Egzema Nedir?
Egzama, cildin iltihaplandığı, kaşıntılı, kırmızı, çatlak ve pürüzlü hale geldiği bir durumdur. Bazen kabarcıklar da oluşabilir.
Farklı aşamaları ve egzama türleri ile, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki insanların yüzde 31,6’sı egzamadan etkilemektedir.
“Egzama” kelimesi ayrıca en yaygın egzama türü olan “atopik dermatit” için de kullanılır. “Atopik dermatit” deki “atopik”, astım ve saman nezlesi de dahil olmak üzere bağışıklık sistemini etkileyen bir hastalık grubundadır. “Dermatit” ise cildin iltihaplanmasıdır.
Bazıları çocukken iyileşebiliyorken, bazıları yetişkinlik döneminde de etkilenebiliyorlar. Bu makalede egzamanın ne olduğu açıklanacak ve semptomlar, nedenler, tedaviler ve türleri tartışılacaktır.
Egzama Hakkında Hızlı Gerçekler
Egzama hakkında bazı önemli noktalar vardır. Fındık ve süt ürünleri gibi bazı yiyecekler egzama semptomlarını tetikleyebilir.
Semptomlar, egzama olan kişinin yaşına göre değişir, ancak genellikle pul pul, kaşıntılı cilt lekeleri ile kendini gösterir. Egzama ayrıca duman ve polen gibi çevresel faktörlerle tetiklenebilir. Ancak, egzama tedavi edilebilir bir durum değildir.
Tedavi hasarlı cildi iyileştirmeye ve semptomları hafifletmeye odaklanır. Egzama için henüz tam bir tedavi yoktur, ancak semptomlar yönetilebilir.
Egzama bulaşıcı bir durum değildir.
Egzama Belirtileri Nelerdir?
Atopik dermatitin semptomları, durumu olan kişinin yaşına bağlı olarak değişebilir.
Atopik dermatit genellikle bebeklerde görülür, ciltte kuru ve pul pul görülür. Bu yamalar sıklıkla yoğun kaşıntılıdır.
Çoğu insan 5 yaşından önce atopik dermatit geliştirir. Çocukluk çağında durumu geliştirenlerin yarısı erişkin olarak semptomlar göstermeye devam ediyor.
Ancak, bu belirtiler genellikle çocukların yaşadıklarından farklıdır.
2 Yaşın Altındaki Bebeklerde Egzama Belirtileri Nelerdir?
Döküntüler genellikle kafa derisinde ve yanaklarda görülür. Döküntüler genellikle sıvı sızıntısından önce kabarcıklaşır. Döküntüler aşırı kaşıntıya neden olabilir. Bu uyumayı engelleyebilir. Sürekli sürtünme ve çizilme cilt enfeksiyonlarına yol açabilir.
Egzama Belirtileri Nelerdir?
Döküntüler genellikle dirsek veya diz kıvrımları arkasında görülür.
Ayrıca boyun, el bileği, ayak bilekleri ve kalça ile bacaklar arasındaki kırışıklıkta da yaygındır.
Zamanla, aşağıdaki belirtilerden ortaya çıkabilir:
Döküntüler düzensiz ve elle hissedilebilir olabilir.
Döküntüler renkli olabilir veya koyulaşabilir.
Döküntüler, likenifikasyon olarak bilinen bir işlemde kalınlaşabilir. Döküntüler daha sonra budak ve kalıcı bir kaşıntı geliştirebilir.
Yetişkinlerde Egzama Belirtileri Nelerdir?
Döküntüler genellikle dirsek veya diz kırışıklıklarında veya ense bölgesinde görülür.
Döküntüler vücudun çoğunu kaplar.
Döküntüler özellikle boyun, yüz ve göz çevresinde belirgin olabilir.
Döküntüler çok kuru ciltlere neden olabilir.
Döküntüler kalıcı olarak kaşıntılı olabilir.
Yetişkinlerde döküntüler, çocuklarda meydana gelenlerden daha fazla pullu olabilir.
Döküntüler cilt enfeksiyonlarına yol açabilir.
