Probiyotik Nedir?
Ek takviyeler arasında probiyotikler oldukça popülerdir. Vücuttaki iyi bakterileri yenilerler.
İrritabl bağırsak sendromu, egzama ve soğuk algınlığı gibi durumlarda iyileştirici etkileri olabilir. Yetişkinlerin çoğu, olumsuz yan etkileri olmayan probiyotik takviyeleri kullanır, ancak bunlar çocuklar için de güvenli midir? İşte bilmeniz gerekenler:
Bakteriler kötü eleştirilere maruz kalır ama hepsi kötü değildir. Vücudunuzun sağlıklı kalabilmesi için bazı bakterilere ihtiyacı vardır. Bakteriler sindirime yardımcı olur, besinleri emer ve sizi hasta eden diğer mikroplarla savaşır.
Vücudunuzda, mikrobiyom olarak adlandırılan kendi mikrop topluluğuna sahipsiniz. Mikrobiyom iyi ve kötü bakterilerden, virüslerden ve mantarlardan oluşur. Vücudunuzun şu bölgelerinde yaşarlar:
- Cildinizde
- Bağırsaklarınızda
- Ürogenital kanalında
- Tükürüğünüzde
Mikrobiyomunuzdaki iyi ve kötü mikropların dengesi düştüğünde enfeksiyon ve hastalık oluşabilir. Örneğin, antibiyotik kullanımı enfeksiyona neden olan bakterileri öldürür. Fakat aynı zamanda kötü bakterileri kontrol altında tutan iyi bakterilerin bir kısmını da yok eder. Bu, diğer kötü organizmaların çoğalması ve devralması için kapıyı açık bırakır, bu da ikincil enfeksiyonlara neden olabilir. Sık görülen ikincil enfeksiyonlar arasında maya enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları ve bağırsak enfeksiyonları bulunur.
Probiyotikler, vücudunuzda doğal olarak bulunan canlı ve iyi bakteriler içerir. Bir tür bakteri veya çeşitli türlerin bir karışımı olabilirler.
Probiyotikler hakkında daha fazla içeriğe “Probiyotik” kategorimizden ulaşabilirsiniz.
Probiyotikler Çocuğunuzun Beslenme Düzenine Dahil Etmeli Mi?
Çocuklar rahimdeki mikrobiyomlarını ve erken çocukluk döneminde gelişirler. Sağlıksız bir mikrobiyomun birçok hastalıktan sorumlu olduğu düşünülmektedir. Probiyotikler, mikrobiyomun sağlıklı tutulmasında rol oynayabilir, ancak bunun nasıl olduğu belli değil.
Probiyotikler çocuklar için popüler bir doğal ilaçtır. 2012 Ulusal Sağlık Mülakat Anketi’ne göre, probiyotikler çocuklar tarafından en çok kullanılan 3. doğal üründür.
Çocuklarda probiyotik kullanımının yararlarını ve risklerini kanıtlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Bazı araştırmalar ise bu konuda oldukça cesaretlendirici:
Bir Amerikan Aile Hekimliği incelemesi, probiyotiklerin inflamatuar barsak hastalıklarının tedavisinde yardımcı olabileceğini buldu. Ayrıca gastroenteritin neden olduğu ishal süresini azaltabilirler. Hamile ve emziren annelere verildiğinde, probiyotikler bebeklerde egzama ve alerji gelişimini azaltabilir.
JAMA Pediatri’de yayınlanan bir araştırma, bebeklere yaşamın ilk üç ayında probiyotik vermenin kolik, kabızlık ve asit geri akışının önlenmesine yardımcı olabileceğini buldu.
2015 yılında yapılan bir araştırmada ise, çalışma katılımcılarında üst solunum yolu enfeksiyonlarının görülme sıklığını ve süresini azaltmada probiyotiklerin plasebodan daha iyi olduğu sonucuna varmıştır. Antibiyotik kullanımı ve soğuk algınlığı nedeniyle okul devamsızlığı da azaldı.
Çocuklarda probiyotik kullanımını destekleyen birçok anekdot kanıtı vardır. Ancak sağlık yararları suşa özgü olabilir. Bir duruma yardımcı olan bir zorlanma, diğerine karşı yararsız olabilir. Bu nedenle (ve araştırma yetersizliğinden dolayı), çocuğunuza probiyotik vermeniz gerekip gerekmediğine dair net bir cevap yoktur, özellikle de uzun süre.
Çocuklara probiyotik verilmesi risksiz değildir. Bağışıklık sistemi zayıf olan çocuklar enfeksiyon yaşayabilir. Diğerlerinde gaz ve şişkinlik olabilir. Probiyotikler, çok hasta bebeklerde ciddi yan etkilere neden olabilir. Çocuğunuza probiyotik destek vermeden önce çocuk doktorunuza danışın.
Takviyeler Mi? Probiyotik İçeren Yiyecekler Mi? Hangisi Daha İyi?
