Afrodizyak, cinsel içgüdü uyandıran, arzu uyandıran veya cinsel zevki veya performansı artıran bir maddedir.
Özellikle libido artırıcı etkileri için sayısız farmasötik ilaç mevcuttur ve pazarlanmaktadır.
Bununla birlikte, bazı kişiler genellikle daha güvenli oldukları ve daha az yan etkiye sahip oldukları için doğal alternatifleri tercih ederler.
Pek çok afrodizyak maddenin bilimsel kanıtların desteğine sahip olmadığını ve bazı doğal ürünlerin olumsuz etkileri olabileceğini belirtmekte fayda vardır. Bir ek denemeyi düşünüyorsanız, önce doktorunuzla konuşun.
1. Maca
Maca, çeşitli sağlık yararları olan tatlı bir kök sebzedir.
Güney Amerika’da insanlar onu doğurganlığı artırmak için yaygın olarak kullanırlar ve takma adı “Peru Viagrası”dır. Esas olarak orta Peru dağlarında yetişir ve brokoli, karnabahar ve lahana gibi turpgillerdendir.
Hayvan çalışmaları, maca tükettikten sonra kemirgenlerde libido ve erektil fonksiyonda artışlar bulmuştur. Diğer çalışmalar ise insanlarda da libidoyu artırabileceğini öne sürmektedir.
Başka bir çalışma, macanın belirli antidepresan ilaçların bir yan etkisi olarak yaygın şekilde ortaya çıkan libido kaybını azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Çoğu çalışmada 2-12 hafta boyunca günde 1.5-3.5 gram maca tüketen katılımcılar genellikle bu alımları iyi tolere ettiler ve birkaç yan etki yaşadılar. Bununla birlikte, güvenli dozajları ve uzun vadeli etkileri belirlemek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
2. Tribulus
Bindii olarak da bilinen Tribulus terrestris, kuru iklimlerde yetişen yıllık bir bitkidir.
Takviye üreticileri genellikle libidoyu artırabileceğini iddia etmektedir.
Çalışmalar, bazı hayvanlarda testosteron düzeylerini artırabileceğini öne sürmüştür, ancak bilim, insanlarda testosteron düzeylerini veya doğurganlığı artırabileceğini kanıtlamamıştır.
Sınırlı kanıtlar, erkeklerde ve kadınlarda cinsel işlevi ve arzuyu artırmaya yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.
3. Ginkgo biloba
Ginkgo biloba, en eski ağaç türlerinden biri olan Ginkgo biloba ağacından elde edilen bitkisel bir takviyedir.
Geleneksel Çin tıbbında bu bitkiyi, depresyon ve zayıf cinsel işlev de dahil olmak üzere birçok rahatsızlığı tedavi etmek için kullanılır.
Ginkgo bilobanın kan damarlarını gevşetmeye ve kan akışını artırmaya yardımcı olarak afrodizyak görevi gördüğü söylenir.
Bununla birlikte, çalışmalar karışık sonuçlar vermiştir. Örneğin 1998’de küçük bir çalışma, ginkgo bilobanın, antidepresan kullanımının katılımcıların yaklaşık %84’ünde neden olduğu libido kaybını azalttığını bildirmiştir. Hem erkek hem de kadın katılımcılar, kadın katılımcılarda etkileri daha güçlü görünse de, günlük 60-240 mg takviyeyi tükettikten sonra artan arzu, heyecan ve orgazm yeteneği yaşadıklarını söylemişlerdir.
Ginkgo biloba genellikle iyi tolere edilir, ancak kan inceltici olarak işlev görebilir. Bu nedenle, kan inceltici ilaçlar alıyorsanız, ginkgo biloba almadan önce sağlık uzmanınıza danışın.
4. Kırmızı ginseng
Ginseng, Çin tıbbında bir başka popüler bitkidir.
Kırmızı ginseng düşük libido ve cinsel işlev de dahil olmak üzere kadın ve erkeklerde çeşitli rahatsızlıkları tedavi etmek için yaygın olarak kullanılır.
