Kalp hastalığı Nedir?
Kalp hastalığı, koroner arter hastalığı ve aritmi gibi kalbinizi etkileyen herhangi bir durumdur. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, kalp hastalığı her yıl Amerika Birleşik Devletleri’nde 4 ölümden 1’inden sorumludur. Hem erkeklerde hem de kadınlarda önde gelen bir ölüm nedenidir.
Kalp hastalığını teşhis etmek için doktorunuz bir dizi test ve değerlendirme yapacaktır. Bu testlerden bazıları, belirgin semptomlar gelişmeden önce tarama amaçlı kullanılmaktadır.
Kalp hastalığı belirtileri
Kalp rahatsızlığının bazı belirtileri aşağıda belirtilenleri içerebilir:
- bayılma
- yavaş veya hızlı kalp atışı
- göğüste sıkışma
- göğüs ağrısı
- nefes darlığı
- bacaklarınızda, ayaklarınızda, ayak bileklerinde veya karnınızda ani şişme
Bu belirtilerden herhangi birine sahipseniz, doktorunuzdan bir randevu almalısınız. Erken tanı ve tedavi, kalp krizi veya inme gibi komplikasyon risklerini azaltmaya yardımcı olabilir.
Fiziksel muayene ve kan testleri
Randevunuz sırasında doktorunuz size belirtilerinizi ve ailenizin tıbbi geçmişini soracaktır. Ayrıca kalp atış hızı ve kan basıncı da kontrol edilir.
Doktorunuz ayrıca kan testleri isteyebilir. Örneğin, kolesterol testleri kan dolaşımındaki yağ ve kolesterol seviyelerini ölçer. Doktorunuz bu testleri kalp hastalığı ve kalp krizi riskini belirlemeye yardımcı olması için kullanabilir.
Tam bir kolesterol testi, kanınızdaki dört tip yağı kontrol eder:
- Toplam kolesterol, kanınızdaki kolesterolün toplamıdır.
- Düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterol, “kötü” kolesterol olarak da adlandırılır. Arterlerinizde çok fazla yağ birikmesine neden olur, bu da kan akışını azaltır. Kalp krizi veya felce yol açabilir.
- Yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) kolesterol, “iyi” kolesterol olarak da adlandırılır. LDL kolesterolün taşınmasına ve arterlerinizin temizlenmesine yardımcı olur.
- Trigliseritler kanda bulunan bir yağ türüdür. Yüksek trigliserit seviyeleri genellikle diyabet, sigara ve aşırı alkol tüketimi ile ilişkilidir.
Doktorunuz ayrıca vücudunuzu iltihap belirtileri açısından kontrol etmek için C-reaktif protein (CRP) testleri isteyebilir. Kalp hastalığı riskini değerlendirmek için CRP ve kolesterol testleri sonuçları kullanabilir.
Kalp hastalığı için noninvaziv testler
Fiziksel muayene ve kan testlerini tamamladıktan sonra, doktorunuz ek noninvaziv testler isteyebilir. Noninvaziv, cilt içinden veya vücut içine aletler yerleştirme gerektirmeyen, vücudun içine işlemeyen anlamına gelir. Kalp hastalığının kontrol edilmesine yardımcı olmak için birçok noninvaziv test vardır.
Elektrokardiyogram
Elektrokardiyogram (EKG), kalpteki elektriksel aktiviteyi izleyen kısa bir testtir. Bu etkinliği bir kağıt şeridine kaydeder. Bu testi düzensiz kalp atışı veya kalp hasarı olup olmadığının kontrol edilmesi için kullanabilir.
Ekokardiyogram
Ekokardiyogram kalbin bir ultrasonudur. Kalbin bir resmini oluşturmak için ses dalgalarını kullanır. Ekokardiyogram, kalp kapakçıklarını ve kalp kaslarını değerlendirmek için kullanabilir.
Stres testi
Kalp problemlerini teşhis etmek için yorucu bir aktivite yaparken doktorunuzun sizi muayene etmesi gerekebilir. Stres testi sırasında, sabit bir bisiklete binmenizi veya birkaç dakika boyunca bir koşu bandında yürümenizi veya koşmanızı isteyebilir. Kalp atış hızı arttıkça vücudun strese tepkisini izlerler.
