Vitamin K Nedir?
K vitamini, kanın pıhtılaşmasında, kemik metabolizmasında ve kan kalsiyum seviyelerinin düzenlenmesinde rol oynayan, yağda çözünen bir vitamin grubundandır.
Vitamin K Ne İşe Yarar?
K vitamini, kan pıhtılaşması ve kemik metabolizmasında önemli olan bir protein ve pıhtılaşma faktörü olan protrombini üretmeye yardım eder. Varfarin gibi kan inceltici ilaçlar kullanan kişiler, doktorlarına danışmandan takviye K vitamini kullanmamalıdırlar.
K Vitamini yetersizliği nadirdir, ancak ciddi vakalarda pıhtılaşma süresini artırabilir, kanamaya ve aşırı kanamaya neden olabilir.
K vitamini ya da filokinon, bitkilerden gelir. Bitkisel besinler K vitamininin ana kaynağıdır. Hayvansal ve fermente gıdalar K vitamini açısından fakirdir.
K Vitamini Nerelerde Kullanılır?
Bitkilerde K1 vitamini olarak bilinen Phylloquinone (filokinon) bulunur. İnsanlar yemek yediklerinde, kalın bağırsaktaki bakteriler onu depo formu olan K2 vitamine dönüştürürler, ince bağırsakta emilir, yağlı dokuda ve karaciğerde depolanır.
K vitamini olmadan, vücut, kan pıhtılaşması ve kemik metabolizması için gerekli pıhtılaşma faktörü olan protrombini üretemez.
Yeni doğmuş bebeklerde ve sindirim sisteminde emilim problemi olan kişilerde (kısa barsak sendromu, kistik fibrozis, çölyak hastalığı veya ülseratif kolit) K vitamini eksikliği gözlenebilir.
Yenidoğan bebeklerde olası K vitamini eksikliğine bağlı ölümcül olabilecek kafatası kanamalarını önlemek için doğumdan hemen sonra K vitamini enjeksiyonu yapılır.
K vitamini için önerilen günlük gerekli miktar, yaş ve cinsiyete bağlıdır. 19 yaş ve üstü kadınlar günde 90 mikrogram (mcg) tüketilmeli ve erkekler günlük 120 mcg almalıdır.
K Vitamini Kaynakları Nelerdir?
K1 vitamini, lahana ve pazı gibi yeşil yapraklı sebzelerde yüksek miktarlarda bulunur. Diğer kaynaklar bitkisel yağlar ve bazı meyvelerdir. Menanoquinler veya K2 kaynakları ise mayalanmış soya fasulyesinden yapılmış et, süt ürünleri ve yumurtadır.
Bazı K vitamini besin kaynakları:
- Maydanozun 10 dalı, 90 mikrogram (mcg) içerir
- Dondurulmuş ve haşlanmış lahana yeşillikleri yarım fincan, 530 mcg içerir
- Bir fincan çiğ ıspanak, 145 mcg içerir
- Soya fasulyesi yağı 1 çorba kaşığı, 25 mcg içerir
- Üzüm yarım bardak, 11 mcg içerir
- Haşlanmış yumurta, 4 mcg içerir
K Vitamini Faydaları nelerdir?
K vitamini yağda çözünen bir vitamindir. Özellikle kanın pıhtılaşma sürecinde görev alan proteinlerin sentezlenmesinde görev alır. Ancak vücudumuzun farklı işlevlerinde görev alır.
Kemik sağlığı
Düşük K vitamini alımı ve osteoporoz (kemik erimesi) arasında bir ilişki olduğu görülmektedir.
Çeşitli çalışmalar, K vitamininin güçlü kemiklerin bakımını desteklediğini, kemik yoğunluğunu iyileştirdiğini ve kırık riskini azalttığını belirmiştir. Ancak, bu konuda yeterince çalışma bulunmamaktadır.
Bilişsel sağlık
Artmış kan K vitamini seviyeleri yaşlı erişkinlerde gelişmiş hafıza ile ilişkilendirilmiştir.
Bir çalışmada, 70 yaş üstü sağlıklı bireyler, yüksek K1 vitamini düzeyleri ile yüksek sözel hafıza performansına sahip olduğu gözlenmiştir.
Kalp sağlığı
K vitamini, minerallerin atardamarlarda biriktiği mineralleşmeyi önleyerek kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir. Bu, kalbin vücuda rahatça kan pompalamasını sağlar. Mineralizasyon doğal olarak yaşla birlikte oluşur ve kalp hastalığı için önemli bir risk faktörüdür. K vitamini alımının ayrıca inme riskini azalttığı gösterilmiştir.
Kaynak: Medicalnewstoday, Health benefits and sources of vitamin K, Jan 2018
Güncelleme : 04.02.2021
