Subkondral skleroz, kemiğin kıkırdak yüzeyinin hemen altında sertleşmesidir. Osteoartritin ileri evrelerinde ortaya çıkar. Subkondral skleroz, dizler ve kalçalar gibi yük taşıyan eklemlerde bulunan kemiklerde yaygındır. El, ayak veya omurga dahil olmak üzere diğer eklemler etkilenebilir. Subkondral sklerozunuz olduğunda, kıkırdak tabakasının hemen altındaki alan kollajen ile dolar ve sağlıklı kemikten daha yoğun hale gelir. Bu kemikler, bir zamanlar sanıldığı gibi daha sert veya sert değildir.
Hem subkondral skleroz hem de osteoartritin nedenleri henüz net değil. Bir koşulun diğerine neden olup olmadığını veya her ikisinin de henüz anlaşılmamış altta yatan bir durumun belirtileri olup olmadığını anlamak için araştırmalar devam etmektedir. “Chondra” kıkırdak için başka bir kelimedir, yani subkondral “kıkırdak altı” anlamına gelir. “Skleroz” sertleşme anlamına gelir.
Subkondral Skleroz Nedenleri Neelrdir?
Kemik dokunuz, özellikle eklemin yakınındaki kısımda sürekli olarak onarılır ve değiştirilir. Subkondral sklerozunuz olduğunda, bir şey değiştirilen dokunun yoğunlaşmasına ve normal kemikten daha fazla kollajene sahip olmasına neden olur. Son yıllardaki yoğun araştırmalara rağmen, subkondral sklerozun nedeni henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Subkondral skleroz, kıkırdak dejenerasyonu olduğunda, osteoartritin sonraki aşamalarında ortaya çıkar.
Uzun bir süre sklerozun osteoartritin bir sonucu olduğu düşünülmüştür. Ancak bazı yeni araştırmalar, osteoartritin en erken evrelerinde subkondral kemikte değişiklikler olabileceğini düşündürmektedir. Bu erken değişikliklerin, artritin bir sonucu değil, bir nedeni olabileceği düşünülmektedir. Daha eski bir görüş, kemiğin ucu kalınlaştıkça eklemdeki kıkırdağa zarar vererek osteoartrite yol açabileceği yönündedir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Subkondral skleroz için risk faktörleri, osteoartrit ile aynıdır. Onu alma olasılığı en yüksek olanlar şunları içerir:
- daha yaşlı yetişkinler
- menopoz sonrası kadınlar
- fazla kilolu veya obez olanlar
Subkondral skleroz olma olasılığınızı artıran diğer faktörler şunlardır:
- spordan veya kazadan kaynaklanan eklem yaralanmaları
- eklemlerde tekrarlayan stres
- özellikle diz veya kalçada yanlış hizalanmış kemikler
- genetik
Subkondral Skleroz Belirtileri Nelerdir?
Subkondral skleroz genellikle osteoartritin sonraki aşamalarında görülür. Size osteoartrit semptomlarından ayrı semptomlar vermez. Osteoartrit, bir eklemdeki kıkırdak aşınması veya dejenerasyonudur. Aşamalardan geçen ilerleyici bir hastalıktır. Artrit kötüleştikçe, kemiğin kıkırdağın hemen altındaki alanı yoğunlaşır. Bunu hissetmeyeceksin. Sadece röntgen veya MR ile saptanabilir. Subkondral skleroz, ekleminizdeki kıkırdak kaybı riskini artırmayabilir. Aslında, 2014 yılında yapılan bir çalışma, kıkırdak kaybına ve ekleminizdeki boşluğun daralmasına karşı koruyucu olabileceğini düşündürmektedir. Ancak subkondral skleroz, artrit ile birlikte gelen eklem ağrısının kötüleşmesiyle birlikte gidebilir. Bu aşamaya ulaştığınızda, tipik olarak subkondral sklerozunuz olur.
Subkondral kemik kistleri (SBC’ler), osteoartritin başka bir belirtisidir. Bu kistlere sahip olup olmadığınızı bilemezsiniz. İlk olarak, eklem kıkırdağının yüzeyinin hemen altında küçük sıvı dolu keseler olarak X-ışınlarında görünürler. SBC’ler osteoartritinizden ayrı olarak tedavi edilmez. Sadece osteoartriti olan bazı kişiler SBC’ler alır. Ağrılı diz artriti olan 806 kişiyle yapılan bir çalışmada, sadece yüzde 31’inde subkondral kist vardı. Bunların daha büyük bir kısmı kadındı. Karşılaştırıldığında, aynı insan grubunun yüzde 88’inde subkondral skleroz vardı. Teknik olarak, SBC’ler kist değildir çünkü diğer kistler gibi çevreleyen bir hücre tabakasına sahip değildirler. Daha sonraki aşamalarda, SBC’ler kemiğe kadar sertleşebilir ve artık sıvı içermez.
