Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Önleme (CDC) Merkezine göre oral seks yoluyla HIV bulaşma riski çok azdır. Ancak, HIV’li biri cinsel partnerinin ağzına boşalırsa bulaşma olasılığı mümkündür. Bu bulaşma ancak boşalmakta olan kişinin, kanda bulunan HIV miktarını ifade eden saptanabilir bir “viral yüke” sahip olması durumunda mümkündür. Bu nedenle oral seks yaparken ağza boşalınmaması, boşalınacaksa da eğer partnerinizden emin değilseniz bariyer yöntemlerinden prezervatif kullanmanız önerilir.
HIV için antiretroviral ilaçlar vücuttaki viral hücrelerin sayısını azaltır ve bu da sonunda saptanamayan bir viral yüke neden olabilir. Tespit edilemeyen viral yükü olan biri için, HIV’i herhangi bir cinsel aktivite yoluyla bulaştırma şansı genellikle çok düşüktür, sıfıra yakındır. Yani bir diğer ifade ile HIV tedavisini gerektiği gibi alan bir HIV`li partner ile seks yapıyorsanız, ağzınıza boşalsa bile HIV bulaşma riski düşüktür ancak yine de bariyer yöntemlerini kullanmakta fayda vardır.
Ayrıca, HIV’li birinin vajinal sıvısı, partnerinin kan dolaşımına ağzındaki kesikler veya yaralar yoluyla girerse, virüs oral seks sırasında bulaşabilir.
Oral seks nasıl yapılır hakkında detaylı bilgiye “Oral Seks Nedir, Nasıl Yapılır?” makalemizden ulaşabilirsiniz.
HIV Nasıl Bulaşır?
HIV kişiden kişiye aşağıdaki yollarla bulaşmamaktadır:
- tükürük
- hava
- Su
- ter
- gözyaşları
- ağız kapalı öpüşme
- haşarat
- Evcil Hayvanlar
- tuvaleti HIV’li biriyle paylaşmak
- yiyecek veya içecek paylaşmak
Virüs yalnızca aşağıdakilerle temas yoluyla bulaşabilir:
- kan
- meni
- pre-seminal sıvı
- rektal sıvılar
- vajinal sıvılar
- anne sütü
Bu sıvılar, kan dolaşımına hasarlı doku veya mukoza zarlarından veya ortak iğneler veya şırıngalar kullanılarak enjeksiyon yoluyla girebilir.
Mukoza zarlı vücudun bölümleri şunları içerir:
- rektum
- vajina
- penis
- ağız
HIV ayrıca ağzı açık öpüşme sırasında ağız yaralarından, ağızda veya çevresinde kesiklerden veya diş etlerinin kanamasından geçebilir. Bir kişinin yaraları, kesikleri veya diş etleri kanaması yoksa, öpmek güvenlidir .
En yaygın HIV bulaştırma yolu anal sekstir.
HIV hakkında daha fazla bilgiye
Oral Seks Türüne Göre HIV Riski
Oral seks sırasında, tespit edilebilir bir viral yükü olan biri, cinsel bir partnerin ağzına boşalırsa, HIV bulaşması mümkündür.
Bu nedenle, oral seks (ağızdan penise seks), HIV bulaşmasıyla sonuçlanması en muhtemel oral seks türüdür . Partnerin diş eti kanaması, ağız yaraları veya kesikleri varsa risk daha yüksektir.
Bununla birlikte, virüsün bu şekilde geçme şansı anal veya vajinal seks ile ilişkili risklerden önemli ölçüde daha düşüktür.
Cunnilingus (ağızdan vajinaya seks) sırasında HIV vajinal sıvı yoluyla geçebilir. Cunnilingus uygulayan kişinin ağızda kesikleri, ağız yaraları veya diş eti kanaması varsa, bu daha fazla risk taşır.
Risk Ne Zaman Daha Yüksektir?
HIV, enfeksiyonun erken aşamalarında başkalarına geçme olasılığı daha yüksektir .
Bulaşma riskini artıran bazı faktörler aşağıda sıralanmıştır:
- ağızda yaralar veya kesikler
- vajina veya penis içinde veya çevresinde yaralar
- diş eti kanaması veya diş eti hastalığı
- adet kanı ile temas
- cinsel yolla bulaşan başka herhangi bir enfeksiyonun varlığı
- boğaz enfeksiyonunun varlığı
- boğaz veya ağız iç yüzeyinde hasar
Risk Nasıl Azaltılır?
