikorlar: Antikorlar, immün sisteminiz tarafından bakteri ve virüslerle savaşmak için kullanılan immünoglobülinler olarak da bilinen proteinlerdir. İnek kolostrumu, IgA, IgG ve IgM antikorları bakımından zengindir (1,2).
İnek kolostrumu hastalıkla savaşan ve büyümeyi destekleyen besinlerle dolu olduğundan, bağışıklık sistemini artırabilir, enfeksiyonları tedavi edebilir ve yaşam boyunca insanlarda daha fazla ilgili faydalar sunabilir.
Özet
İnek kolostrumu makro besinleri, vitaminleri ve mineralleri içerir. Özellikle, bağışıklık tepkilerini düzenleyen ve laktoferrin, büyüme faktörleri ve antikorlar dahil olmak üzere büyümeyi destekleyen protein bileşiklerinde yüksektir.
Kolostrum Sütü Faydaları
Araştırmalar, inek kolostrumunun bağışıklık sisteminizi güçlendirebileceğini, ishale neden olan enfeksiyonlarla mücadele edebileceğini ve bağırsak sağlığını destekleyebileceğini göstermektedir (2, 3).
Bağışıklık Artırabilir
İnek kolostrumu bağışıklık sisteminizi güçlendirebilir ve vücudunuzun hastalığa neden olan ajanlarla savaşmasına yardımcı olabilir.
Kolostrumun immün artırıcı etkileri çoğunlukla IgA ve IgG antikorlarının yüksek konsantrasyonundan kaynaklanmaktadır. Antikorlar, virüs ve bakterilerle savaşan proteinlerdir (1, 7).
Araştırmalar, kolostrum takviyelerinin, elit sporculardaki bağışıklık artırmada özellikle etkili olabileceğini göstermektedir.
35 erişkin mesafe koşucusundaki 12 haftalık bir çalışma günlük sığır kolostrum takviyesi almanın tükürük IgA antikorlarının miktarını bazal seviyelere göre %79 artırdığını buldu (8).
Araştırmacılar, daha yüksek tükürük IgA seviyelerinin bağışıklık sistemini güçlendirebileceğini ve vücudun üst solunum yolu enfeksiyonlarıyla savaşabilme yeteneğini artırabileceğini ileri sürmüşlerdir (8).
29 erkek bisikletçi üzerinde yapılan bir başka çalışma, 5 hafta boyunca günde 10 gram sığır kolostrumunun alınmasının, immün hücrelerde post-egzersizin azalmasını önlediğini ve plaseboya kıyasla üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileri riskini azalttığını gözlemledi (9).
Diğer çalışmalar benzer şekilde bağışıklık tepkisi ile inek kolostrum takviyeleri arasında bağlantı kurmuştur, ancak daha kapsamlı araştırmalara ihtiyaç vardır (10).
İshali Önleyebilir ve Tedavi Edebilir
İnek kolostrumundaki bileşikler – özellikle antikorların çeşitliliği ve protein laktoferrin – bakteriyel ve viral enfeksiyonlarla ilişkili ishalin önlenmesine yardımcı olabilir (11, 12).
HIV ile ilişkili ishali 87 yetişkin üzerinde yapılan bir çalışmada, günde 100 gram inek kolostrumunun yanı sıra geleneksel ishal önleyici ilaçlarla birlikte alınmasının dışkı sıklığını yalnızca geleneksel ilaçlardan %21 daha fazla azalttığı tespit edildi (13).
Dahası, ineklere belirli enfeksiyonlara karşı savaşabilen antikorlarda yüksek kolostrum üretmeleri için belirli bakteri suşlarına karşı bağışıklamalar verilebilir (14).
Bu tür sığır kolostrumu, hiperimmün olarak kabul edilir ve Escherichia coli (E. coli) ve Shigella dysenteriae bakterilerinin (14, 15, 16) neden olduğu gibi insanlarda belirli enfeksiyonları tedavi etmenin etkili bir yolu olabilir.
