Batı tipi beslenme alışkanlıklarının beyin üzerinde oluşturduğu olumsuz etkiler, bilişsel işlev bozuklukları ve nörodejeneratif hastalıklarla ilişkilendirilmektedir. Bu olumsuz etkilerin önüne geçebilmek için çeşitli stratejilerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, probiyotiklerin beyin fonksiyonunu bağırsak-beyin ekseni aracılığıyla etkilediği bilindiğinden, umut verici bir strateji olarak öne çıkmaktadır. Yapılan bir çalışmada, Limosilactobacillus reuteri DSM 17938 (L. reuteri) probiyotiğinin, yüksek yağ ve fruktoz içeren diyetin neden olduğu nöroenflamasyon, endoplazmik retikulum stres (ERS) ve otophajiyi önleyip önleyemeyeceği araştırılmıştır.
Yüksek yağ ve fruktoz içeren Batı tipi diyetin, beyin moleküler düzeyde değişiklikler, bilişsel işlev bozuklukları ve nörodejeneratif hastalıklara yol açtığı bilinmektedir. Bu nedenle, diyet kaynaklı beyin fizyolojisi bozulmalarını önleyen stratejilerin belirlenmesi zorunlu bir hale gelmiştir. L. reuteri probiyotiğinin bu anlamda umut verici bir çözüm olabileceği düşünülmektedir. Yapılan çalışmada, yüksek yağ ve fruktoz içeren diyetle beslenen sıçanlarda, L. reuteri’nin nöroenflamasyon, ERS ve otophajiyi önleyip önleyemediği incelenmiştir.
Mikrobiyota ve Enflamasyon
Batı tipi diyetin, sıçanlarda mikrobiyota yapısında değişikliğe neden olduğu, ancak L. reuteri’nin bu değişikliği veya kısa zincirli yağ asitlerinin plazma seviyelerini modüle etmediği gözlemlenmiştir. İlginç bir şekilde, pro-enflamatuar sinyal yolaklarının aktivasyonu, ERS ve otophaji artışı, Batı tipi diyetle beslenen sıçanların hipokampus bölgesinde tespit edilmiştir. Ancak, L. reuteri uygulaması sayesinde tüm bu beyin bölgesi değişikliklerinin önlendiği görülmüştür.
Hippokampal Değişiklikler
Çalışmada, Batı tipi diyetle beslenen sıçanların hipokampus bölgesinde artan NFkB fosforilasyonu, toll-like reseptör-4, tümör nekroz faktör-alfa, interlökin-6, GFAP ve Haptoglobin seviyeleri gözlenmiştir. Ayrıca, ERS ve otophaji aktivasyonunun da bu bölgede arttığı saptanmıştır. L. reuteri uygulaması, bu değişiklikleri önleyerek nöroprotektif bir rol üstlenmiştir.
Kullanıcı İçin Çıkarımlar
L. reuteri’nin Batı tipi diyet kaynaklı beyin bozukluklarını önlemedeki potansiyel faydaları:
- Metabolik endotoksemiyi düzenler.
- Sistemik enflamasyonu azaltır.
- Hipokampal nöroenflamasyonu önler.
- ERS ve otophaji aktivasyonunu azaltır.
Sonuç olarak, L. reuteri DSM17938 probiyotiği, metabolik sendrom kaynaklı beyin disfonksiyonları ve bilişsel gerilemeyi önlemede faydalı olabilir. Bu bulgular, probiyotiklerin beyin sağlığı üzerindeki potansiyel etkilerini anlamamıza katkı sağlar.
Orijinal Makale: Biofactors. 2024 May 27. doi: 10.1002/biof.2082. Online ahead of print. PMID: 38801155 | DOI: 10.1002/biof.2082