Çocukken atopik dermatit gelişen, ancak daha fazla sorun yaşamayan yetişkinlerde hala kuru veya kolayca tahriş olmuş cilt, el egzaması ve göz problemleri olabilir.
Atopik dermatitten etkilenen cildin görünümü, bir kişinin ne kadar çizdiğini ve cildin enfekte olup olmadığına bağlı olacaktır. Kaşıma ve sürtünme cildi daha fazla tahriş eder, iltihabı arttırır ve kaşıntıyı daha da kötüleştirir.
Egzama Tedavisi Nedir?
Egzama için tedavi yoktur.
Semptomların/belirtilerin tedavisi, etkilenen cildi iyileştirmeyi ve semptomların şiddetlenmesini önlemeyi amaçlar.
Doktorlar, bireyin yaşına, semptomlarına ve mevcut sağlık durumuna bağlı olarak bir tedavi planı önerecektir.
Bazı insanlar için egzama zamanla geçer. Diğerleri için ömür boyu süren bir durum olmaya devam etmektedir.
Egzama İçin Evde Nasıl Bir Doğal Bakım Yapılabilir?
Egzama hastalarının cilt sağlığını desteklemek ve semptomları hafifletmek için yapabilecekleri çok sayıda şey vardır:
- Ilık banyo
- Banyo sonrası 3 dakika içerisinde, banyoda kazanılan nemi hapsetmek için ayrıca nemlendirici kullanmak
- Her gün düzenli nemlendirici kullanmak
- Pamuklu ve yumuşak kumaşlar giymek ve sert kumaşlar ve dar giysilerden kaçınmak
- Yıkarken yumuşak bir sabun kullanmak
- Cildi banyodan sonra cildi ovalamak yerine, bir havluyla kurulamak
- Mümkünse, hızlı sıcaklık değişimlerinden ve sizi terleten faaliyetlerden kaçının
- Kişisel egzama tetikleyicilerinizi öğrenme ve bunlardan kaçınma
- Kuru veya soğuk havalarda bir nemlendirici kullanmak
- Cildin çizilmesini önlemek için tırnakların kısa tutulması
Egzama Tedavisinde Kullanılan İlaçlar Nelerdir?
Aşağıdakiler dahil, egzama semptomlarını tedavi etmek için doktorların önerebileceği birkaç ilaç vardır:
Topikal kortikosteroid kremleri ve merhemleri: Bunlar bir çeşit antienflamatuar ilaçtır ve cilt iltihabı ve kaşıntı gibi temel egzama semptomlarını hafifletmelidir. Doğrudan cilde uygulanır.
Sistemik kortikosteroidler: Topikal tedaviler etkili değilse, sistemik kortikosteroidler reçete edilebilir. Bunlar ya enjekte edilir ya da ağız yoluyla alınır ve sadece kısa süreler için kullanılır.
Antibiyotikler: Bunlar, eğer bakteriyel bir cilt enfeksiyonu ile birlikte egzama olursa ortaya çıkar.
Antiviral ve antifungal ilaçlar: Bunlar, oluşan mantar ve viral enfeksiyonları tedavi edebilir.
Antihistaminikler: Bunlar uyuşukluğa neden olabileceğinden gece kaşıntı riskini azaltır.
Topikal kalsinörin inhibitörleri: Bu, bağışıklık sisteminin aktivitelerini baskılayan bir ilaç türüdür. İltihabı azaltır ve alevlenmeleri önler.
Bariyer onarım nemlendiricileri: Bunlar su kaybını azaltır ve cildin onarımını sağlar.
Fototerapi: Bu, tek başına veya birleştirilmiş ultraviyole A veya B dalgalarına maruz kalmayı içerir. Cilt dikkatlice izlenecektir. Bu yöntem normalde orta derecede dermatit tedavisinde kullanılır.
Koşulun kendisi henüz iyileştirilemez olsa da, her bireye farklı semptomları gösteren bir tedavi planı olmalıdır. Bir cilt alanı iyileştikten sonra bile, tekrar kolayca tahriş olabileceğinden bakım yapmaya devam etmek önemlidir.