HIV‘in oral seks yoluyla başka bir kişiye geçme riski düşük olsa da, insanlar bunu daha da azaltmak için önlemler alabilirler.
Örneğin, HIV’li kişiler cinsel partnerlerinin ağzına boşalmaktan kaçınabilirler. Bunu prezervatif kullanarak veya boşalmadan önce penisi geri çekerek yapabilirler.
Diş barajı başka bir seçenektir. Bu, bir kişinin seks sırasında vajina, anüs veya ağız üzerine yerleştirdiği küçük bir lateks veya silikon tabakadır.
Diş ipi kullanmak veya fırçalamak diş etlerinin kanamasına neden olabilir, bu nedenle cinsel aktiviteden hemen önce bundan kaçınmak da yardımcı olabilir.
HIV taşımayan kişiler , bulaşmayı önlemek için aşağıdakiler dahil ek adımlar atabilirler :
- profilaksi ilacı almak
- tüm cinsel aktiviteler sırasında prezervatif veya diş barajlarını doğru kullanmak
- Vazelin veya bebek yağı gibi yağ bazlı yağlayıcılardan kaçınmak
- cinsel temastan sonraki birkaç gün içinde maruz kalma sonrası profilaksi almak
- düzenli cinsel sağlık kontrolleri yaptırmak
HIV’li kişiler, antiretroviral ilaçları tıpkı doktorlarının önerdiği şekilde almalıdır.
Erken Belirtiler
HIV’in erken aşamalarında insanlar aşağıdakileri yaşayabilir:
- ateş
- titreme
- gece terlemeleri
- yorgunluk
- kaşıntılı olmayan döküntüler
- ağrıyan kaslar
- boğaz ağrısı
- şişmiş bezler veya lenf düğümleri
- ağız yaraları
Bu belirtiler birkaç günden birkaç haftaya kadar sürebilir . HIV’in erken evrelerinde bazı kişilerin hiçbir belirti yaşamadıklarını belirtmek gerekmektedir.
HIV Ne Zaman ve Nasıl Test Edilir?
Bir kişi son 72 saat içinde HIV ile temas ettiğinden şüphelenirse, derhal HIV testi yaptırmalıdır. Bir doktor, toplum sağlığı merkezi veya hastane testi sağlayabilir.
Bir doktor, HIV’i önleyebilecek temas sonrası profilaksi ilaçları reçete edebilir. Bu ilaçlar % 100 etkili olmasa da mümkün olan en kısa sürede alınması riski azaltır. Bir kişinin 28 gün boyunca ilacı günde bir veya iki kez alması gerekebilir .
Bir HIV testi şöyle olabilir:
- Bir nükleik asit testi: Bu test, virüse maruz kaldıktan 10-33 gün sonra bir kan örneğinde HIV’in saptanmasını içerir .
- Antijen ve antikor kombinasyon testi: Bu test, virüse maruz kaldıktan 18–45 gün sonra kandaki HIV’i tespit edebilir .
- Antikor testi: Parmaktan alınan kan kullanılarak yapılan bu test, HIV’i maruziyetten 23-90 gün sonra tespit eder .
Özet
Oral seks yoluyla HIV bulaşma riski çok düşüktür, ancak ağızda vajinal sıvı veya ejakülat olması bulaşma riskini artırmaktadır.
Prezervatif ve diğer bariyer yöntemlerinin kullanılması, HIV’in oral seks yoluyla yayılmasını önlemeye yardımcı olacaktır.
Virüsle temas ettiğinden şüphelenen herkes hemen HIV testi yaptırmalıdır.
MedicalNewsToday, Can you get HIV through oral sex?, 2020
Referanslar
- Can HIV be transmitted through oral sex (fellatio and cunnilingus)? (2018).
- HIV basics. (2019).
- HIV FAQs. (n.d.).
- Oral sex. (2019).
- Oral sex and HIV risk. (2019).
- Preventing sexual transmission of HIV. (2018).
- Symptoms of HIV. (2019).