Örneğin, çalışmalar hiperimmün kolostrumun, tipik olarak E. coli bakterilerinin neden olduğu, gezgin ishali olarak bilinen bir tür ishali önleyebileceğini göstermektedir.
30 sağlıklı erişkin üzerinde yapılan bir çalışmada, günlük 1.200 mg hiperimmün sığır kolostrum dozu almış olanların, E. coli bakterileriyle savaşan antikorlar içerenlerin, gezginlerin ishali olma ihtimalinin, plasebo alanlara göre %90 daha az olduğu bulundu (17).
Gut Hastalığını İyileştirebilir
İnek kolostrumu bağırsaklarınızı güçlendirebilir ve sindirim sistemindeki enfeksiyonlarla savaşabilir.
Hem hayvan hem de insan çalışmaları, inek kolostrumunun bağırsak hücrelerinin büyümesini uyarabildiğini, bağırsak duvarını güçlendirdiğini ve bağırsaktan parçacıkların vücudunuzun geri kalanına sızmasına neden olan bir durum olan bağırsak geçirgenliğini önleyebileceğini göstermektedir (18, 19, 20).
Bu faydalı etkiler, laktoferrin ve içerdiği büyüme faktörlerinden kaynaklanmaktadır (21, 22).
Ağır egzersiz nedeniyle bağırsak geçirgenliğine duyarlı olan 12 sporcudan biri, günde 20 gram sığır kolostrumunun alınmasının, plasebo alanların yaşadığı bağırsak geçirgenliği artışının% 80’ini önlediğini ortaya koymuştur (19).
Kolostrum lavmanlarının, kolonun iç astarının iltihaplanması ile karakterize bir durum olan kolit tedavisinde yardımcı olabileceği gözlemlenmiştir.
Geleneksel ilaç kullanan kolitli 14 erişkinde yapılan bir çalışmada, düzenli ilaçlara ek olarak inek kolostrum lavmanlarının alınmasının semptomları sadece ilaçtan daha fazla azalttığı tespit edildi (23).
İnek kolostrumunun kolit semptomlarını azaltma potansiyeli, hayvan çalışmaları ile desteklenmektedir. Bununla birlikte, insanlarda daha kapsamlı bir araştırmaya ihtiyaç vardır (24, 25).
Özet
Hem insan hem de hayvan çalışmaları, inek kolostrumunun bağışıklık sistemini geliştirebileceğini, enfeksiyonlarla savaşabileceğini ve bağırsak sağlığına fayda sağlayabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, bu takviyenin insan sağlığı üzerindeki etkilerini daha iyi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Kolostrum Sütü sarılığı önler mi?
Kolostrum sütünün bir çok faydası vardır. Yeni doğan sarılığı da bunlardan birisidir.
Karın rahatsızlıklarına karşı korumanın yanı sıra, kolostrum, yeni doğan kakalarınızı sık sık yapan bir müshil gibi davranır. Bu, rahimdeyken, koyu, yapışkan dışkılar şeklinde yutduğu her şeyin bağırsaklarını boşaltmaya yardımcı olur.
Sık sık kaka yapma, bebeğin yeni doğan sarılık riskini de azaltır. Bebeğiniz, vücudunun çevresine oksijen alan yüksek seviyelerde kırmızı kan hücreleri ile doğar. Bu hücreler parçalandığında, karaciğeri onları işlemeye yardımcı olur ve bilirubin adlı bir yan ürün yaratır.
Bebeğinizin karaciğeri bilirubini işlemek için yeterince gelişmemişse, sisteminde birikir ve sarılık yaratır. Kolostrumun müshil özellikleri bebeğinizin kakaındaki bilirubini temizlemesine yardımcı olur.
Kolostrum Sütü Potansiyel Dezavantajları
Sınırlı insan araştırmasına dayanarak, inek kolostrumu çoğu insan için genellikle güvenli görünür – bazı olumsuz yönleri olsa da.
Birincisi, inek kolostrum takviyeleri ve tozları 16 ons (450 gram) başına 50 ile 100 $ arasında değişmektedir. Tipik bir dozaj günde yarım çay kaşığıdır (1,5 gram).