Subkondral Skleroz Nasıl Teşhis Edilir?
Subkondral skleroz, bir röntgende artan yoğunluklu bir bölge olarak görünür. Büyük bir eklemde osteoartrit tedavisi görüyorsanız, doktorunuz muhtemelen takibin bir parçası olarak etkilenen eklemin periyodik bir röntgenini isteyecektir. Ayrıca MRI isteyebilirler. Subkondral skleroz bir X-ışını veya MRI’da görülebildiği zaman, muhtemelen osteoartritiniz olduğunu zaten biliyorsunuzdur.
Subkondral Skleroz Nasıl Tedavi Edilir?
Subkondral skleroz ayrı olarak değil, osteoartrit tedavinizin bir parçası olarak tedavi edilir. Artrit tedavisi şunları içerebilir:
NSAID’ler: Birinci basamak tedavi genellikle nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlardır. Bu reçetesiz satılan ilaçlar eklemlerdeki iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olur ve şunları içerir:
- ibuprofen
- aspirin
- naproksen
Bazı reçeteli NSAID’ler şunları içerir:
- diklofenak
- selekoksib
- piroksikam
- indometasin
Fizik tedavi: Fizik tedavi, gerginliği azaltmak için bir eklem çevresindeki kasları güçlendirmeye odaklanır. Diz için bu, uyluk ve baldır kaslarını içerir. Yüzme ve bisiklete binme gibi düşük etkili egzersizler de yardımcı olabilir. Bir fizyoterapist sizin için güç ve dayanıklılık seviyenize uygun bir egzersiz programı hazırlayabilir.
Kilo kaybı: Kilo kaybı, diz, kalça ve omurgadaki ağırlık taşıyan eklemler üzerindeki etkiyi önemli ölçüde azaltabilir. Fazla kiloluysanız, fazla kilolardan kurtulmak ağrıyı hafifletebilir.
Enjeksiyonlar: Konservatif tedaviye yanıt vermeyen ağrılı artriti olan kişiler için iki tür enjeksiyon kullanılabilir:
- Kortikosteroidler
- Synvisc gibi viskoz takviyeler
Ameliyat: Diğer tüm tedaviler başarısız olduğunda cerrahi son çaredir. Kalça ve diz protezi ameliyatı artık yaygındır. Ancak ameliyat, yan etki riskleri ve ağrıyı giderememe riskleriyle birlikte gelir.
Özet
Subkondral skleroz, kemik dokunuzda osteoartritin sonraki aşamalarında meydana gelen bir değişikliktir. Bu, osteoartritinizin ilerlemesini izlerken doktorunuzun bir röntgen veya MRI’da tanıyacağı bir şeydir. Artritten ayrı tedavi edilmez. Osteoartrit, özellikle yaşlandıkça veya eklem yaralanmalarımız olduğunda çok yaygın bir durumdur. Eklemlerimizdeki kıkırdağın kaybını veya dejenerasyonunu içerir. Onlarca yıl süren yoğun araştırmalara rağmen, bu yaygın durumun nedenleri henüz tam olarak anlaşılamamıştır. NSAID’ler, fizik tedavi, kilo verme ve düşük etkili egzersiz gibi tedaviler semptomları hafifletmede uzun bir yol kat edebilir. Bazen daha güçlü ağrı kesici ilaçlara ihtiyaç duyulur. Eklem protezi ameliyatı son çaredir. Osteoartritin bir sonucu olarak ağrı yaşıyorsanız, en iyi yaklaşım hakkında doktorunuzla konuşun.
Kaynak
Healthline, What Is Subchondral Sclerosis?, 2019
Akamatsu et al. Does subchondral sclerosis protect progression of joint space narrowing in patients with varus knee osteoarthritis? 2014.
Audrey et al. The truth behind subchondral cysts in osteoarthritis of the knee. 2014.
Crema et al. The relationship between subchondral sclerosis detected with MRI and cartilage loss in a cohort of subjects with knee pain: The knee osteoarthritis progression (KOAP) study. 2014.