Birkaç çalışma, kırmızı ginsengin erektil fonksiyonu iyileştirmede plasebodan daha etkili olduğunu gözlemlemiştir.
Ayrıca, başka bir çalışma, kırmızı ginsengin menopoz sırasında cinsel uyarılmayı iyileştirebileceğini bulmuştur.
Çoğu çalışmada, 4-12 hafta boyunca günde 1.8-3 gram kırmızı ginseng tüketen katılımcılar genellikle ginseng’i iyi tolere etmiştir, ancak kan inceltici ilaçları ve hormona duyarlı kanserlerin tedavisini etkileyebilir.
Bazı durumlarda, ginseng ayrıca baş ağrısına, kabızlığa veya küçük mide rahatsızlığına neden olabilir.
5. Çemen otu
Çemen otu, dünya çapında yetiştirilen yıllık bir bitkidir.
Tohumları en çok Güney Asya yemeklerinde kullanılır, ancak aynı zamanda Ayurveda tıbbında iltihap önleyici ve libido artırıcı bir tedavi olarak popülerdir. Bunun nedeni bu bitkinin, vücudun östrojen ve testosteron gibi seks hormonları yapmak için kullanabileceği bileşikler içermesidir.
Yapılan bir çalışmada, 6 hafta boyunca günde 600 mg çemen özü alan erkekler, artan cinsel uyarılma ve daha fazla orgazm yaşadıklarını bildirmiştir. Bununla birlikte, bu bitki, sonuçlara katkıda bulunabilecek 17 mg magnezyum, 15 mg çinko ve 5 mg piridoksin de içeriyordu. Çinko, erkek doğurganlığında kilit rol oynayan bir besindir.
Benzer şekilde, başka bir çalışma, düşük cinsel dürtü bildiren kadınlarda günlük 600 mg çemen özü dozunun etkilerini araştırdı. Çalışma, plasebo grubuna kıyasla 8 haftanın sonunda çemen otu grubunda cinsel istek ve uyarılmada önemli bir artış göstermiştir.
Çemen otu genellikle iyi tolere edilir, ancak kan inceltici ilaçlarla etkileşime girebilir ve hafif mide rahatsızlığına neden olabilir. Ayrıca seks hormonları üzerindeki etkisinden dolayı çemen, hormona duyarlı kanserlerin tedavisine de yardımcı olabilir.
6. Antep fıstığı
İnsanlar MÖ 6000’den beri fıstık tüketmektedir. Besin değeri çoktur ve protein, lif ve sağlıklı yağlar bakımından zengindir.
Antep fıstığı, kan basıncını düşürmeye yardımcı olmak, kiloyu yönetmek ve kalp hastalığı riskini azaltmak dahil olmak üzere çeşitli sağlık yararlarına sahip olabilir. Ayrıca erektil disfonksiyon semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilirler.
Küçük bir çalışmada, 3 hafta boyunca günde 3.5 ons (100 gram) fıstık tüketen erkeklerde penise kan akışında artış ve daha sıkı ereksiyonlar görülmüştür.
Uzmanlar, bu etkilerin antep fıstığının kan kolesterolünü iyileştirme ve vücutta daha iyi kan akışını teşvik etme yeteneğinden kaynaklanabileceğini öne sürdüler.
Ancak bu çalışmada, sonuçları yorumlamayı zorlaştıran bir plasebo grubu kullanılmamıştır. Güçlü sonuçlara varılmadan önce daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
7. Safran
Safran, Crocus sativus çiçeğinden elde edilen bir baharattır. Güneybatı Asya’ya özgüdür ve ağırlıkça en pahalı baharatlardan biridir.
Bu baharat genellikle depresyonu tedavi etmeye, stresi azaltmaya ve ruh halini iyileştirmeye yardımcı olmak için alternatif bir çare olarak kullanılır.
