Çarşamba, Şubat 19, 2025

Bunlara da göz atın

İlgili içerikler

Rahim Ağzı Kanseri Taraması Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Rahim ağzı taraması erken evre rahim ağzı kanserini bulmayı ve tedavi etmeyi mümkün kılar. Doktorlar rahim ağzının hücrelerindeki değişiklikleri tespit etmek ve ilgili virüsleri belirlemek için iki ana test kullanırlar.

Rahim alt ucundaki dar kısımda rahim ağzı kanseri gelişir ve vajinanın üst kısmıyla birleşir. Doktorlar insan papilloma virüsünü (HPV) rahim ağzı kanserlerinin yaklaşık %99’unda bulur , ancak çoğu HPV vakası kanserli hale gelmez. HPV’ye sahip olmak rahim ağzı kanseri için en önemli risk faktörüdür.

Pap testi ve HPV testi, rahim ağzı kanseri taramasının ana bileşenleridir.

Ulusal Kanser Enstitüsü’ne göre, düzenli tarama rahim ağzı kanserine yakalanma veya ölme riskini %80 oranında azaltır.

Tarama Testleri Nelerdir?

Rahim ağzı kanseri taraması, HPV testi veya Pap testinin kullanılmasını içerebilir. Doktor aynı zamanda pelvisin fiziksel muayenesini de yapabilir.

  • Pap Smear Testi: Bir sağlık uzmanı, servikse erişebilmek için spekulum adını verdikleri bir araç kullanarak vajinayı genişletir. Daha sonra rahim ağzından bir hücre örneği toplarlar. Hücre örneğini mikroskop altında incelenmek üzere bir laboratuvara gönderirler. Laboratuvar teknisyenleri hücrelerin görünümüne bakarlar. Anormal görünüyorsa, rahim ağzı kanserinin prekanser olarak bilinen gelişimin erken aşamalarında olduğunun bir işareti olabilir. Erken tedavi, bu hücresel değişiklikleri düzeltebilir ve rahim ağzı kanserinin başlamasını önleyebilir.
  • HPV Testi: Bir doktor, rahim ağzı kanserine yol açabilecek birçok anormal hücresel değişikliğin arkasındaki virüsü tespit etmek için HPV testini kullanacaktır. Bununla birlikte, HPV DNA testi, uzmanların kansere bağlamadığı birkaç enfeksiyonu tanımlayabilir. Pozitif bir HPV testi, genellikle bir kişinin kanser geliştirmeye devam edeceği anlamına gelmez.

Tarama Kriterleri ve Tavsiyeler Nelerdir?

Amerikan Kanser Derneği, her yaştan kadında düzenli rahim ağzı kanseri taramaları için kılavuzlar sağlar:

  • 21-29 yaş: Bu yaşlar arasında bir kadın 3 yıllık aralıklarla Pap testi yaptırmalıdır. Bu aşamada HPV testi gerekli değildir. Bununla birlikte, sonuçlar anormal ise doktor, HPV testi ile bir Pap testini takip edebilir.
  • 30-65 yaş: Doktorlar bu yaştaki insanlar için aşağıdakileri önermektedir:
    • Her 5 yılda bir ortak test veya her iki testin bir kombinasyonu
    • Her 3 yılda bir Pap testi
  • 65 yaş üstü: Son 10 yılda düzenli tarama yaptıran ve baştan sona net sonuçlar alan kadınlar bu yaşta taramayı bırakabilir.

Bununla birlikte, son 20 yıl içinde yapılan bir test, ciddi bir prekanser belirtisi gösteriyorsa, tarama, bu prekanser bulgudan 20 yıl sonrasına kadar devam etmelidir.

Rahim ağzı kanseri riski yüksek olan kadınlar:

HPV aşısı olan kadınlar yine de rahim ağzı kanseri taramalarından geçmelidir.

Rahim ağzı kanseri riski yüksek olanlar daha sık test yaptırmalıdır. Bu, HIV veya daha önce organ nakli olanlar gibi, bağışıklık sistemi baskılanmış kadınları içerir. İnsanlar ayrıca doğumdan önce sentetik bir östrojen formu olan dietilstilbestrol’e (DES) maruz kalmışlarsa yüksek riske sahip olabilirler.

