Parmak Ağrısı Nedenleri
Parmak ağrısı eklem hareketliliğini etkileyebilir ve kişinin günlük aktivitelerini etkileyebilir.
Yaralanmalar
Parmağın yaralanması ağrıya sebep olabilir ve hareketleri sınırlandırabilir.
Ellerde ve parmaklarda yaralanmalar yaygındır. Bu özellikle spor yapanlar veya düzenli olarak ağır ekipman veya aletler kullananlar için geçerlidir.
Nedenler şunlardır:
- Düşme
- Darbeler
- Parmağını sıkmak
- Parmakları fazla uzatmak veya çok geriye doğru bükmek
Parmaklarda yaralanma ağrıya, şişmeye ve hareketliliğin azalmasına neden olabilir. Daha ciddi vakalarda, kişinin parmak kemiğini yerinden çıkarabilir veya kırabilir veya tendon veya bağa zarar verebilir.
Yaralanmalarda Tedavi Yöntemleri
Kişi genellikle küçük bir parmak yaralanmasını RICE (Rest, Ice, Compression, and Elevation -Dinlen, Buz Koy, Sar ve Yükselt) terapisi kullanarak tedavi edebilir:
Dinlenme: İyileşene kadar parmağınızı mümkün olduğunca hareket ettirmekten kaçının. Ayrıca, bir atel kullanmak parmağınızı sabit tutmaya yardımcı olabilir veya bir yanındaki parmağa bantlamak işe yarayabilir.
Buz: Yaralı parmağa günde birkaç kez 20 dakikaya kadar bir buz torbası tutun. Buz, ağrının ve şişliğin azalmasına yardımcı olabilir.
Sarma: Yaralı parmağınızı sarın, ancak damarları çok fazla sıkmamak için yumuşak bir sargı bezi veya bandaj tercih edin.
Asetaminofen, ibuprofen ve naproksen gibi ağrı kesici ilaçlar almak da ağrı ve şişliği azaltmaya yardımcı olabilir.
Kırık veya çıkık olduğundan şüpheleniyorsanız parmağınızı hareket ettirmekten kaçınmalı ve derhal tıbbi yardım almalısınız.
Doktorunuz kemiğin düzgün iyileşmesini sağlamak için parmağı hareketsiz konuma getirir, bu da başka komplikasyon riskini azaltır.
Tetik Parmak Hastalığı
Tetik parmak, doktorların stenoz tenosinovit dediği durumun diğer adıdır.
Parmağın tabanındaki tendon kılıfı iltihaplandığı zaman oluşabilir, bu durum kişi parmağını hareket ettirmeye çalıştığında parmağın kilitlenmesine veya ağrımasına neden olur.
Tetik parmak belirtileri:
- Parmağın dibinde ağrı ve şişlik
- Parmağın bükülmesi veya düzeltilmesi zorluğu
- Parmağınızı hareket ettirmeye çalışırken bir patlama veya takılma hissi
- Parmak sertliği
Tetik parmağının belirtileri, bir kişi uyandığında veya uzun süre kullanılmadığı zamanlarda daha kötü olabilir.
Doktorlar neyin tetik parmağa neden olduğunu tam olarak anlamamaktadır, ancak el yaralanmaları ve diyabet ve romatoid artrit gibi bazı rahatsızlıklar kişinin tetik parmak olma riskini arttırabiliyor.
Tetik Parmak Tedavi
Tetik parmağının tedavisi tipik olarak bir atel kullanılması gibi parmağın dinlenmesini ve hareketsiz durması ile yapılabilir. Doktor ayrıca parmağınızı germek için hafif egzersizler önerebilir, bu da sertliği azaltmaya ve hareketlerini iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Daha şiddetli belirtileri olan kişiler için, doktor ağrıyı ve iltihabı azaltmaya yardımcı olmak için steroid enjeksiyonlarını reçete edebilir. Diğer tedaviler başarısız olursa, tendon kılıfını serbest bırakmak için hastayı ameliyat etmek gerekebilir.
Karpal Tünel Sendromu
Karpal tünel sendromu, el bileğindeki karpal tünelden geçen medyan siniri (medyan sinir, insanlarda ve diğer hayvanlarda bulunan bir sinirdir. Kol ve bacakların üst kısımlarında bulunur) etkiler.
Sinir tünel içerisinde sıkışırsa veya şişerse el ve parmaklarda ağrı, karıncalanma ve uyuşmaya neden olabilir. Ağrı parmaklarda başlayabilir ve koldan yukarıya doğru yayabilir.
Belirtiler yavaş yavaş başlayabilir ve zamanla kötüleşebilir. Bazı insanlar eldeki zayıflığı yaşamaya başlayabilir ve nesneleri yakalamayı veya hassas hareketler yapmayı zorlaştırır.
Karpal Tünel Sendromu Tedavisi
Karpal tünel sendromu belirtileri sıklıkla ilerleyicidir, bu nedenle bir kişinin doktora görünmesi önemlidir.
