Vitamin C’nin yoğun bakım hastalarında potansiyel bir tedavi olarak kullanılabilirliği, son dönemlerde yapılan çeşitli araştırmalarla gündeme gelmiştir. Bu araştırmalar, vitamin C’nin birçok enzimatik reaksiyonda elektron donörü olarak pleiotropik etkilerini incelemektedir.
Son dönemde, sepsis ve COVID-19 hastalarında yüksek doz vitamin C uygulamaları üzerine iki büyük rastgele kontrollü çalışma (RCT) yapılmıştır. Ancak bu çalışmalar, yüksek standartlarda gerçekleştirilmiş olmalarına rağmen, bazı kısıtlamalar içermektedir. Örneğin, kardiyak cerrahi ve yanık hastalarında yapılan çalışmalar, kardiyak enzimlerin azaldığını ve klinik sonuçların iyileştiğini göstermiştir.
Kardiyak Cerrahi ve Yanık Vakaları
Kardiyak cerrahi geçiren hastalarda yapılan araştırmalar, vitamin C’nin kardiyak enzimleri azaltarak ve klinik sonuçları iyileştirerek olumlu etkiler yarattığını ortaya koymuştur. Benzer şekilde, yanık hastalarında yapılan çalışmalar, sıvı gereksinimlerinin azaldığını, yara iyileşme sürelerinin kısaldığını ve hastane içi ölüm oranlarının düştüğünü göstermiştir.
İskemi/Reperfüzyon Hasarlarında Kullanım
Vitamin C’nin diğer iskemi/reperfüzyon hasarları yönetiminde de fayda sağlayabileceği düşünülmektedir. Bu, kalp krizi sonrası hastalar ve organ nakli sonrası hastalar gibi durumları içermektedir. Kritik hastalıklarda bazal vitamin C gereksinimlerinin karşılanması önerilse de, tam olarak ne kadar doz gerektiği henüz belirlenmemiştir.
Somut ve Değerli Çıkarımlar
Araştırmalardan elde edilen sonuçlar, pratikte kullanılabilecek bazı somut çıkarımlar sunmaktadır:
- Yüksek doz vitamin C uygulamaları bazı hastalarda zararlı olabilir.
- Kardiyak cerrahi ve yanık vakalarında vitamin C kullanımı olumlu sonuçlar doğurabilir.
- Vitamin C’nin diğer iskemi/reperfüzyon hasarlarında da potansiyel faydaları olabilir.
- Kritik hastalarda bazal vitamin C gereksinimlerinin karşılanması önemlidir, ancak doz belirlenmelidir.
Sonuç olarak, vitamin C’nin kullanımı üzerine yapılacak gelecekteki çalışmalar, optimal zamanlama ve tedavi süresi gibi konuları ele almalıdır. Ayrıca, bireysel vitamin gereksinimlerini belirlemek için vücut depolarının doğru bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Orijinal Makale: Curr Opin Crit Care. 2024 May 21. doi: 10.1097/MCC.0000000000001161. Online ahead of print.