Rahim ve rahim ağzının alınmasını içeren total histerektomiden sonra artık tarama gerekli değildir. Bununla birlikte, bir doktor kanseri tedavi etmek için histerektomi yaptıysa, taramaya devam etmelidir.

Hali hazırda veya daha önce rahim ağzı kanseri veya prekanseri olan bir kişinin, HIV enfeksiyonu olanların yanı sıra kendi tarama ve tedavi planları olacaktır.

Yanlış pozitif sonuç sadece strese neden olmakla kalmaz, aynı zamanda uzun vadeli riskleri olabilecek gereksiz prosedürlere de yol açabilir. Bu nedenle doktorlar yıllık taramalar önermemektedir.

Sonuçlar Ne Anlama Geliyor?

Servikal tarama test sonuçları normal, belirsiz veya anormal olabilir.

  • Normal: Serviks hücrelerinde değişiklik olmamıştır.
  • Belirsiz: Hücreler anormal gibi görünüyor ve patolog prekanser olduğunu gösterebilecek değişiklikleri belirleyememiştir. Bu anormal hücreler HPV, enfeksiyon, hamilelik veya yaşam değişiklikleri ile ilgili olabilir.
  • Anormal: Laboratuar teknisyenleri servikal hücrelerde değişiklikler bulmuştur. Anormal hücreler her zaman kanseri göstermez. Doktor, değişikliklerin kansere dönüşüp dönüşmediğini görmek için genellikle daha fazla test isteyecektir.

Belirsiz bir sonuç olarak, hücre değişiklikleri meydana gelmiştir, ancak hücreler normale çok yakındır ve muhtemelen tedavi edilmeden çözülmeleri muhtemeldir. Doktor muhtemelen 6 ay içinde tekrar test isteyecektir.

Daha genç insanlar, genellikle tedavi olmaksızın düzelen düşük dereceli skuamöz intraepitelyal lezyonlara (LSIL) daha duyarlıdır.

Doktorların bazen ektropiyon olarak adlandırdıkları servikal erozyon da belirsiz bir sonuca yol açabilir. Servikal erozyon, altta yatan bezlerin hücrelerinin rahim ağzının yüzeyinde görülebilmesi anlamına gelir. Özellikle doğum kontrol hapı kullanan kişilerde, ergenlerde veya hamile olanlarda erozyon yaygındır. Cinsel ilişkiden sonra hafif kanamalar da olabilir. Çoğu erozyon vakası tedavi edilmeden düzelir.

Anormal Sonuçlardan Sonra Ne Yapılmalı?

Bir sağlık uzmanı rahim ağzında anormal hücreler bulursa, daha ileri testler önerebilir.

Anormal bir sonuç, patoloğun kişinin serviksinde değişiklikler tespit ettiği anlamına gelir. Bu sonuç kişinin mutlaka rahim ağzı kanseri olduğu anlamına gelmez. Çoğu durumda kanser yoktur.

Servikal hücrelerdeki anormal değişiklikler genellikle HPV’den kaynaklanır. Düşük dereceli değişiklikler önemsizken, yüksek dereceli değişiklikler daha ciddidir. Düşük dereceli değişikliklerin çoğu tedavi edilmeden çözülür.

Normalde “yüksek dereceli” veya ciddi anormalliklerin rahim ağzı kanserine dönüşmesi 3-7 yıl sürer. Daha ciddi değişiklikler gösteren hücreler, bir doktor onları çıkarmadıkça sonunda kanserli hale gelebilir. Erken müdahale, rahim ağzı kanserinin tedavisi için hayati önem taşır. Doktorların anormal Pap veya HPV test sonuçlarını doğrulamak için daha fazla test yapması gerekecektir.

Nadiren, test sonuçları servikal intraepitelyal neoplazinin (CIN) varlığını gösterebilir. Bu terim, taramanın kanser öncesi hücreler bulduğu anlamına gelir, ancak kişinin rahim ağzı kanseri olduğu anlamına gelmez.

