İster spor maçı seyredin, ister olgun meyve toplayın, ister çocuklarınızla bir sanat projesi yapın, renkler günlük hayatımızda önemli bir yer tutar. Ancak erkeklerin yüzde 8’i ve kadınların yüzde 0,5’i kırmızı-yeşil renk körlüğü yaşamaktadır.
Renk körlüğü, genetik mutasyonlardan veya gözün arkasındaki hücrelere verilen hasardan kaynaklanır. Bu hücreler renkleri görmemizden sorumludur.
Renk körü olan çoğu kişi, insan gözünün ayırt edebileceği üç renkten birini göremez: mavi, yeşil ve kırmızı.
Aslında, hiçbir insan belirli bir rengi aynı şekilde algılamaz. Bunun nedeni, renkli görmenin fotoreseptörler, optik sinir ve beyin arasında karmaşık bir etkileşim olmasıdır.
Optik Renk Yanılsaması
Görebildiğimiz ışık bir tür elektromanyetik radyasyondur. İnsan gözü, mavi olan 420 nanometreden kırmızı olan 680 nanometreye kadar değişen ışık dalgalarını görme yeteneğine sahiptir.
Renk görmeden sorumlu hücrelere koni hücreleri denir ve gözün arkasında, retinada bulunur. Her koni hücresinin mavi, yeşil veya kırmızı ışığı alabilen bir tür renkli fotoreseptörü vardır.
Işık göze girdiğinde, koni hücrelerindeki fotoreseptörler uyarılır ve optik sinir yoluyla beyne mesajlar iletir. Üç fotoreseptörden gelen girdilerin kombinasyonu, karmaşık renkleri görmemizi sağlar.
Renk eksikliği çoğunlukla erkekleri etkiler çünkü yeşil ve kırmızı fotoreseptörlerden sorumlu olanlar genler X kromozomunda bulunur.
Bu genlerden birinin mutasyona uğramış bir kopyasını miras alan bir adam, bu nedenle, erkeklerde sadece bir X kromozomu olduğu için renk körü olacaktır. Ancak kadınlarda bu kromozomun iki kopyası vardır ve mutasyona uğramamış bir fotoreseptör geni kalıtım yoluyla alma şansı daha sonra artar.
Renk körlüğü ırka göre de değişir. Okul öncesi çocuklar üzerinde yapılan bir nüfus araştırması, renk körlüğü oranlarının Hispanik olmayan erkekler arasında en yüksek ve siyah erkekler arasında en düşük olduğunu belirledi.
Kırmızı-yeşil renk körlüğü, Kuzey Avrupa mirasına sahip 12 erkekten 1’ini etkiler. Bu grup, kırmızı fotoreseptör geninde (protanopiye neden olan) veya yeşil olanda (döteranopiye neden olan) herhangi bir mutasyona sahip olanları içerir.
Mavi-sarı renk körlüğü veya tritanopia nadirdir ve hem erkekleri hem de kadınları eşit olarak etkiler. Tam renk körlüğü çok nadir görülür ve bunu yaşayanlar genellikle renk görme eksikliğine ek olarak görmelerinde başka sorunlar yaşarlar.
Renk körlüğünün tedavisi yoktur, ancak deneysel gen tedavisinin hayvan modellerinde işe yaradığı gösterilmiştir.
Bazıları için olgun meyveleri toplamaya çalışmak veya bir kıyafete uygun renkleri seçmek, diğerlerinden daha önemli olabilir. Yine de renk körü bireyler hayatlarında gerçek zorluklarla karşılaşabilirler.
Çocuklar okullarının etrafındaki renkli tabelaları takip etmekte zorlanabilirler. Spor yapanlar için takım arkadaşlarını rakiplerden ayırt etmek zor olabilir.
Benzer şekilde yetişkinler de profesyonel yaşamlarında sıklıkla grafik ve çizelge gibi renk kodlu verilerle karşılaşırlar. Demiryollarındaki sürücüler ve güvenlik personeli gibi bazı işler, renk körü bireyleri hariç tutar. Bazıları için bu, hayallerindeki mesleği alamamak anlamına gelebilir.
Brighton’dan Matt Earwaker, kırmızı-yeşil renk körüdür. Bize arkadaşlarına verdiği pratik tavsiyeyi anlattı: “Bana şeylerin ne renk olduğunu sormayı bırakın.”. “Sahip olduğum tek gerçek sorun, masa oyunlarında benzer renklerle, bu yüzden beyaz gibi açıkça farklı renkleri kullanmama izin verin.” diye ekledi.
Renk körü olan birini tanıyor olma ihtimaliniz yüksektir. Kırmızılardan ve yeşillerden uzak durmak başlamak için iyi bir yerdir, ancak kırmızı veya yeşil öğeler içeren herhangi bir renk kafa karıştırıcı olabilir. Daha da iyisi, bir tahta oyununda kalemlerin, veri tablolarının veya oyuncuların rengini seçmelerine izin verin ve bir dahaki sefere hatırlayın.
Ayrıca ne yaparsanız yapın, onlardan size eşyaların ne renk olduğunu söylemelerini istemeyin!
