Urtica cannabina L. (UL) bitkisi, yüzyıllardır klinik uygulamalarda anti-inflamatuar özellikleri nedeniyle kullanılmaktadır. Yapılan son araştırma, zebrafish modelleri üzerinde farklı UL konsantrasyonlarının anti-inflamatuar etkilerini ve bu etkilerin altında yatan mekanizmaları incelemiştir. Çalışma, UL’nin hem kuyruk hem de bağırsak iltihabını nasıl iyileştirdiğini histolojik ve genetik seviyelerde değerlendirmiştir.
Urtica cannabina’nın anti-inflamatuar özelliklerini anlamak için iki zebrafish iltihap modeli kullanıldı. İlk modelde zebrafish’in kuyruk yüzgeci kesildi ve UL’nin bu bölgedeki iltihap üzerindeki onarıcı etkisi değerlendirildi. İkinci modelde ise lipopolisakkarit (LPS) aracılığıyla zebrafish’te bağırsak iltihabı oluşturuldu ve UL’nin bu duruma karşı koruyucu ve onarıcı etkileri incelendi.
Kuyruk Yüzgeci İltihap Modeli
Kuyruk yüzgeci kesildikten sonra zebrafish’in kuyruğunda yara oluşumu gözlemlendi ve bu bölgenin alanı kontrol grubuna göre 1.30 kat arttı. Ancak, 10 mg/g UL takviyesi ile bu yara izi belirgin şekilde hafifledi. 30 mg/g UL dozu ise aynı etkiyi göstermedi.
Bağırsak İltihap Modeli
LPS uygulaması zebrafish’in yem alımını ve vücut ağırlığını azalttı. Ancak, 10 ve 30 mg/g UL dozları bu etkileri tersine çevirdi. Ayrıca, LPS tedavisi bağırsak goblet hücrelerini %49 oranında azalttı, fakat 10 ve 30 mg/g UL tedavileri bu hücre sayısını önemli ölçüde eski haline getirdi.
Genetik ve Mikrobiyota Değişimleri
Genetik seviyede, pro-inflamatuar sitokin genlerinin (TNF-α, IL6 ve IL8) ifadesi, 10 ve 30 mg/g UL dozları ile LPS tarafından indüklenen düzeylerden kurtarıldı. Bağırsak mikrobiyota analizi, 10 ve 30 mg/g UL ile tedavi edilen gruplarda dört ana bakteri filumunun bolluğunda değişiklikler olduğunu gösterdi; faydalı Bacteroidota bakterisi artarken patojenik bakteriler azaldı.
Pratik Çıkarımlar
Bu araştırmanın bulgularına dayanarak, aşağıdaki pratik çıkarımlar yapılabilir:
– 10 mg/g UL takviyesi, zebrafish’te kuyruk yara izini azaltmada etkili olabilir.
– UL, LPS kaynaklı bağırsak iltihabını ve goblet hücre kaybını önleyebilir.
– UL, bağırsak mikrobiyotasını olumlu yönde değiştirebilir, probiyotik bakterileri artırabilir ve patojenik bakterileri azaltabilir.
Sonuç olarak, Urtica cannabina L. (UL) bitkisinin zebrafish modellerinde iltihaplanmaya karşı güçlü bir inhibitör etki gösterdiği ve bu bitkinin hayvanlarda iltihap direncini artırmak için potansiyel bir yem katkı maddesi olarak geliştirilebileceği önerilmektedir.
Orijinal Makale: PLoS One. 2024 Jul 17;19(7):e0307269. doi: 10.1371/journal.pone.0307269. eCollection 2024.