Turuncun Geçmişi
Doğu Afrika ve tropik olarak Asya’ya özgü olan turunç (bitter orange) yani diğer adıyla acı portakal, artık Akdeniz bölgesi, Kaliforniya ve Florida da dahil olmak üzere başka yerlerde yetişmektedir.
Turunç, geleneksel Çin tıbbında ve Amazon yağmur ormanlarının yerli halkı tarafından kabızlık için kullanılmıştır. Amazon yerlileri de mide bulantısı ve hazımsızlık için turunç kullanırdı.
Bugün insanlar mide ekşimesi, iştah kaybı, burun tıkanıklığı ve kilo kaybı amaçlı diyet takviyesi olarak çeşitli turunç ürünlerini kullanıyor. Ayrıca cilde de ağrılar, morluklar ve yatak yaraları için uygulanıyor.
Bazı kilo verme ürünlerinde kullanılan acı portakal, bitki olan efedradaki ana kimyasal maddeye benzeyen bir çeşit sinefrin içerir. Efedra, ABD Gıda ve İlaç İdaresi tarafından yasaklanmıştır. Çünkü kan basıncını yükselterek kalp krizi ve felç riskini arttırdığı tespit edilmiştir. Ayrıca The National Collegiate Athletic Association’ın (NCAA) yasaklı ilaçlar listesinde sinefrin de bulunmaktadır.
Bununla birlikte turuncun meyvesi, kabuğu, çiçeği ve yağı kullanılır. Ayrıca tabletler ve kapsüller içinde ağızdan alınabilir. Cilde de acı portakal yağı uygulanabilir.
Neler Biliyoruz?
Sadece birkaç çalışmada turuncun insanlarda sağlık amaçlı bir besin takviyesi olarak kullanımı araştırılmıştır.
Neler Öğrenildi?
Cildinize acı portakal yağı sürmek saçkıran, kasık mantarı ve ayak enfeksiyonlarının iyileşmesine yardımcı olabilir.
Acı portakalın diğer sağlık amaçları için kullanımını destekleyen bilimsel kanıt yoktur.
Güvenlik Hakkında Ne Biliyoruz?
Kafeinle ya da tek başına turunç tükettikten sonra bayılma, kalp krizi ve felç geçiren insanlarla ilgili raporlar var. Ancak, turuncun tüketilmesinin (tek başına veya kafein ve yeşil çay gibi diğer maddelerle birlikte) kalp ve kardiyovasküler sistem üzerindeki etkilerine ilişkin kanıtlar kesin değildir.
Acı portakal içeren ürünler güvensiz olabileceğinden, hamile kadınlar ve emziren annelerin bu ürünlerden kaçınmaları tavsiye edilir.
Aklınızda Bulunsun…
Sağlık hizmeti aldığınız tüm birimlere kullandığınız herhangi bir tamamlayıcı veya takviye sağlık ürünü hakkında bilgi vermenizde fayda var. Bu, koordineli ve güvenli bir sağlık kontrolü sağlanmasına yardımcı olacaktır.
Referanslar
- Bitter orange. Natural Medicines Web site. Accessed at naturalmedicines.therapeuticresearch.com/ on March 26, 2015. [Database subscription].
- Orange peel, bitter. In: Blumenthal M, Goldberg A, Brinckmann J, eds. Herbal Medicine: Expanded Commission E Monographs. Newton, MA: Integrative Medicine Communications; 2000:287-289.
- Rasmussen CB, Glisson JK, Minor DS. Dietary supplements and hypertension: potential benefits and precautions. Journal of Clinical Hypertension. 2012;14(7):467-471.
- Thomas JE, Munir JA, McIntyre PZ, et al. STEMI in a 24-year-old man after use of a synephrine-containing dietary supplement: a case report and review of the literature.Texas Heart Institute Journal. 2009;36(6):586-590.
- U.S. Department of Health & Human Services. Why Is Ephedra Banned by the FDA? U.S. Department of Health & Human Services Web site. Accessed at answers.hhs.gov/questions/7040 on September 30, 2013.