Tedavi, kişinin semptomlarının ciddiyetine bağlıdır ve şunları içerebilir:
- Sarmak ya da atel takmak
- Belirtileri kötüleştiren herhangi bir faaliyetten kaçınmak ve günlük hayatınızda düzenlemeler gibi yaşam tarzı değişiklikleri yapmak
- Fizik tedavi
- İbuprofen ve naproksen gibi steroid olmayan antienflamatuar ilaçların alınması
- Steroid enjeksiyonu
Semptomlar düzelmezse, doktor medyan sinir üzerindeki baskıyı hafifletmek için ameliyat önerebilir.
Ganglion Kistleri
Ganglion kistleri ağrıya veya karıncalanmaya neden olabilir.
Ganglion kistleri, ellerin, örneğin parmakların dibindeki gibi, eklemlerin veya tendonların yakınında oluşabilecek sıvı dolu topaklardır. Bu topaklar boyut olarak değişebilir ve dokunuşta yumuşak ya da sert hissedebilir.
Ganglion kistleri genellikle zararsızdır, ancak bazı insanlarda ağrıya veya karıncalanmaya neden olabilirler.
Doktorlar şu anda ganglion kistlerine neyin neden olduğunu bilmiyor, ancak her yaşta insanda gelişebilir.
Gaglion Kisti Tedavisi
Ganglion kistleri kendiliğinden kaybolma eğilimindedir ve genel olarak kistler ağrıya neden oluyorsa veya parmağın hareketliliğini azaltıyorsa tedavi gereklidir.
Ganglion kistleri sorunlara neden oluyorsa, doktorunuz şunları tavsiye edebilir:
- Aspirasyon adı verilen bir prosedür ile kistin boşaltılması
- Cerrahi olarak kisti çıkarma
Enfeksiyonlar
Ellerde veya parmaklarda kesikler ve yaralar bazen enfeksiyonlara neden olabilir.
Parmak enfeksiyonu belirtileri şunlar olabilir:
- Kötüleşen acı
- Şişme
- Ciltte kızarma veya sıcaklık
- Kesik veya yaradan irin veya akıntı
- Ateş
Parmak Enfeksiyonu Tedavisi
Kesiklerin ve yaraların düzgün şekilde temizlenmesi ve sarılması enfeksiyonların önlenmesine yardımcı olabilir.
Parmağının enfekte olduğundan şüphelenilen kişiler doktora başvurmalıdır. Tedavi olmadan, enfeksiyonlar bazen deri iltihabı, apse oluşumu ve hatta sepsis gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Tedavi, enfeksiyonun türüne ve ciddiyetine bağlıdır. Doktor bakteriyel enfeksiyonu olan hasta için antibiyotik verebilir.
Osteoartrit (Kireçlenme)
Osteoartrit, en yaygın artrit şeklidir. Kemik uçlarını koruyan kıkırdak aşındığında meydana gelir. Osteoartrit herhangi bir eklemi etkileyebilir, ancak en sık parmakları ve elleri etkiler.
Parmaklarda, osteoartrit şunlara neden olabilir:
- Herhangi bir hareket ile daha da kötüleşebilecek ağrı
- Şişme
- Cilt kızarma ve hassasiyet
- Sertlik ve azaltılmış hareket açıklığı
Osteoartrit yavaş yavaş gelişme eğilimindedir ve zamanla kötüleşebilir. Yaşlı insanlar ve daha önce eklem yaralanmaları yaşayanlarda daha yaygındır.
Osteoartrit Tedavi
Osteoartrit semptomları olan kişiler teşhis konulması için doktora görünmelidir. Osteoartrit için bir tedavi olmasa da, tedavi semptomları hafifletmeye ve iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Osteoartrit için tedavi seçenekleri şunlardır:
- Düzenli egzersiz ve hareket
- Kilo yönetimi
- Fizik tedavi görüyor
- İbuprofen ve steroidler gibi antienflamatuar ilaçlar almak
- Ameliyat olmak
Romatoid Artrit
Romatoid artrit, bağışıklık sisteminin yanlış şekilde eklemlerin astarındaki sağlıklı dokuya saldırdığı kronik bir durumdur. Bu, ağrıya, şişmeye, deformiteye ve sertliğe neden olabilir.
Romatoid artrit genellikle bilekleri ve parmakları, özellikle parmakların orta eklemlerini etkiler, ancak vücudun diğer bölgelerinde de gelişebilir.
Romatoid artritin diğer semptomları şunlardır:
- Sıcağa veya dokunuşlara karşı hassas eklemler
- Parmaklarda bükülmeye yol açabilecek şekilsiz eklemler
- Parmaklarda uyuşma ve karıncalanma
- Yorgunluk ve enerji eksikliği
- Ateş
Romatoid artritin nedeni açık değildir, ancak kadınlarda erkeklerden daha sık görülür ve bazen ailelerde genetik olabilir.
Romatoid Artrit Tedavisi
Romatoid artrit belirtileri olan kişiler doktora görünmelidir. Bu durumun tedavisi yoktur, bu nedenle tedavinin amacı semptomları hafifletmek ve eklem hasarını önlemektir.
