Siroz hastalarında vitamin D eksikliği, hastalığın seyrini olumsuz etkileyen önemli bir faktör olarak karşımıza çıkıyor. Yeni bir çalışmada, siroz hastalarında vitamin D seviyelerinin düşüklüğü ile gizli ve açık hepatik ensefalopati (CHE ve OHE) gelişimi ve ölüm riski arasındaki ilişki incelendi. Bu çalışmanın sonuçları, vitamin D eksikliğinin, siroz hastalarında ciddi nörolojik bozukluklar ve artan ölüm oranları ile bağlantılı olduğunu gösteriyor.
Araştırma, 679 siroz hastasının geriye dönük olarak incelenmesiyle gerçekleştirildi. Bu hastalardan 428’i uygun bulundu ve çalışmaya dahil edildi. Hastaların %75’inde vitamin D eksikliği olduğu ve %23’ünde gizli hepatik ensefalopati (CHE) görüldüğü tespit edildi. Vitamin D eksikliği olan hastalarda CHE prevalansı, eksikliği olmayanlara göre daha yüksek bulundu (%28 vs. %13, p = 0.002). Median 2.3 yıllık takip süresi boyunca, hastaların %14’ünde açık hepatik ensefalopati (OHE) gelişti ve %27’si hayatını kaybetti.
Vitamin D ve CHE İlişkisi
Çalışmanın bulgularına göre, vitamin D eksikliği olan hastalarda CHE gelişme olasılığı eksikliğe sahip olmayanlara kıyasla daha yüksekti. Lojistik regresyon analizleri, düşük serum 25-hidroksivitamin D (25-OHD) seviyelerinin CHE ile ilişkili olduğunu ortaya koydu (odds ratio, 0.95; %95 güven aralığı [CI], 0.91-0.99; p = 0.023).
OHE ve Ölüm Riski
Fine-Gray ve Cox regresyon modelleri kullanılarak yapılan analizler, vitamin D eksikliği olan hastalarda OHE ve ölüm riskinin belirgin biçimde arttığını gösterdi. Vitamin D eksikliği, OHE gelişiminde (sub-distribution hazard ratio, 0.92; %95 CI, 0.86-0.98; p = 0.013) ve ölüm oranlarında (hazard ratio, 0.96; %95 CI, 0.93-0.99; p = 0.020) önemli bir faktör olarak belirlendi.
Somut Çıkarımlar
* Siroz hastalarında düzenli olarak vitamin D seviyeleri kontrol edilmeli.
* Vitamin D eksikliği tespit edilen hastalar için uygun tedavi protokolleri geliştirilmelidir.
* CHE ve OHE gelişimini önlemek için hastaların vitamin D seviyeleri optimize edilmelidir.
* Ölüm riskini azaltmak için vitamin D eksikliği olan hastalar yakından izlenmelidir.
Vitamin D eksikliği, siroz hastalarının yaşam kalitesini ve hayatta kalma oranlarını olumsuz etkileyen önemli bir faktör olarak öne çıkmaktadır. Bu nedenle, siroz hastalarında vitamin D seviyelerinin düzenli olarak değerlendirilmesi ve eksiklik durumunda gerekli tedavi önlemlerinin alınması büyük önem taşımaktadır.
Orijinal Makale: Clin Nutr ESPEN. 2024 Jul 2;63:267-273. doi: 10.1016/j.clnesp.2024.06.055. Online ahead of print.