Sonuçlar şunları gösterebilir:

  • CIN 1 (hafif hücre değişiklikleri): Serviksi örten deri kalınlığının üçte biri anormal hücrelere sahiptir.
  • CIN 2 (orta derecede hücre değişiklikleri): Serviksi örten deri kalınlığının üçte ikisinde anormal hücreler bulunur.
  • CIN 3 (şiddetli hücre değişiklikleri): Serviksi örten cildin tüm kalınlığında anormal hücreler bulunur.

Bir doktorun biyopsi talep ederek bu sonuçları doğrulaması gerekecektir.

Tarama Güvenliği ve Sonuçlar

Her iki standart servikal tarama testi de genellikle güvenilir ve etkili olmakla birlikte, belirsiz veya anormal sonuçlar, değişen hücrelerin varlığından ziyade muayenedeki bir sorunu yansıtabilir.

Bir kişi, “yetersiz” numune nedeniyle testi tekrarlamak zorunda kalabilir, bu da sonuçlarının yetersiz olduğu anlamına gelir.

Yetersiz örnek şunlardan dolayı olabilir:

  • Testte çok az hücre bulunması
  • Hücreleri gizleyen bir enfeksiyonun varlığı
  • Hücrelerin görüntülenmesini zorlaştıran âdet kanaması
  • Hücrelerin görünürlüğünü engelleyebilen serviks iltihabı

Rahim ağzı kanseri taraması yapmak isteyen bir kişi, önce rahim ağzındaki enfeksiyonları veya iltihabı temizlemek için önlemler almalıdır.

Tarama Testleri Hakkında Önemli Bilgiler

Rahim ağzı kanseri için tıbbi olarak önerilen testler Pap testi ve HPV testidir. Bu testler, hücrelerdeki değişiklikleri veya daha yüksek bir rahim ağzı kanseri riskini düşündüren HPV virüsünün varlığını gösterir.

Tarama genellikle oldukça etkilidir ve erken tedaviye izin verebilir. Ancak sonuçlar belirsiz olabilir ve daha fazla test yapılması gerekebilir.

21 yaşın üzerindeki kadınlar her 3 yılda bir Pap testi yaptırmalıdır.

Kaynak: Medicalnewstoday.com, What is cervical cancer screening?, 2020

Referanslar

  1. Rahim ağzı kanserine genel bakış. (nd). http://www.nccc-online.org/hpvcervical-cancer/cervical-cancer-overview/
  2. Rahim ağzı kanseri taraması. (2016). http://www.acog.org/Patients/FAQs/Cervical-Cancer-Screening
  3. Servikal Kanser Taraması (PDQ) – Sağlık Profesyonel Versiyonu. (2019). https://www.cancer.gov/types/cervical/hp/cervical-screening-pdq#_1
  4. Rahim ağzı kanseri istatistikleri. (2018). https://www.cdc.gov/cancer/cervical/statistics/
  5. Dietilstilbestrol (DES) ve kanser. (2011). https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/hormones/des-fact-sheet
  6. Ulusal Meme ve Rahim Ağzı Kanseri Erken Teşhis Programı (NBCCEDP). (2019). https://www.cdc.gov/cancer/nbccedp/
  7. Pap testleri. (2017). https://www.cdc.gov/nchs/fastats/pap-tests.htm
  8. Rahim ağzı kanseri taraması: ABD Önleyici Görev Gücü öneri beyanı. (2018).  https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2697704
  9. Amerikan Kanser Derneği rahim ağzı kanserinin önlenmesi ve erken teşhisi için yönergeler. (2018). https://www.cancer.org/cancer/cervical-cancer/prevention-and-early-detection/cervical-cancer-screening-guidelines.html
  10. Rahim ağzı kanseri tarama testi sonuçlarım ne anlama geliyor? (2018). https://www.cdc.gov/cancer/cervical/basic_info/test-results.htm
  11. Tarama hakkında ne bilmeliyim? (2017). https://www.cdc.gov/cancer/cervical/basic_info/test-results.htm

Popüler Gönderiler