Sepsis ve septik şok, modern tıptaki tüm gelişmelere rağmen hala yüksek ölüm oranlarıyla ilişkilendirilen ciddi tıbbi durumlar arasında yer alıyor. Bu durumların yönetiminde vitamin C’nin potansiyel rolü üzerine yapılan önceki araştırmalar, genellikle tutarsız sonuçlar ortaya koymuştur. Son yapılan araştırma, sepsis ya da septik şok ile başvuran hastalarda erken dönemde vitamin C kullanımının olası yararlarını incelemeyi hedefledi. Yapılan çalışma, Belçika’daki sekiz hastanenin acil servislerinde gerçekleştirilen çok merkezli, çift kör, randomize ve plasebo kontrollü bir denemeydi. Bu araştırmanın bulguları, sepsis tedavisinde vitamin C’nin rolünü yeniden değerlendirmek için önemli bilgiler sunuyor.
Araştırma Yöntemi ve Katılımcılar
Deneme, 2021 yılı Haziran ayından 2023 yılı Ağustos ayına kadar süren bir süreçte toplam 300 hastanın katılımıyla gerçekleştirildi. Katılımcılar, her 6 saatte bir 1.5 gram vitamin C veya eşdeğer plasebo alan iki gruba ayrıldı. Çalışmanın ana hedefi, hastaların ikinci ve beşinci günler arasındaki Ortalama Organ Yetmezliği Değerlendirme (SOFA) skorunu belirlemekti. İkincil hedefler arasında maksimum SOFA skoru, 28 günlük ölüm oranı ve hastane ile yoğun bakımda kalış süreleri yer aldı.
Sonuçlar ve Bulgular
Sonuçlar, vitamin C grubunun ortalama SOFA skorunun, plasebo grubuna kıyasla %8.7 daha düşük olduğunu gösterse de bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı. Ancak, başlangıçta SOFA skoru 6 veya daha yüksek olan hastalarda vitamin C grubunun ortalama SOFA skorunda anlamlı bir azalma gözlemlendi. İkincil sonuçlar ve yan etkiler açısından iki grup arasında benzer bulgular elde edilirken, vitamin C grubunda böbrek destek tedavisi ihtiyacının daha düşük olma olasılığı dikkat çekti.
Somut Çıkarımlar
Araştırma sonuçlarına göre, sepsis tedavisinde vitamin C kullanımıyla ilgili şu çıkarımlar yapılabilir:
– Sepsis tedavisinde erken dönemde vitamin C’nin genel organ disfonksiyonunu azaltmada belirgin bir etkisi yoktur.
– Başlangıç SOFA skoru yüksek olan hastalarda vitamin C kullanımı daha fazla fayda sağlayabilir.
– Böbrek destek tedavisi ihtiyacını azaltmada vitamin C’nin potansiyel etkisi araştırmaya değer niteliktedir.
Sonuç
Vitamin C’nin sepsis hastalarında organ disfonksiyonunu istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde azaltmadığı sonucuna varıldı. Bu nedenle, çalışma, sepsis tedavisinde vitamin C kullanımını desteklememektedir. Ancak, belirli hasta alt gruplarında potansiyel faydalar göz önünde bulundurulmalıdır.
Orijinal Makale: Crit Care. 2025 Apr 23;29(1):160. doi: 10.1186/s13054-025-05383-x.