Karotis ultrasonu
Karotis dupleks tarama, boynun her iki tarafında karotis arterlerin resimlerini oluşturmak için ses dalgaları kullanır. Doktorun atardamarlarda plak birikmesini kontrol etmesini ve inme riskini değerlendirmesini sağlar.
Holter monitörü
Doktorun kalbi 24 ila 48 saat boyunca izlemesi gerekiyorsa, Holter monitörü adı verilen bir cihazı takmanız istenir. Bu küçük makine sürekli bir EKG gibi çalışır. Doktor bunu, aritmiler veya düzensiz kalp atışları gibi normal bir EKG’de tespit edilemeyen kalp anormalliklerini kontrol etmek için kullanabilir.
Göğüs röntgeni
Göğüs röntgeni, kalbiniz de dahil olmak üzere göğsünüzün görüntülerini oluşturmak için az miktarda radyasyon kullanır. Nefes darlığı veya göğüs ağrılarının nedeninin belirlemesine yardımcı olabilir.
Eğik masa testi
Bayılma durumu yaşanıyorsa eğik masa testi yapabilir. Yataydan dikey konuma hareket eden bir masanın üzerinde uzanmanızı isteyeceklerdir. Masa hareket ettikçe, kalp atış hızını, kan basıncını ve oksijen seviyesi izlenir. Sonuçlar, bayılmanın kalp hastalığı veya başka bir durumdan kaynaklanıp kaynaklanmadığının belirlemesine yardımcı olabilir.
CT tarama
CT taraması, kalbin kesit görüntüsünü oluşturmak için birden fazla X-ışını görüntüsü kullanır. Kalp hastalığını teşhis etmek için farklı CT taramaları kullanılabilir. Örneğin, koroner arterlerinizde kalsiyum birikimlerini kontrol etmek için bir kalsiyum skoru taraması veya arterlerinizde yağ veya kalsiyum birikimini kontrol etmek için koroner BT anjiyografi kullanılabilir.
Kalp MR
MR büyük mıknatıslar ve radyo dalgaları ile vücut içinin görüntülerini oluşturur. Kalp MR’ı sırasında bir teknisyen, kalp atıyorken kan damarlarının ve kalbin görüntülerini oluşturur. Görüntüler kalp kası hastalıkları ve koroner arter hastalığı gibi birçok durumun teşhisi için kullanılabilir.
Kalp hastalığını teşhis etmek için invaziv testler
Bazen noninvaziv testler yeterli olmayabilir. Kalp hastalığını teşhis etmek için invaziv bir prosedür kullanmak gerekebilir. İnvaziv prosedürler, iğne, tüp gibi vücuda fiziksel olarak temas eden araçları içerir.
Koroner anjiyografi ve kardiyak kateterizasyon
Kardiyak kateterizasyon sırasında kasıklarda veya vücudun diğer kısımlarındaki bir kan damarına uzun ve esnek bir tüp yerleştirilir. Bu tüp kalbinize doğru hareket ettirilir. Kan damarı problemlerini ve kalp anormalliklerini kontrol etmek için kullanılabilir.
Elektrofizyoloji çalışması
Anormal kalp ritimlerinin nedenini ve en iyi tedavi planını belirlemek için elektrofizyoloji çalışması yapabilir. Bu testte elektrot kalbinize elektrik sinyalleri göndermek ve elektriksel aktivitesinin bir haritasını oluşturmak için kullanırlar.
Ne zaman doktora görünmelisin
Kalp hastalığınız olabileceğinden şüpheleniyorsanız doktorunuzdan randevu alın. Kalp hastalığı için daha yüksek riske sokan faktörler şunlardır:
- ailede kalp hastalığı öyküsü
- sigara içme öyküsü
- şişmanlık
- kötü beslenme
- yaş
Doktorunuz fiziksel muayene yapabilir, kan testleri isteyebilir veya kalbinizdeki veya kan damarlarınızdaki sorunları kontrol etmek için başka testler kullanabilir. Bu testler kalp hastalığını teşhis etmelerine ve bir tedavi planı geliştirmelerine yardımcı olabilir.
Kalp hastalığı komplikasyonları kalp krizi ve inmeye neden olabilir. Erken tanı ve tedavi ile komplikasyon riskini azaltabilirsiniz. Herhangi bir endişeniz varsa doktorunuzla görüşün.
Kalp hastalığında yenebilecek gıdalar için lütfen makalemize bakınız.
