Metformin, en yaygın kullanılan oral glikoz düşürücü ilaçlardan biri olup, kullanıcıların yaklaşık %20’sinde gastrointestinal (GI) yan etkilere neden olmaktadır. Bu olumsuz etkiler, tedaviye uyumsuzluk veya tedavinin tamamen bırakılmasına yol açabilmektedir. Yapılan bir meta-analiz, metformin tedavisine sülfonilüreler, glitazonlar, DPP-IV inhibitörleri veya probiyotiklerin eklenmesinin GI yan etkiler üzerindeki etkisini belirlemeyi amaçlamıştır.
26 randomize kontrollü klinik çalışmadan elde edilen veriler, Cochrane Review Manager Software 5.4 kullanılarak analiz edilmiştir. Toplamda 41,048 hastayı kapsayan bu çalışmalar, PubMed, Cochrane Library ve Clinical Trials veritabanlarında bulunmuştur.
Metformin ve Diğer GLD’ler
Metformin, klinik uygulamalarda beklenildiği gibi, plaseboya kıyasla karın ağrısı, bulantı ve kusma riskini belirgin şekilde artırmaktadır. Diğer GLD’lerle karşılaştırıldığında ise, metformin kullanımı diyare ve karın ağrısı riskini artırırken, kusma ve şişkinlik riskini azaltmaktadır.
Metformin ve Probiyotiklerin Kombinasyonu
Metformin tedavisine diğer GLD’lerin eklenmesi, monoterapiye kıyasla bulantı ve kusma riskini artırırken, probiyotiklerin eklenmesi diyare, şişkinlik ve kabızlık riskini azaltmaktadır. Bu bulgular, probiyotiklerin metformin ile tedavi edilen tip 2 diyabet (T2DM) hastalarında bazı GI yan etkileri azaltabileceğini göstermektedir.
Pratik Çıkarımlar
• Metformin tedavisine probiyotik eklemek, diyare, şişkinlik ve kabızlık riskini azaltabilir.
• Diğer GLD’lerin eklenmesi, bulantı ve kusma riskini artırabilir.
• GI yan etkileri nedeniyle metformin tedavisini bırakmayı düşünen hastalar, probiyotik kullanımını göz önünde bulundurabilir.
Bu çalışma, metformin ile tedavi edilen T2DM hastalarında probiyotiklerin bazı GI yan etkilerini azaltabileceğini öne sürmektedir. Bu nedenle, metformin tedavisinin olumsuz GI etkilerini azaltmak için probiyotiklerin kullanımı önerilebilir.
Orijinal Makale: Pharmaceuticals (Basel). 2024 Jul 5;17(7):898. doi: 10.3390/ph17070898.