Dahası, safran, özellikle antidepresan kullanan kişilerde potansiyel afrodizyak özellikleri nedeniyle de popülerdir.
Bir çalışmada, 4 hafta boyunca günde 30 mg safran alan bir grup erkeğin, plasebo verilen erkeklere göre erektil fonksiyonda daha fazla iyileşme yaşadığını gözlemlenmiştir.
Kadınlarda yapılan başka bir çalışması, safran grubundakilerin, plasebo grubuna kıyasla daha yüksek düzeyde uyarılma ve artan kayganlaşma yaşadıklarını bildirmiştir.
Bilimsel Kanıtlarla Desteklenmeyen Afrodizyak Gıdalar
Diğer bazı yiyeceklerin afrodizyak özelliklere sahip olduğu lanse ediliyor, ancak bu iddiaları destekleyecek çok az bilimsel kanıt vardır.
İşte bazı popüler örnekler:
Çikolata: Kakaodaki bileşiklerin, özellikle kadınlarda afrodizyak etkisi olduğu sıklıkla lanse edilir. Bununla birlikte, çalışmalar bu inancı desteklemek için çok az kanıt sağlamaktadır.
İstiridyeler: Bir çalışma, sıçanlarda bazı libido artırıcı etkileri olabileceğini bildirse de, insanlarda istiridyelerin libido artırıcı özelliklerini destekleyen hiçbir çalışma yoktur.
Hayıt (Chasteberry): Araştırmalar, bu meyvenin hormon seviyelerini etkileyebileceğini ve kadınlarda adet öncesi sendromu (PMS) semptomlarını azaltabileceğini düşündürmektedir. Ancak, herhangi bir libido artırıcı fayda sağladığına dair bir kanıt yoktur.
Bal: Yüzyıllardır evliliklere romantizm getirmek için kullanıldığı iddia ediliyor. “Deli bal” adı verilen bir çeşit, cinsel uyarıcı olarak bile pazarlanmaktadır. Ancak hiçbir çalışma bunu desteklememektedir ve tehlikeli toksinler içerebilir.
Epimedium: Azgın teke otu olarak da bilinir, geleneksel Çin tıbbında erektil disfonksiyon gibi rahatsızlıkları tedavi etmek için popülerdir. Hücre ve hayvan çalışmaları bu kullanım için bazı erken destek sağlar, ancak insan çalışmalarına ihtiyaç vardır.
Acı biber: Popüler inanışa göre, acı biberlere acılığını veren bileşik olan kapsaisin, dildeki sinir uçlarını uyarır ve cinsel dürtü artırıcı kimyasalların salınmasına neden olur. Ancak, hiçbir çalışma bu inancı desteklememektedir.
Alkol: Alkol, hem erkeklerin hem de kadınların rahatlamasına ve havasına girmesine yardımcı olarak afrodizyak görevi görebilir. Bununla birlikte, yüksek alkol alımı, uyarılmayı ve cinsel işlevi azaltabilir, bu nedenle ılımlılık anahtardır.
Burada listelenen takviyelerin genellikle cinsel isteği artırmaya yardımcı olduğu söylenir. Bununla birlikte, şu anda afrodizyak olarak kullanımlarını destekleyen sınırlı bilimsel kanıt bulunmaktadır.
Özet
Cinsel dürtüyü artırma söz konusu olduğunda, potansiyel afrodizyak özelliklere sahip yiyeceklerin listesi çok uzundur.
Bununla birlikte, bu sözde afrodizyakların yalnızca küçük bir kısmı aslında bilim tarafından desteklenmektedir.
Bilim destekli seçenekleri denemekle ilgileniyorsanız, küçük miktarlarla başlamak ve kişisel toleransınıza göre dozu artırmak isteyebilirsiniz.
Ayrıca, doğal afrodizyakların bazı ilaçlarla etkileşime girebileceğini unutmamak önemlidir. Şu anda ilaç alıyorsanız, bu yiyecekleri ve bitkileri denemeden önce sağlık uzmanınıza danışın.
