Perşembe, Şubat 13, 2025

Bunlara da göz atın

İlgili içerikler

Stres Kardiyomiyopatisi Nedir?

Stres kardiyomiyopatisi, şiddetli duygusal veya fiziksel stresin kalp kaslarının hızlı ve bazen ciddi şekilde zayıflamasına neden olduğu bir durumdur. Bu duruma neden olan duygusal stres faktörleri keder, korku veya sürpriz olabilirken, stres kardiyomiyopatisine yol açabilecek fiziksel stres faktörleri arasında astım veya bir kazadan kaynaklanan ağrı yer alır.

Stres kardiyomiyopatisi aynı zamanda “kırık kalp sendromu” veya takotsubo kardiyomiyopatisi olarak da bilinir. Komplikasyonlar oluşabilse de bu durumdaki kişiler genellikle birkaç hafta içinde tamamen iyileşirler. Ayrıca diğer kalp rahatsızlıklarının aksine kalbe kalıcı bir zarar vermez. Her yaşta ortaya çıkabilir ancak erkeklerden çok kadınları etkilediği gözlemlenmiştir. Nadir görülen bir kardiyomiyopati şeklidir. Amerikan Kardiyoloji Koleji’ne göre, Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl her 100.000 kalp rahatsızlığında 15 ila 30 vaka ortaya çıkıyor. Bununla birlikte, daha hafif formların bildirilme veya tıbbi tedavi görme olasılığı daha düşük olduğundan, bu sayı daha yüksek olabilir.

Stres Kardiyomiyopatisi Belirtileri Nelerdir?

Stres kardiyomiyopatisinin en yaygın semptomları kalp krizi semptomlarına çok benzer ve aniden ortaya çıkabilir. Kalp hücrelerini öldüren kalp krizinden farklı olarak, bu kardiyomiyopati şekli kalp hücrelerini geçici olarak sersemletir. Bu durum, bir kalp krizinin ardından iyileşme penceresinden daha hızlı iyileşme sağlar. Yaygın semptomlar şunları içerir:

  • nefes darlığı
  • göğüs ağrısı
  • mide bulantısı
  • kusma
  • tükenmişlik
  • düşük kan basıncı
  • baş dönmesi
  • düzensiz kalp atışları
  • kardiyojenik şok

Stres Kardiyomiyopatisi Nasıl Teşhis Edilir?

Teşhis edildiğinde stres kardiyomiyopatisi, ortak semptomları nedeniyle kalp krizi ile karıştırılabilir. Bazı durumlarda, bir elektrokardiyogram (EKG), kalp krizi geçirmiş bir kişinin kalbinde olduğu gibi, stres kardiyomiyopatisi olan bir kişinin kalbinde de benzer anormallikler gösterebilir. Çoğu durumda durum ölümcül değildir ve buna yakalanan kişilerin tamamen iyileşmesi için yalnızca yeterli dinlenmeye ve desteğe ihtiyacı vardır. Ancak nadir durumlarda kalp yetmezliği veya düşük tansiyon gibi komplikasyonlara neden olabilir. Doğru bir teşhis yapıldığından emin olmak için, bir tıp uzmanı aşağıdakilere dikkat edecektir:

  • Koroner arterlerde tıkanıklık olduğuna dair bir kanıt olmaması
  • Sol karıncık kaslarında anormal bir hareket veya balonlaşma olması
  • Kardiyak biyobelirteçlerde hafif bir artış olması
  • Durum gelişmeden kısa bir süre önce duygusal veya fiziksel bir tetikleyici veya her ikisinin bir kombinasyonu meydana gelmesi
  • İstatistiklerin, postmenopozal kadınların durumu geliştirme riskinin yüksek olduğunu göstermesi

Stres kardiyomiyopatisi her zaman stresli bir olaydan kaynaklanmaz. Durumun bazı vakalarında tanımlanabilir tetikleyiciler yoktur.

Stres Kardiyomiyopatisi Nedenleri Nelerdir?

Stres kardiyomiyopatisinin kesin nedeni bilinmemektedir. Araştırmalar, adrenalin gibi stres hormonlarındaki ani artışın kalp kaslarını sersemletebildiğini gösteriyor. Bu, kalp kaslarının hücrelerinde değişikliklere neden olur ve sol ventrikülün balonlaşmasına ve şekil değiştirmesine neden olarak kalbin düzgün çalışmasını engeller.

“Takotsubo” kelimesi bir Japon ahtapot tuzağından türetilmiştir. Bu meydana geldiğinde sol ventrikülün şekli tuzağınkine benzer. Bu nedenle durum takotsubo kardiyomiyopati veya takotsubo sendromu olarak da bilinir. Stres kardiyomiyopatisi genellikle duygusal veya fiziksel stres etkenlerinden kaynaklanır. Stres kardiyomiyopatisine yol açabilecek duygusal stres faktörleri şunları içerir:

  • sevilen birinin ölümü
  • iş kaybı
  • sürpriz parti gibi ani bir sürpriz
  • finansal kayıp
  • saldırı
  • doğal afet

Bir hastalık veya ameliyat olmak gibi fiziksel stres faktörleri de durumun önde gelen nedenlerindendir. Bazıları şunları içerir:

  • kan basıncında ani düşüş
  • ciddi bir kaza
  • kritik bir hastalık
  • şiddetli ağrı yaşamak
  • ameliyat

Stres Kardiyomiyopatisi Türleri Nelerdir?

