Periferik Yayma/ Kan Yayması Nedir?
Kan yayması, özel olarak işlenmiş bir slayt üzerinde test edilen bir kan örneğidir. Kan yayması testi için, bir laboratuvar uzmanı slaytı mikroskop altında inceler ve farklı kan hücresi türlerinin boyutuna, şekline ve sayısına bakar. Bunlar şunları içerir:
- Akciğerlerinizden vücudunuzun geri kalanına oksijen taşıyan kırmızı kan hücreleri
- Enfeksiyonla savaşan beyaz kan hücreleri
- Kanınızın pıhtılaşmasına yardımcı olan trombositler
Birçok kan testi, sonuçları analiz etmek için bilgisayar kullanır. Kan yayması için laboratuar uzmanı, bilgisayar analizinde görülmeyen kan hücresi problemlerini arar.
Diğer isimler: periferik yayma, periferik kan filmi, smear, kan filmi, manuel diferansiyel, diferansiyel slayt, kan hücresi morfolojisi, kan yayması analizi
Periferik Yayma/ Kan Yayması Ne için kullanılır?
Kan bozukluklarının teşhisine yardımcı olmak için bir kan yayması testi kullanılır .
Neden Kan Yayması Testine İhtiyacınız Olabilir?
Tam kan sayımında (CBC) anormal sonuçlarınız varsa kan yaymasına ihtiyacınız olabilir . CBC, kanınızın birçok farklı bölümünü ölçen rutin bir testtir. Bir kan bozukluğu belirtileriniz varsa, sağlık uzmanınız da kan yayması isteyebilir. Bu semptomlar şunları içerir:
- Yorgunluk
- Sarılık , cildinizin ve gözlerinizin sararmasına neden olan bir durum
- Soluk ten
- Burun kanamaları dahil olağandışı kanamalar
- Ateş
- Kemik ağrısı
Ek olarak, kenelere maruz kaldıysanız veya gelişmekte olan bir ülkeye seyahat ettiyseniz veya sağlık uzmanınız sıtma gibi bir parazitin neden olduğu bir hastalığa sahip olduğunuzu düşünüyorsa, kan yaymasına ihtiyacınız olabilir . Mikroskop altında kan yaymasına bakıldığında parazitler görülebilir.
Kan Yayması Testi Sırasında Ne Olur?
Bir sağlık uzmanı, küçük bir iğne kullanarak kolunuzdaki bir damardan kan örneği alacaktır. İğne takıldıktan sonra, küçük bir miktar kan bir test tüpüne veya şişeye alınacaktır. İğne girip çıktığında biraz batma hissedebilirsiniz. Bu genellikle beş dakikadan az sürer.
Test Öncesinde Herhangi Bir Şey Yapmanız Gerekecek Mi?
Kan yayması için özel bir hazırlığa ihtiyacınız yok. Sağlık uzmanınız başka kan testleri istemişse, testten birkaç saat önce oruç tutmanız (yemek yememeniz veya içmemeniz) gerekebilir . Sağlık uzmanınız, uymanız gereken özel talimatlar olup olmadığını size bildirecektir.
Test İçin Herhangi Bir Risk Var Mı?
Kan testi yaptırmanın çok az riski vardır. İğnenin takıldığı yerde hafif ağrı veya morarma olabilir, ancak çoğu semptom hızla geçer.
Sonuçlar Ne Anlama Gelir?
Sonuçlarınız, kan hücrelerinizin normal görünüp görünmediğini gösterecektir. Kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositler için ayrı sonuçlara sahip olacaksınız.
Kırmızı kan hücresi sonuçlarınız normal değilse, şunları gösterebilir:
- Anemi
- Orak hücre anemisi
- Hemolitik anemi, kırmızı kan hücrelerinin değiştirilmeden önce yok edildiği ve vücuda yeterince sağlıklı kırmızı kan hücresi bırakmadığı bir tür anemi
- Talasemi
- Kemik iliği bozuklukları
Beyaz kan hücresi sonuçlarınız normal değilse, şunları gösterebilir:
- Enfeksiyon
- Alerjiler
- Lösemi
Trombosit sonuçlarınız normal değilse, kanınızın normalden daha düşük trombosit sayısına sahip olduğu bir durum olan trombositopeniye işaret edebilir.
Sonuçlarınız hakkında daha fazla bilgi edinmek için sağlık uzmanınızla konuşmalısınız.
Kan Yayması Testi Hakkında Bilmeniz Gereken Başka Bir Şey Var Mı?
Kan yayması testi, sağlık uzmanınızın tanı koyması için yeterli bilgi sağlamayabilir. Kan yayma sonuçlarınızdan herhangi biri normal değilse, sağlayıcınız muhtemelen daha fazla test isteyecektir.
Medlineplus, Blood Smear, 2020
Referanslar
- Bain B. Diagnosis from the Blood Smear. N Engl J Med [Internet]. 2005 Aug 4 [cited 2017 May 26]; 353(5): 498–507.
- Hinkle J, Cheever K. Brunner & Suddarth’s Handbook of Laboratory and Diagnostic Tests. 2nd Ed, Kindle. Philadelphia: Wolters Kluwer Health, Lippincott Williams & Wilkins; c2014. Blood Smear; 94–5 p.
- Lab Tests Online [Internet]. American Association for Clinical Chemistry; c2001–2017. Blood Smear: Common Questions [updated 2015 Feb 24; cited 2017 May 26]; [about 5 screens].
- Lab Tests Online [Internet]. American Association for Clinical Chemistry; c2001–2017. Blood Smear: The Test [updated 2015 Feb 24; cited 2017 May 26]; [about 4 screens].
- Lab Tests Online [Internet]. American Association for Clinical Chemistry; c2001–2017. Blood Smear: The Test Sample [updated 2015 Feb 24; cited 2017 May 26]; [about 3 screens].
- Lab Tests Online [Internet]. American Association for Clinical Chemistry; c2001–2017. Jaundice [updated 2016 Sep 16; cited 2017 May 26]; [about 4 screens].
- National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Types of Blood Tests [updated 2012 Jan 6; cited 2017 May 26]; [about 3 screens].
- National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; What Are the Risks of Blood Tests? [updated 2012 Jan 6; cited 2017 May 26]; [about 5 screens].
- National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; What is Hemolytic Anemia? [updated 2014 Mar 21; cited 2017 May 26]; [about 3 screens].
- National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; What is Thrombocytopenia? [updated 2012 Sep 25; cited 2017 May 26]; [about 2 screens].
- National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; What To Expect with Blood Tests [updated 2012 Jan 6; cited 2017 May 26]; [about 4 screens].
- UF Health: University of Florida Health [Internet]. University of Florida; c2017. Blood Smear: Overview [updated 2017 May 26; cited 2017 May 26]; [about 2 screens].
- University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2017. Health Encyclopedia: Blood Smear [cited 2017 May 26]; [about 2 screens].