Egzama Nedenleri Nelerdir?
Polen, egzamanın potansiyel tetikleyicilerinden biridir.
Egzamanın spesifik sebebi bilinmemektedir, ancak genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu nedeniyle geliştiğine inanılmaktadır.
Egzama bulaşıcı değildir.
Bir ebeveynin durumu veya başka bir atopik hastalık olmuşsa, çocuklarda egzama gelişmesi daha olasıdır.
Her iki ebeveynde de atopik hastalık varsa, risk daha da büyüktür.
Çevresel faktörlerin, örneğin egzama semptomlarını ortaya çıkardığı bilinmektedir:
Tahriş edici maddeler: Bunlara sabunlar, deterjanlar, şampuanlar, dezenfektanlar, taze meyvelerden meyve suları, etler veya sebzeler dahildir.
Allerjenler: Toz akarları, evcil hayvanlar, polenler, küf ve kepek egzamaya neden olabilir.
Mikroplar: Bunlar Staphylococcus aureus, virüsler ve bazı mantarlar gibi bakterileri içerir.
Sıcak ve soğuk sıcaklıklar: Çok sıcak veya soğuk havalarda, yüksek ve düşük nem ve egzersizden terleme egzamaya neden olabilir.
Yiyecekler: Süt ürünleri, yumurtalar, kuruyemişler ve tohumlar, soya ürünleri ve buğday egzama alevlenmelerine neden olabilir.
Stres: Bu doğrudan egzama nedeni değildir, ancak semptomları daha da kötüleştirebilir.
Hormonlar: Kadınlar, örneğin hamilelik sırasında ve adet döngüsünün belirli noktalarında, hormon seviyelerinin değiştiği zamanlarda artan egzama semptomları yaşayabilir.
Egzama Türleri Nelerdir?
Çok farklı egzama türleri vardır. Bu makale temel olarak atopik dermatite odaklanmış olsa da, diğer türleri şunlardır:
Alerjik kontakt dermatit: Bu, bağışıklık sisteminin yabancı olarak tanıdığı bir madde veya alerjenle teması takiben ortaya çıkan cilt reaksiyonudur.
Didrotik egzama: Bu, ellerin avuç içi ve ayak tabanlarındaki cildi tahriş eder. Kabarcıklar ile karakterizedir.
Nörodermatit: Bu kafa, önkol, bilek ve alt bacaklarda cildin pullu lekelerini oluşturur. Böcek ısırığı gibi lokalize bir kaşıntıya neden olur.
Numular egzama: Bunlar, kabarık, pullu ve kaşıntılı olabilen, tahriş olmuş cildin dairesel yamalarıdır.
Seboreik egzama: Genellikle kafa derisi ve yüzünde, yağlı, pullu, sarımsı cilt lekeleri oluşturur.
Staz dermatiti: Bu, genellikle dolaşım problemleriyle ilgili alt bacağın cilt tahrişidir.
Kaynak: MedicalNewsToday, What’s to know about eczema?, 2017
Referanslar
Atopic eczema. (2016, December 2). Retrieved from http://www.nhs.uk/conditions/Eczema-(atopic)/Pages/Introduction.aspx
Atopic dermatitis. (2016, July). Retrieved from https://www.niams.nih.gov/health-topics/atopic-dermatitis
Atopic dermatitis: All in the family? (n.d.). Retrieved from https://nationaleczema.org/eczema/causes-and-triggers-of-eczema/
Atopic dermatitis: Overview. (n.d.). Retrieved from https://www.aad.org/public/diseases/eczema/atopic-dermatitis
Atopic dermatitis: Signs and symptoms. (n.d.). Retrieved from https://www.aad.org/public/diseases/eczema/atopic-dermatitis#symptoms
Berke, R., Singh, A., & Guralnick, M. (2012, July). Atopic dermatitis: An overview. American Family Physician, 86(1), 35-42. Retrieved from http://www.aafp.org/afp/2012/0701/p35.html
Eczema facts. (n.d.). Retrieved from https://nationaleczema.org/research/eczema-facts/