Stres kardiyomiyopatisi birincil ve ikincil olmak üzere iki alt tipe ayrılabilir:

Birincil Stres Kardiyomiyopatisi: Birincil stres kardiyomiyopatisi olan bir kişi halihazırda sağlık gözetimi altında değildir ve tipik olarak aspirin gibi pıhtılaşmayı önleyici maddelerle tedavi edilebilir.

İkincil Stres Kardiyomiyopatisi: Durumun ikincil formuna sahip bir kişi, genellikle hipotansiyon veya akut pulmoner ödem gibi başka bir durumun sonucu olarak zaten sağlık gözetimi altında olacaktır. Bu genellikle stres kardiyomiyopatisinin teşhisini zorlaştırır.

Kimler Risk Altındadır?

Stres kardiyomiyopatisi kadınlarda erkeklere göre dokuz kat daha fazla görülür. Yaş ayrıca, durumu geliştirme riski altında olanların belirlenmesinde büyük rol oynar. Daha genç yaşlarda da ortaya çıkabilmesine rağmen, 50 yaşın üzerindeki kişilerin en fazla risk altında olduğu düşünülmektedir. Menopoz sonrası kadınların, özellikle ani ve şiddetli duygusal stres yaşadıktan kısa bir süre sonra bu durumu geliştirme riskinin daha yüksek olduğu düşünülmektedir. Sizi hastalık riskine sokabilecek bazı durumlar şunları içerir:

Diyabet: Araştırmalar, tip 2 diyabet olarak da bilinen diabetes mellitus hastalarının %10 ila 15’inde stres kardiyomiyopatisi geliştiğini göstermektedir.

Astım: Bir astım krizi başka bir olası tetikleyicidir. Entübasyon gibi ciddi bir tıbbi müdahale yapıldıktan sonra durum ortaya çıkabilir.

Esrar kullanım bozukluğu: Esrar kullanım bozukluğu ile uğraşanlar, durumu geliştirme riski altındadır.

Stres Kardiyomiyopatisi Nasıl Tedavi Edilir?

Stres kardiyomiyopatisi ile uğraşan insanlar, kalplerinde uzun vadeli hasar görmezler. Bu durumdan kurtulmak genellikle birkaç günden haftalara kadar sürer. Bu durumun tedavisi kişiden kişiye değişir ve tipik olarak kişinin semptomlarının şiddetine bağlıdır. Belirtileri daha şiddetli olan hastalara beta-blokerler ve ACE inhibitörleri gibi ilaçlar verilebilir.

Tekrar oluşmasını önlemek için uzun vadeli bir tedavi planı olarak alfa ve beta blokerlerin bir kombinasyonu da reçete edilebilir. Alfa ve beta blokerler, stres hormonlarının kalp üzerindeki etkilerini azaltmaya yardımcı olur. Tamamen iyileştikten sonra bile durumun yeniden ortaya çıkması mümkündür. Durum bazı durumlarda yaşamı tehdit edici olabilir. Kalp kaslarının zayıflaması, kalp yetmezliği ve düşük tansiyon gibi diğer komplikasyonlara neden olabilir.

Stres Kardiyomiyopatisi Yönetimi Nasıl Olmalıdır?

Stres kardiyomiyopatisi geri dönüşümlü bir durumdur. Bu, birçok insan için çok az veya hiç tıbbi müdahale olmaksızın birkaç hafta içinde kalbinizin normale döneceği anlamına gelir. Strese neden olan şeyleri tanımak ve onları yönetmek önemlidir. Tam bir iyileşme sağlanana kadar stresli tetikleyicileri de en aza indirmelisiniz. Durumu olan kişilerin %10 ila 15’i tekrar geliştirir. Stresi yönetmek, yalnızca durumla baş etmenin harika bir yolu değil, aynı zamanda genel sağlığınız için de iyidir:

  • Dengeli beslenin.
  • Düzenli egzersiz yapın.
  • Kontrolünüzde olan stres tetikleyicilerinden kurtulun.
  • Bazı şeyleri tabağınızdan çıkarın.
  • Duygularınız hakkında konuşun.

Kaynak

Verywell Mind, What Is Stress Cardiomyopathy?, 2020

Ramaraj R. Stress cardiomyopathy: aetiology and management. 2007.

Stress cardiomyopathy diagnosis and treatment. American College of Cardiology.

Zidwick V. Stress cardiomyopathy symptoms | heart and vascular institute.

Popüler Gönderiler