Probiyotikler, yoğurt ve kültürlü peynir gibi bazı yiyeceklere eklenir. Doğal olarak ayran, kefir ve lahana turşusu gibi fermente edilmiş yiyeceklerde bulunurlar. Pastörize edilmemiş sütten yapılan çiğ peynir başka bir kaynaktır.
Bazı uzmanlar çiğ sütün ve çiğ sütten yapılan ürünlerin sağlığa faydalarını destekler, ancak çocuklara verilmemelidir. Çiğ süt tehlikeli bakteri içerebilir. Hayatı tehdit edici hastalıklara neden olabilir.
Probiyotik takviyelerin veya yiyeceklerin daha iyi olup olmadığını merak ediyorsanız, cevap kesin değildir. Bütün yiyeceklerden besin almak genellikle en iyisidir. Fakat probiyotiği çocuğunuz sadece yiyeceklerden yeterince alamayabilir. Gıdalardaki probiyotikler üretim ve depolama işlemlerinde hayatta kalamazlar. Mutfağınızda bir laboratuvarın olmadığı sürece…
Aynısı probiyotik takviyeleri için de söylenebilir.Takviyeleri iyi düzenlenmiş içeriğe sahip değildir. Probiyotik takviyeleri satın aldığınızda, ürünün reklamı sebebiyle içerdiğini varsayarsınız. Gerçekte, satın aldığınızı düşündüğünüzü her zaman alamayabilirsiniz.
Probiyotik Kısaca
Probiyotikler, sağlıklı bebeklerde ve çocuklarda akut kabızlık, kolik ve asit reflü hafifletilmesinde yardımcı olabilir. Ayrıca, antibiyotik kullanan çocuklarda sekonder enfeksiyonların ve ishalin önlenmesine de yardımcı olabilirler. Probiyotikler, bazı çocuklarda egzama ve alerji önlemeye bile yardımcı olabilir.
Probiyotiklerin çocuklarınıza yardımcı olabileceğini düşünüyorsanız, doktorunuza şu soruları sorun:
- Probiyotiklerin çocuğunuz için yararları nelerdir?
- Yararlarını görmeden önce çocuğunuza ne kadar süre vermelisiniz?
- Belli bir süre içinde belirgin yararlar görmüyorsanız, çocuğunuz kullanmayı bırakmalı mı?
- Çocuğunuz hangi dozu kullanmalıdır?
- Hangi markayı tavsiye ediyorlar?
- Çocuğumun probiyotik kullanmamasının herhangi bir nedeni var mı?
Çocuklar üzerindeki uzun süreli probiyotik etkileri bilinmediğinden çocuklar, doktor tarafından önerilmedikçe, probiyotik takviyelerini önleyici ilaç olarak kullanmamalıdır.
Bunun yerine, mikrobiyomlarını sağlıklı tutmaya yardımcı olmak için çocuğunuzun beslenme düzenine yoğurt gibi probiyotik yiyecekler ekleyin. Seçtiğiniz yoğurdun “canlı ve aktif kültürlere” sahip olduğundan emin olmak için etiketi kontrol edin.
Çocuğunuz kendi başına bir yoğurt hayranı değilse, en sevdiğiniz sandviçle mayonez yerine yoğurtlu bir sos ile kullanmayı ya da fırında patates pişirmeyi deneyin.
Çoğu çocuk yoğurtlu tatlılarından hoşlanır. Yapmak için, pürüzsüz olana kadar, 1/2 su bardağı sade veya vanilyalı yoğurdu 1 su bardağı taze veya dondurulmuş meyvelerle karıştırın. Tatlandırmak için favori tatlandırıcınızı ekleyin.
Not: 1 yaşın altındaki çocuklara botulizm riski nedeniyle bal vermeyin.
Kaynak: Healthline, Are Probiotics Healthy for Children?, 2016.
Referanslar:
- Armstrong, C. (2011, April 1). AAP reports on use of probiotics and prebiotics in children. American Family Physician, 83(7), 849-852
aafp.org/afp/2011/0401/p849.html - Botulism. (2014, April 25)
cdc.gov/nczved/divisions/dfbmd/diseases/botulism/ - FAQ human microbiome. (n.d.)
academy.asm.org/images/stories/documents/ColloquiaDoc/Microbiome%20Infographic.pdf - Hao, Q., Dong, B. R., & Wu, T. (2015, February 3). Probiotics for preventing acute upper respiratory tract infections. Cochrane Database of Systematic Reviews, 2
onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD006895.pub3/abstract - Most used natural products. (2015, February 12)
nccih.nih.gov/research/statistics/NHIS/2012/natural-products/biotics#child-data - Probiotics: In depth. (2015, July)
nccih.nih.gov/health/probiotics/introduction.htm - Raw milk questions and answers. (2015, February 20)
cdc.gov/foodsafety/rawmilk/raw-milk-questions-and-answers.html - Sung, V., Collett, S., de Gooyer, T., Hiscock, H., Tang, M., & Wake, M. (2013, December). Probiotics to prevent or treat excessive infant crying: systematic review and analysis. JAMA Pediatrics, 167(12), 1150-7