Süte alerjisi olan insanlar inek kolostrumunu tüketmemelidir. Ürünler soya gibi diğer genel alerjenleri içerebilen katkı maddeleri ile de yapılabilir.
İneklerin nasıl büyüdüğüne bağlı olarak, inek kolostrumu da antibiyotik, böcek ilacı veya sentetik hormonlar içerebilir. Ancak, nihai ürünün bu bileşiklere sahip olmadığından emin olmak için test edilmiş kolostrum takviyeleri satın alabilirsiniz.
Ayrıca, bu takviyelerin hamile veya emziren kadınlar için güvenli olup olmadığı bilinmemektedir.
Ayrıca, bazı insanlar, inek kolostrumunun nasıl elde edildiğinin etiği ve ihtiyaç duyan buzağılardan alınıp alınmadığı konusunda endişe duyabilir.
Son olarak, inek kolostrumu ile gıda güvenliği sorunları olabilir. Bir çalışmada, 55 sığır kolostrumu örneğinden 8’i potansiyel olarak zararlı bir bakteri olan Salmonella izlerini içermekteydi (26).
Yine de, inek kolostrumu uygun şekilde pastörize edilirse, Salmonella ve diğer zararlı bakteriler endişelenmemelidir.
Her zaman kolostrum takviyeleri saygın bir kaynaktan satın alın ve satın alma ve işleme ile ilgili özel soruların yanıtları için üreticiyle iletişim kurun.
Özet
İnek kolostrum takviyeleri pahalı olabilir ve süt ve soya gibi ortak alerjenler içerebilir. İnek kolostrumunun kaynağı ve olası gıda güvenliği konularının etiği hakkında endişeler olabilir.
Kolostrum Sütünü nereden satın alabilirim?
Öncelikle sütü gelen her annenin ilk sütü kolostrumdur. Bu nedenle ilk sütünüzü bebeğiniz emmiyorsa bile sağın ve saklayın. Kolostrum ihtiyacınızı öncelikle kendi sütünüzden sağlayabilirsiniz.
Eğer sütünüz gelmemişse veya kendi sütünüzü saklamamışsanız, tandığınız bildiğiniz ve hasta olmadığına emin olduğunuz bir anneden rica edin. En iyi kolostrum insan kolostrumudur.
Ancak eğer bunlardan hiç biri mümkün değilse inek kolostrumu piyasada bulabilirsiniz. Bunun için de bildiğiniz ve önerilen bir marka veya satıcıdan tercih etmelisiniz.
Kolostrum Sütü Kısaca
İnek kolostrumu, doğumundan kısa bir süre sonra ineklerin memelerinden salınan sütlü bir sıvıdan yapılmış bir takviyedir.
Hastalıklarla savaşan bileşikler bakımından zengin olan, bağışıklığı artırabilir, ishale neden olabilecek enfeksiyonlarla savaşabilir ve bağırsak sağlığını iyileştirebilir. Yine de daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.
İnek kolostrumu çoğu insan için güvenli gibi görünmekle birlikte, bazıları nasıl elde edildiğinden ve nasıl işlendiğinden endişelenebilir. Aynı zamanda pahalı olabilir.
Bununla birlikte, belirli bir rahatsızlık, enfeksiyon veya bağırsak iltihabı varsa, inek kolostrumu yardımcı olabilir.
Kaynak: Healthline, What Is Colostrum? Nutrition, Benefits, and Downsides, 2019.
Referanslar:
- https://link.springer.com/article/10.1007/s13594-015-0258-x
- http://www.foodandnutritionjournal.org/volume1number1/colostrum-its-composition-benefits-as-a-nutraceutical-a-review/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0271531702003731
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10024582
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16936799
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2915836/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18952725
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16676703
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17095643
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11549415
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3825630/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21847071
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22161540
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4447838/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11853331
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23435084
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21526980
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5409709/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21148400
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11352778
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25082351
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10871554
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12390100
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6107273/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21525246
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18991543
- Mitra S, Rennie J. Neonatal jaundice: aetiology, diagnosis and treatment. Br J Hosp Med (Lond). 20172;78(12):699-704.
