Probiyotikler, fermente gıdalar veya takviyelerle tüketilebilen canlı mikroorganizmalardır (1).
Birçok çalışma, sindirim sisteminizdeki bakterilerin dengesizliğinin genel sağlık ve hastalık ile bağlantılı olduğunu göstermektedir. Probiyotikler, bağırsak bakterilerinin sağlıklı bir dengesini sağlar ve geniş sağlık yararları sunarlar. Bunlar kilo kaybı, sindirim sağlığı, bağışıklık işlevi ve daha fazlasını içerir (2, 3).
1.Probiyotikler Sindirim Sisteminizdeki Dost Bakterileri Dengeler
Probiyotikler “iyi” bakterileri içerir. Bunlar tüketildiğinde sağlığa fayda sağlayan canlı mikroorganizmalardır (1). Bu faydaların, probiyotiklerin, bağırsak bakterilerinin doğal dengesini yeniden sağlama yeteneklerinden kaynaklandığı düşünülmektedir (4).
Dengesizlik, çok fazla kötü bakteri ve yeterince iyi bakteri bulunmadığı anlamına gelir. Hastalık, antibiyotikler, kötü beslenme, bazen de ilaçlardan dolayı dengesizlik olabilir. Sonuçlar arasında ise sindirim sorunları, alerjiler, ruh sağlığı sorunları, obezite ve daha fazlası sayılabilir (5).
2. Probiyotikler İshali Önlemek ve Tedavi Etmenize Yardımcı Olabilir
Probiyotikler diyareyi önlemek veya şiddetini azaltmak için yaygın olarak kullanılırlar. İshal antibiyotik alımı sonrası ortak bir yan etkidir. Antibiyotikler bağırsaktaki iyi ve kötü bakterilerin dengesini olumsuz etkilediği için ortaya çıkar (6).
Bazı çalışmalar probiyotik kullanımın antibiyotik ilişkili diyare riskini azalttığını göstermektedir (7, 8, 9). Bir çalışmada, araştırmacılar probiyotik almanın antibiyotik ilişkili ishali % 42 oranında azalttığını bulmuşlardır (10).
Probiyotikler ayrıca antibiyotiklerle ilişkili olmayan diğer diyare formlarına da yardımcı olabilir. 35 çalışmanın geniş bir derlemesinde, belirli probiyotik suşlarının, enfeksiyöz diyare süresini ortalama 25 saat azalttığını rapor etmiştir (11).
Probiyotikler, gezginlerin ishal riskini % 8 oranında azaltmıştır. Ayrıca diğer nedenlerden gelişen diyare riskini çocuklarda % 57, yetişkinlerde ise % 26 oranında azaltmıştır (12). Etkililik, alınan probiyotik tipine ve dozuna bağlı olarak değişir (13).
Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus casei ve Saccharomyces boulardii mayası gibi suşlar, ishal riskini azaltırlar (9, 12).
3. Probiyotik Takviyeler Bazı Ruh Sağlığı Durumlarını İyileştirir
Artan sayıda çalışma, bağırsak sağlığını ruh ve ruh sağlığına bağlamaktadır (14).
Hem hayvan hem de insan çalışmaları probiyotik takviyelerin bazı akıl sağlığı bozukluklarını iyileştirebileceğini bulmuştur (15).
Bifidobacterium ve Lactobacillus suşları ile 1–2 ay arasında tamamlanan 15 insan çalışması gözden geçirildiğinde; anksiyete, depresyon, otizm, obsesif kompulsif bozukluk (OKB) risklerinde azalma olduğu ve hafızanın arttırılabildiği bulunmuştur (15).
Bir çalışma 6 hafta boyunca 70 kimyasal işçiyi takip etti. Günde 100 gram probiyotik yoğurt tüketen veya günlük probiyotik kapsül kullanan kişiler genel sağlık, depresyon, anksiyete ve stres için yarar sağladılar (16).
Yirmi depresyon hastası üzerinde yapılan bir çalışmada da faydalar görüldü. 8 hafta boyunca probiyotik takviyeleri almak, probiyotik almayanlara kıyasla, depresyon seviyelerini ve C-reaktif proteini (inflamasyonun bir belirteci) ve insülin gibi hormonları azaltmıştır (17).
4. Bazı Probiyotik Suşlar Kalbin Sağlıklı Olmasına Yardımcı Olabilir
Probiyotikler LDL (“kötü”) kolesterol ve kan basıncını düşürerek kalbin sağlıklı kalmasına yardımcı olabilir. Bazı laktik asit üreten bakteriler, bağırsaktaki safrayı parçalayarak kolesterolü azaltabilir (18).
Çoğunlukla kolesterolün oluşturduğu doğal bir sıvı olan safra, sindirime yardımcı olur. Probiyotikler safraları parçalayarak, kolesterolun kan içine girmesini ve bağırsakta emilmelerini önleyebilir (19).
Konu ile ilgili 5 çalışma incelenmiş, 2-8 hafta boyunca probiyotik yoğurt tüketmenin, toplam kolesterolü % 4 ve LDL kolesterolü % 5 azalttığını bulmuştur (20).
Altı aydan fazla süren bir başka çalışma, total veya LDL kolesterolünde herhangi bir değişiklik tespit etmemiş ancak, araştırmacılar HDL (“iyi”) kolesterolde küçük bir artış bulmuşlardır (21).
Probiyotikler kan basıncını düşürebilir. 9 çalışmanın incelendiği bir yayında, probiyotik takviyelerin kan basıncını düşürdüğü bılunmuştur (22).
Kan basıncıyla ilgili herhangi bir fayda elde etmek için, takviyenin her gün, 8 hafta boyunca ve 10 milyon koloni oluşturan birimi (CFU) aşması gerekmektedir (22).
5. Probiyotikler, Bazı Alerjiler ve Egzamaların Şiddetini Azaltabilir
Bazı probiyotik suşlar, çocuklarda ve bebeklerde egzama şiddetini azaltabilir. Bir çalışmada, probiyotik takviyeli sütle beslenen bebeklerde, probiyotiksiz sütle beslenen bebeklere kıyasla, egzama semptomlarının düzeldiği gösterilmiştir (23).
Başka bir çalışma da hamilelik sırasında probiyotik kullanan kadınların çocuklarını takip etti. Bu çocuklarda yaşamının ilk iki yılında % 83 oranında daha düşük egzama gelişme riski bulunmuştur (24).
Bununla birlikte, probiyotikler ile azalmış egzama şiddeti arasındaki bağlantı hala zayıftır ve daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir (25, 26).
Bazı probiyotikler ayrıca süt veya mandıra alerjisi olan kişilerde inflamatuar yanıtları da azaltabilir. Ancak, kanıt zayıftır ve daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır (27).
HealthLine, 8 Health Benefits of Probiotics, 2016
Referanslar:
1- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24912386
2- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21229254
3-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24780623
4-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15481739
5- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22424233
6- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19018661
7-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26695080
8-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22570464
9-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22071814
10-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22570464
11- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21069673
12- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16728323
13- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18542041
14- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25862297
15- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27413138
16- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25879690
17- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26706022
18- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16517616
19- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22611376
20- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11114681
21- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12209372
22- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25047574
23- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11069570
24- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23083673
25- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18843705
26-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26044853
27- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10024217