Romatoid artrit için tedavi seçenekleri arasında şunlar olabilir:
- Anti-enflamatuar ilaçlar alarak
- İmmünsüpresif ilaçlar alarak
- Fizik tedavi
- Yoga, masaj ve akupunktur gibi tamamlayıcı tedavileri denemek
- Ameliyat olmak
Dupuytren Kontraktürü
Dupuytren kontraktürü, elin avuç içindeki dokuların kalınlaşmasıdır.
Bu kalınlaşma, hareketi azaltabilir ve parmakların avuç içinde bükülmesine neden olabilecek nodüllerin ve kordonların oluşumuna yol açabilir.
Diğer semptomlar şunlardır:
- Parmaklarda veya avuç içi kullanımında rahatsızlık veya ağrı
- Topaklar ve avuç içi altındaki çukurlar
- Eli bir yüzeye düz yerleştirememek
- Elleri kullanmada zorluk
Dupuytren kontraktürünün neye neden olduğu belli değil, ancak çoğunlukla 40 yaş ve üzeri Avrupa kökenli erkeklerde görülür. Belirtiler zaman içinde giderek kötüleşmeye meyillidir.
Dupuytren Kontraktürü Tedavisi
Hafif semptomları olan kişiler için tedavi gerektirmeyebilir. Bununla birlikte, daha ciddi semptomlar için, doktor parmakları düzeltmek ve kordonları çıkarmak için ameliyat önerebilir.
Parmak Ağrısında Ne Zaman Doktora Görünmeli?
Kişi günlük aktivitelerini veya işini yapma kabiliyetini etkileyen herhangi bir ağrı için doktora görünmelidir. İnsanların şüpheli kırıklara, çıkıklara ve yara enfeksiyonlarına derhal tıbbi yardım almaları önemlidir.
Parmak ağrısı nedenini teşhis etmek için, doktor tipik olarak bir kişinin semptomlarını ve tıbbi geçmişini gözden geçirecek ve etkilenen parmağın fiziksel muayenesini yapacaktır.
Ayrıca, tanı konmasına yardımcı olmak için görüntüleme ve kan testleri yapabilirler.
Parmak Ağrısı İçin Evde Yapılabilecekler
Parmak ağrısı için kişisel bakım önlemleri şunları içerebilir:
- Etkilenen bölgeye bir seferde 20 dakika kadar bir buz torbası tatbik etmek
- Parmağı mümkün olduğunca dinlendirmek
- Ateli kullanarak veya sararak etkilenen parmağınızı korumak
- Şişmeyi azaltmak için parmağın kalbin seviyesinin üzerine çıkması
Parmak Ağrısı Özet
Parmak ağrısı genellikle küçük yaralanmaların sonucudur. İnsanlar evde parmak ağrısını, dinlenerek ve hareketsiz hale getirerek tedavi edebilirler.
Bununla birlikte, şiddetli, kötüleşen veya tekrarlayan ağrı, daha ciddi bir yaralanma veya altta yatan başka bir rahatsızlığın işareti olabilir.
Parmak ağrısının olası nedenleri arasında tendon koşulları, artrit, ganglion kistleri ve enfeksiyonlar bulunur.
Kişinin parmak ağrısı, günlük faaliyetlerini etkiliyorsa doktora görünmelidir.
Ayrıca, kırık, çıkık veya yara enfeksiyonundan şüpheleniyorlarsa derhal tıbbi yardım almalıdırlar.
Medical News Today, Causes and treatment of finger pain, 2019
Referanslar
Arthritis and diseases that affect the hand and wrist. (n.d.). https://www.arthritis.org/about-arthritis/where-it-hurts/wrist-hand-and-finger-pain/causes/hand-wrist-arthritis.php
Arthritis of the hand. (2013). https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/arthritis-of-the-hand/
Borchers, J. R., & Best, T. M. (2012). Common finger fractures and dislocations. https://www.aafp.org/afp/2012/0415/p805.html
Carpal tunnel syndrome. (2016). https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/carpal-tunnel-syndrome/
Causes of rheumatoid arthritis. (2017). https://www.niams.nih.gov/health-topics/rheumatoid-arthritis/advanced#tab-causes
Dupuytren’s contracture. (2015). http://www.assh.org/handcare/hand-arm-conditions/dupuytrens-contracture
Ganglion cyst of the wrist and hand. (2013). https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/ganglion-cyst-of-the-wrist-and-hand/
Mallet finger (baseball finger). (2015). https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/mallet-finger-baseball-finger/
Osteoarthritis treatment (n.d.). https://www.arthritis.org/about-arthritis/types/osteoarthritis/treatment.php
Symptoms of rheumatoid arthritis. (2017). https://www.niams.nih.gov/health-topics/rheumatoid-arthritis/advanced#tab-symptoms
Treatment of rheumatoid arthritis. (2017). https://www.niams.nih.gov/health-topics/rheumatoid-arthritis/advanced#tab-treatment
Trigger finger. (2018). https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases–conditions/trigger-finger
van Veenendaal, L. M., et al. (2014). A painful finger as first sign of a malignancy. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3962053/
